Page 23 - Hekim Sözü Sayı 4

DOSYA

Tıbbın gelenekseli,

bilimin alternatifi olmaz

İlker Belek*

Sağlık hakkının kısıtlanmasının bir veçhesi de bilimsel tedavi yöntemlerinin
sigorta teminat paketinin dışına çıkarılması ve teminat paketi kapsamına
alınmayacak bilim dışı uygulamaların kullanımının “geleneksel”, “tamamlayıcı”
gibi sıfatlarla pompalanmasıdır.

on yıllarda bütün dünyada, bu Bu kısa yazıda bu akımın nedenlerini hakkının kısıtlanmasının bir veçhe-
arada Türkiye’de, hatta belirgin ve kendisiyle nasıl baş edilebileceğini si de bilimsel tedavi yöntemlerinin
S derecede çığırından çıkmış ele alacağız. sigorta teminat paketinin dışına çıka-
biçimde, bilime, tıbba karşıt bir akı- rılması ve teminat paketi kapsamına
mın yaygınlaştığını görüyoruz. Buna Tıbba karşıt bu “geleneksel” akı- alınmayacak bilim dışı uygulamaların
“geleneksel”, “alternatif”, “tamamlayı- 1 mın yerleşmesine zemin sağlayan kullanımının “geleneksel”, “tamamla-
cı” tıp gibi değişik isimler veriliyor. Bu ilk faktör ekonomiktir. Ekonomik yıcı” gibi sıfatlarla pompalanmasıdır.
akım hükümetlerden, sağlık bakan- sorun kapitalist üretim ilişkilerinin Dolayısıyla “geleneksel tıp” denilen
lıklarından, sermaye çevrelerinden, durgunluk-kriz sarmalını ifade eder. alan kamusal sağlık harcamalarını
üniversitelerin kimi kürsülerinden Bu sarmalın sonuncusu 1970’lerin azaltmanın ve sağlık harcamalarını
büyük destek alıyor. Normal. Zira başında ortaya çıktı. O zamandan beri halkın üzerine yıkmanın pasif yolların-
gericilik çağındayız. Sermaye karını kimi rahatlama fasılalarıyla birlikte dan birisi olarak devrededir.
artırmaya, bunun için de aklı körelt- devam ediyor. Durgunluk ve kriz kapi-
meye çalışıyor. talizmin yasallığıdır. Bunlar olmadan 1970’lerin başından beri gündem-
kapitalizm olmaz. Her durgunluk-kriz 2 de olan ve dünyayı fasılalarla kriz
Sözü edilen uygulamalar sülükten, döneminde burjuvazi halk sınıflarının şiddetinde sarsan uzun durgunluk
hacamata, müzik tedavisine kadar uza- büyük mücadelelerle kazanmış olduğu periyodunda devreye sokulan özel-
nan geniş bir yelpaze çiziyor. Bizde en haklara saldırır. Bunların başında da leştirme politikalarının bir sonucu da
popüler olanları, kupa (ıslak ve kuru sağlık hakkı gelir. Sağlık hakkı işçi kamusal, bilimsel sağlık hizmetlerine
diye ayırıyorlar), homeopati (bir hasta- sınıfının 19. yüzyılın başından itibaren olan güvenin sarsılması oldu. Bu
lığın etkeni olduğu varsayılan madde- yürüttüğü mücadeleyle kazanılmıştır: durum belki de en sarsıcı biçimde ka-
nin ileri derecede seyreltilmiş çözeltisi- Sağlık hizmetinin bütün vatandaşlara, pitalizmin beşiği İngiltere‘de yaşandı.
nin vücuda zerk edilmesinin hastalığı parasız şekilde, devletçe sunulması İkinci emperyalist savaş sonrasında
tedavi edeceği inancına dayanan açık şeklinde tezahür etmiştir. Sağlık hakkı, sosyal devlete de merkez oluşturan
bir büyücülük), sülük, fitoterapidir genel oy hakkıyla birlikte vatandaşlı- İngiltere kapitalizmini tanımlayan
(bitkilerle tedavi). Hemen hiç birisinin ğın, cumhuriyet rejiminin en önemli olgu Ulusal Sağlık Sistemi idi. İşçi
tedavi ettiği ileri sürülen hastalıklar bileşenlerindendir. Sağlık hakkı işçi Partisi sağlık hizmetini bu modelle
üzerindeki etkisi kanıtlanmamıştır. sınıfının feodaliteye, saray rejimlerine kamulaştırma sözü vererek seçimleri
Yaygın kullanılan pek çok bitkinin, karşı kazanımıdır. 1970’lerden beri kazanmıştı. Ancak 1980’lerin başından
sülüklerin hastaya zarar verebildiği, burjuvazi işte bu hakka saldırıyor. itibaren Thatcher’ın Ulusal Sağlık
“geleneksel” tedavilerin hastalığın tanı Sağlık hizmetini özelleştiriyor. Böylece Sistemi’ni özelleştiren politikaları
ve tedavisini geciktirmek gibi önemli hem kendisi sağlık alanından para sonucunda kamucu sağlık sistemi tam
bir yan etkisinin olduğu bilinmektedir. kazanıyor hem de sağlığa aktarılmayan manasıyla çöktü, halkın ihtiyaçlarını
kamusal kaynakları kendi çıkarları için karşılayamaz duruma geldi ve sonuçta
*Doç. Dr., Halk Sağlığı Emekli Öğretim Üyesi kullanma olanağını yakalıyor. Sağlık da İngiliz vatandaşlarının güvenini

TEMMUZ-AĞUSTOS 2019 hekim sözü 21