Page 23 - Hekim Sözü (Sayı 13) Ocak-Şubat 202

DOSYA

Ülkemizdeki sağlık personelin diğer aşının otizm ve malignitenin de içinde ebeveynler aşı ile ilgili bilgilere; sosyal
ülkelere oranla nicelik olarak az, iş olduğu bazı ciddi hastalıklara neden medya ve bloglardan, sosyal çevreden
yükü olarak yoğun olarak çalışması olabileceği inancıyla aşıya güvensizli- ve yazılı medyadan erişmektedirler .
16
6
ve halkın bağışıklama hizmetlerine ğin mevcut olduğundan bahsetmiştir . Aşıyı reddeden birçok aile, kişisel
yönelik en güvenilir bilgi kaynağı olan Sağlık çalışanlarının deneyimlerine hak ve özgürlükler bağlamında sağlık
sağlık çalışanlarının uygun çalışma göre ebeveynler, yurtdışında çok çalışanlarının çocuğu aşılama hakkına
koşullarına kavuşturulması ile sağla- uluslu şirketlerce üretilen aşılara gü- sahip olmadıklarını ifade etmektedir.
nabilir.
venmiyorlar ve aşılar devlet tarafından Bazı aileler, daha önce Genişletilmiş
Ülkemizde aşıyı reddeden ailelerin üretilmediği için aşıları reddediyorlar. Bağışıklama Programı’ndaki aşıların
sosyodemografik özelliklerinin araştı- Aşıları yurt dışından geldiği için güve- sadece ebeveyn izni ile yapılacağına
rıldığı bir çalışmada ise aşıyı reddetme nilir bulmayan aileler, aynı zamanda karar veren mahkeme sonucuna bağlı
nedenleri arasında aşının çocuklar için aşıların sağlık hizmeti sunucuları olarak çocukları ile ilgili kendilerinin
tehlikeli olabildiği ve aşılara güven- tarafından yeterince kontrol edilmedi- kararverici olduklarını öne sürerek
meme; aşıların faydasının olmadığı ğine inanmaktadır. Bazı ailelerin, aşı çocuklarını aşılamayı reddetmektedir .
5
inancı ve doğal bağışıklığın daha iyi içeriğinin ulusal otoritelerce kontrol O halde bağışıklama hizmetlerinin
olduğu düşüncesi ilk üç neden olarak edilmesi ve onaylanmasını talep ettik- temel sağlık hizmetlerinin çekirdeğin-
5
belirlenmiştir . Ülkemizde sağlık ça- lerinden bahsedilmiştir . de olup ülkemizde öncelikle birinci
16
lışanlarının aşı kararsızlığı/reddi vaka Aşıların reddedilmesinde bir diğer basamak sağlık hizmeti ile sunulma-
deneyimleri de benzer minvaldedir. faktör ise mevcut sağlık sistemine sı nedeniyle başta birinci basamak
Türkiye’de sağlık çalışanları ile yapı- güvensizliktir. Bu kişilerin uygulanan sağlık çalışanlarının bağışıklama ile
lan bir niteliksel çalışmada tüm sağlık sağlık programlarına güvenmemekle ilgili bilgili ve donanımlı olmaları çok
çalışanları, çocuklarının sağlığını kalmayıp evde doğum yaptığı, alter- önemlidir 6, 17 . Aşı kararsızlığı/reddi
korumak için aşının gerekli olmadığını natif tıp uygulayıcılarına başvurduğu vakaları ile ülkemizin bağışıklama
düşünen ailelerin aşıyı reddettiğini be- hatta bazı bölgelerde topuk kanı alın- konusunda başarılarla dolu deneyim-
5
lirtmiştir . Aynı araştırmada geleneksel masını reddettiği belirtilmiştir . Aşıyı lerinin yanısıra kanıta dayalı güncel
5
ve geniş ailelerin aşının gerekliliğini reddeden ailelerin sosyo-demografik bilgiler ile baş edilebilir.
anlamakta güçlük çektiğinden; aşı açıdan araştırıldığı başka bir çalışma- Aşı kararsızlığı/reddi vakalarının iyi
karşıtı ailelerin aşılı olmamanın bir so- da ise bu ailelerin yenidoğan tarama yönetilmemesi, aşı kararsızlığı/reddi-
runa yol açmayacağını ve hastalıkların testlerini de reddettiği, alternatif tedavi nin doğrudan nedeni olmasa da bu
çocuklarının virüslere yanıt vermesin- yöntemlerine modern tıptan daha fazla soruna önemli derecede katkı sunar
de yardımcı olarak, bağışıklık sistemle- yöneldiği, proflaktik D vitaminini (18). Bu nedenle sağlık çalışanları-
rini güçlendirdiğini iddia ettiklerinden daha düzensiz kullandıkları, düşük nın aşı kararsızlığı/reddi vakalarını
bahsedilmiştir. Sağlık Çalışanları, iyi gelir ve eğitim seviyesine sahip olduğu yönetmekte motivasyonu ve tutumu,
16
eğitimli bazı ailelerin dahi tüm aşıları saptanmıştır . doğru şekilde iletişim kurabilmesi çok
kabul etmediğini, aşıların koruyucu Sağlık Çalışanları mufazakar dini önemlidir .
19
olduğu hastalıklar elimine edildiği yaşam tarzına veya dini liderin aşı ile
için bazı aşıların gereksiz olduğuna ilgili heves kırıcı yaklaşımına bağlı DSÖ sağlık çalışanlarının aşı hakkında
inandıklarını belirtmiştir . dini kaygıların aşı içeriği ile ilgili kararsız olan veya aşıyı reddeden kişi-
5
5
Mersin ilçelerinde Aile Sağlığı Eleman- olduğunu ifade etmiştir . Mersin’de lerle iletişim sırasında dikkat edilmesi
gerekenleri ve izlenilmesi gereken
ları ile yapılan çalışmaya göre dene- aile sağlığı elemanları ile yapılan ça- yolu “motivasyonel görüşme” olarak
yimledikleri aşı kararsızlığı ve reddi lışmada ise dini nedenler, aşı reddinin nitelemiştir . Buna göre aşı kararsızlı-
20
olgularının ilk nedeni aşı içeriğindeki aşının içeriğine güvensizlik ve olası ğı vakası ile görüşme sırasında güven
maddelere güvensizlik, ikinci nede- yan etkilerden korkudan sonra üçüncü ilişkisi çok önemlidir; tartışmacı üslup
6
ninin ise aşı sonrası yan etkilerdir . nedenidir . yerine anlayışlı, sabırlı, yol gösterici
6
Türkiye’de 36 ilde yapılan niteliksel Sağlık çalışanları, aşı karşıtı içeriği ve işbirlikçi bir tutum benimsenme-
araştırmada sağlık çalışanları, ailelerin olan çok sayıda sosyal medya kanalı lidir. İlkin, bu kişilerin aşı kararsız-
aşıların çok sayıda antijen içermesinin olduğunu, bu kanallara erişen bazı ai- lığının bağlamı ve nedenleri etraflıca
aşı kararsızlığıyla sonuçlandığından lelerin aşıyı reddettiğini ifade etmiştir anlaşılmaya çalışılmalıdır: “Ne”,
bahsetmiştir . ve sosyal medyada olduğu gibi yazılı “Neden”, “Nasıl”, “Anlat bana” açık
5
ve görsel medyada da konvulzyon,
Sağlık Çalışanları aşıya eklenen katkı uçlu soruları ile kişinin kendini en
maddeleri ile ilgili şüphelerin, hem paralizi, alerji gibi aşıya bağlı negatif iyi şekilde ifade etmesi sağlanmalıdır.
eğitimli ailelerde hem de İslamiyeti deneyimlerin geniş şekilde yer buldu- Kişiyi kararsız kılan neden(ler)in sağlık
kabul eden ve tarikata mensup aileler- ğunu belirtimiştir. Tüm bunlar ailelere çalışanı tarafından anlaşıldığının
5
de aşı reddinin bir nedeni olduğunu zarar vermektedir . belirtilmesi için kararsızlık nedenleri
vurgulamıştır. Görüşme yapılan böl- Topçu ve ark aşıyı reddeden aileler ile sağlık çalışanı tarafından kişiye doğ-
gelerin yarısındaki sağlık çalışanları, yaptıkları araştırmaya göre ülkemizde rudan onun sözleriyle (basit yansıtma)

OCAK-ŞUBAT 2021 hekim sözü 21