Page 7 - Hekim Sözü - (Sayı 28) Temmuz-Eylül 2024

GÜNCEL

nedenle hastalar ne istiyorlarsa (rapor, rağmen Sağlık Bakanlığı açıklamadığı tıbbi yaklaşımlarının farklılaşmasına,
antibiyotik vb.) yapacağını ve bilimsel için bilemiyoruz. Ama çalıştığımız, so- tetkik ve tedaviye daha çok yönlenme-
bilgilere saygı gösterse de uygulama- luduğumuz ortamda şiddetin varlığını sine neden oluyor.
yacağını dile getirdi. Bu konu hekimle- günden güne daha çok hissettiğimiz, Her ne kadar eski bakan Fahrettin
rin bir kısmının tepkisini çekti. Yanlış nefes bile alamadığımız hepimizin Koca, eliyle yaptığı para işareti ile
hekimlik uygulamaları yüzünden bildiği somut bir gerçektir. durumu maddiyata indirgese de,
hastaların usulsüz isteklerinin arttığını 2018 yılında Süleyman Demirel genç hekimler bu ülkede iyi hekimlik
belirtip, doktor arkadaşımızın bu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü değerlerini uygulayarak mesleklerini
yaklaşımı eleştirildi. Meslektaşları- Sağlık Yönetimi Anabilim Dalı’nda
mızın bir kısmı ise bu yaklaşıma hak hekimler arasında defansif tıp uygula- yapamıyorlar. Yapanlar can güvenli-
ğinden endişe ediyor ve kendilerini
verip, böyle bir şiddet ve hukuksuzluk malarının nedenlerine yönelik bir araş- yel değirmenlerine karşı savaşan
ortamında yolunda gitmeyen şeyleri tırmada; şikâyet edilme, malpraktis da-
düzeltecek kişilerin hekimler olmadığı- vaları, şiddet, medya, hastaların eğitim Don Kişot gibi hissediyorlar. Durum
nı ve bundan dolayı da bu yaklaşımın düzeyinin düşük olması, iletişimsizlik, böyle olmasa sayıları artık her yıl
2000’i aşan hekim yurt dışına göç eder
doğru olduğunu ifade ettiler. hastaların hekimlere olan tavırları, miydi?
Sağlıkta şiddetin yıllar içinde artan mesleki deneyimin az olması, hasta
ve can güvenliğimizi tehdit eden yoğunluğu gibi sebepler sıralanmıştır. Polikliniklerde 5 dakikada, acil ser-
bir olgu olmanın yanında, artık iyi Şiddet fiziksel şiddete dönüşmedikçe vislerde ise 1 dakikanın bile altında
hekimlik değerlerine de zarar verdiği görünür olmadığı gibi sayısal verilerin sürelerde hasta değerlendirirken, bir
su götürmez bir gerçektir. 2023 yılında içinde de yer edinmiyor maalesef. Bu yandan da malpraktis yasası stresi
medyaya yansıyan 457 sağlık çalışanı- konuda yapılan çalışmalar üzerinden altında çalışıyoruz.
na şiddet olayı tespit edilmişken; 2022 daha ayrıntılı sayısal verilere ulaşabi- Yazının başına tekrar gelecek olursak,
yılında toplam 249 ve 2021 yılında liyoruz. Pınar ve ark. (2015) tarafın- hekimler olarak doğrularımız aynı
ise 190 şiddet olayı resmi kayıtlara dan Türkiye genelinde 12.944 sağlık olsa da uygulamalarımızın farklılaş-
geçmiştir. Net vaka ve beyaz kod sa- çalışanı (tabakalı bir örneklem ile maya başladığını gözlemliyoruz. Tıpta
yılarını, TTB’nin sayısız başvurusuna
Uluslararası Çalışma Örgütü, Ulus- Uzmanlık Sınavı (TUS) sonuçlarından,
lararası Hemşireler Konseyi, Dünya tercih edilen branşların yıllar içindeki
Sağlık Örgütü ve Uluslararası Kamu değişiminden, cerrahi ve pediatri gibi
Hizmetleri anketlerinin kullanıldığı ana branşların artık tercih edilmedi-
çalışma.) şiddete yönelik bir araştır- ğinden endişe duyduğumuzu sürekli
ma ile incelenmiş. Tabii bu konuda dile getiriyoruz. Var olan sistem-
yapılan çalışmalar üzerinden daha den kaynaklı “zorlar” ile mücadele
ayrıntılı sayısal verilere ulaşabiliyoruz. etmeden sadece “iyi hekimlik” yapma
Bu çalışmaya göre Türkiye genelinde konusunda diretmek çok değerli olsa
son 12 ay içinde işyerinde şiddete da kimi zaman yazının başındaki
maruz kalan sağlık çalışanlarının oranı doktor arkadaşlarımızın yaşadığı çe-
%44,7’dir. Şiddet türleri arasında ise lişkiyi hepimiz yaşıyoruz. Aynı Takva
fiziksel %6,8 sözel %43,2 mobbing filmindeki Erkan Can’ın hayat verdiği
(zorbalık) %2,4 ve cinsel taciz %1 Muharrem karakteri gibi. İyi insan
olarak tespit edilmiştir. olmak için inançlı olan ama içinde
Şiddet sadece tükenmişliğe, fiziksel olduğu cemaatin yanlış ilişkilerinin
sağlığın yitirilmesine neden olmuyor. ortasında değişen, farklılaşan ve filmin
Aynı zamanda mesleğimizi yapma- sonunda çelişkiye düşen karakter gibi.
mızı da olumsuz etkiliyor. Özellikle Filmden aklımıza kalan Muharrem’in
toplumsal sağlık bilincinin tüketim “Sadece iyi bir insan olmak istedim.”
kültüründen etkilenmesi hastaların serzenişiydi. Bu serzenişi hepimiz, ça-
nitelikli sağlık hizmeti yerine, hızlı lıştığımız kaos ortamında, “Sadece iyi
ve niteliksiz, tetkike ve ilaca dayalı bir hekim olmak istedim.” diyerek his-
hizmet almayı kabul eder oldular. Ya- sediyoruz. Sağlıksız bir ortamda sağlık
pılan araştırmalarda, genç hekimlerin hizmeti veremeyeceğimizi biliyoruz.
daha çok psikolojik şiddete uğradıkları Bu duruma karşı etkili bir mücadele de
gözlemleniyor. Bu durum son yıllarda, iyi hekimlik yapmak adına son derece
genç hekimlerin artarak yoğunlaşan değerli. Bu anlamda TTB’nin ve tabip
bir şekilde ülke dışına göçüne ve bu odalarının yıllardan beri verdiği müca-
ülkede hekimlik yapma umutları- delenin içinde olmak, bu mücadeleyi
nın azalmasına neden oluyor. Aynı büyütmek mesleğimizin geleceği için
zamanda bu durum genç hekimlerin hayati bir önem taşıyor.

TEMMUZ-EYLÜL 2024 hekim sözü 5