Page 20 - Hekim Sözü - Sayı 11 - Eylül-Ekim 2020

DOSYA

COVİD-19 pandemisi sürecinde

kamu hastaneleri

Osman Öztürk* Özgür Karcıoğlu**

Sağlık Bakanlığı’nın bütün hazırlıksızlığına karşın hızla organize olarak
daha fazla ölümlerin gerçekleşmesinin önüne geçen “her şeye rağmen ayakta

kalmayı başarabilen” köklü, büyük kamu hastaneleri ve kamucu/toplumcu
hekimlik geleneği Türkiye’nin salgını daha ağır geçirmemesini sağladı.

OVİD-19 pandemisine karşı yapısı ASM’ler esas olarak bir aile Salgının başlangıcında belirli kamu
mücadele altı aydır devam hekimi ve bir aile sağlığı çalışanından hastaneleri pandemi hastanesi olarak
Cediyor. Aslında COVİD-19’un ibaret “Aile Hekimliği Birimi (AH- belirlenirken hasta sayısının hızla
hastane kaynaklı bir enfeksiyon değil, B)”nden oluşuyor ve ev ziyaretleri artması karşısında ise bünyesinde
küresel bir salgın olduğu, SARS COV- dışında hizmetlerini sahadan tamamen enfeksiyon hastalıkları ve klinik mikro-
2’nin hastane koridorlarında, polik- kopuk olarak yürütüyor. Dahası, aile biyoloji, göğüs hastalıkları, iç hasta-
liniklerde, ameliyathanelerde değil hekimleri coğrafi bölge/nüfus temelli lıkları uzmanlarından en az ikisinin
sokaklarda, AVM’lerde, fabrikalarda, değil, liste tabanlı olarak çalıştığı için bulunduğu ve üçüncü seviye erişkin
işyerlerinde, insanlar arasında dolaş- aynı ailenin farklı bireylerinin farklı yoğun bakım yatağı bulunan Sağlık
tığı göz önüne alındığında mücade- aile hekimlerine bağlanması, şehrin Bakanlığı hastaneleri, devlet ve vakıf
lenin “sahada” ve birinci basamakta bir ucunda ikamet eden bir yurttaşın üniversitesi hastaneleri ile tüm özel
karşılanması gerekirdi. Üstelik Türkiye şehrin diğer ucundaki aile hekimine sağlık kuruluşları pandemi hastanesi
uzun yıllar boyunca sıtma, trahom, kayıt yaptırması mümkün. Böyle bir olarak ilan edildi.
tüberküloz gibi bulaşıcı hastalıklara ASM yapılanmasıyla herhangi bir Ancak, yıllardır hastaların hem sağlık
karşı sahada mücadele deneyimine salgın hastalığa karşı mücadele etmek sigortalarından hem de ceplerinden
sahipti. Ama öyle olmadı. doğal olarak mümkün değil. Nitekim, para almaya alışkın olan özel hasta-
Sağlık Bakanlığı’nın 24 bin aile hekimi
Türkiye’de birinci basamak sağlık neler salgın koşullarında “ilave ücret”
örgütlenmesinin Sağlıkta Dönüşüm ve 23 bin aile sağlığı çalışanına pan- almakta zorlanınca daha baştan pan-
demi mücadelesinde verdiği tek görev
Programı (SDP) olarak isimlendirilen demi mücadelesinden kaçmaya çalıştı.
sağlık “reformu” sürecinde geçir- telefonla izlem oldu. Özel hastane patronlarının örgütü
diği dönüşüm düşünüldüğünde bu Birinci basamağın “üvey evladı” TSM/ Özel Hastaneler ve Sağlık Kuruluşları
durumun bir tercih olmanın yanı sıra İSM’ler ise ekip ve donanım olarak Derneği Başkanı henüz salgının ikinci
bir zorunluluk olduğu anlaşılıyor. saha çalışmasında yetersiz kaldı; haftasında “Özel hastaneler pandemi
Hatırlanacağı gibi SDP sürecinde böl- eksikler birinci basamak deneyimi hastanesi ilan edildi, ciromuz yüzde
ge tabanlı olarak koruyucu ve tedavi olmayan, ikinci basamakta görevli 80 azaldı. Devlet, özel hastanelere
edici hizmeti birlikte veren sağlık diğer sağlık çalışanlarından takviyeyle salgın bitene kadar, 3-4 ay el koysun.”
ocakları tasfiye edilmiş; topluma ve tamamlanmaya çalışıldı. diyerek salgının bütün yükünü devlete
bireye yönelik koruyucu ve tedavi Neticede, Türkiye altı aydır devam yıkmaya çalıştı. Daha sonra Sosyal
edici hizmetler ayrılıp Toplum Sağlığı eden COVİD-19 pandemisini esas Güvenlik Kurumu ayrı bir “COVID-19
Merkezi (TSM)/İlçe Sağlık Müdürlüğü olarak ikinci, üçüncü basamak sağlık paketi” belirleyince hastaları kabul
(İSM) ile Aile Sağlığı Merkezleri (ASM) kurumları olan hastanelerde karşıladı. ettilerse de özel hastanelerin hasta seç-
arasında paylaştırılmıştı. Birinci ba- tikleri, yoğun bakım da dahil olmak
samak sağlık örgütlenmesinin hakim *** üzere hastalardan para aldıkları, para
ödeyemeyen hastaları endikasyonu
olsa bile servise yatırmadıkları şikayet-
* Dr., İstanbul Tabip Odası Yönetim Kurulu üyesi
** Prof. Dr., İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniği leri kamuoyunda sürekli yer aldı.

18 hekim sözü EYLÜL-EKİM 2020