Page 33 - Hekim Sözü (Sayı 12) Kasım-Aralık 2020

DOSYA

kimseyi şaşırtmazdı. TTB’nin, pandemide
salgınla ilgili gerçekleri sorgulamasının
bile bu gibi kavramlarla tanımlanmasına
yol açması gibi. Dünyanın değiştiği,
Oysa insanlık bunu yaşadı… Çok değil her şeyin ve her-
bugünden sadece 65 yıl önce o güne ka- kesin piyasada bir
dar milyonlarca çocuğun sakat kalmasına
yol açan ve çaresiz hastalıklar arasında fiyatı ve parasal bir
sayılan çocuk felcinin aşısını keşfeden karşılığı olması ge-
Dr.Jonas Edward SALK , yukarıda rektiği büyük bir ya-
1
yazdığımız “hayal”deki tutumu gösterdi.
O dönem, henüz bu düzeyde vahşileş- lan propagandasıyla
tirilmemiş olan sağlık piyasasına kendi yaygın bir görüş
tarzıyla meydan okudu. Milyar dolarlık
patenti almayıp aşının piyasada satılık haline getirildi. Oysa
bir “mala” dönüştürülmesini engelledi. mesele insan yaşamı
Aşının patenti kimin olacak diye soran
gazeteciye “bilmem halkın olur işte…” ise, doğumdan ölü-
diyerek ve devamında “güneşin patentini me kadar her an ve
alabilir misiniz?” diye zamanı aşan bir aşamada sağlığa bir
soruyla tutumunu perçinlemeyi başardı.
Polio aşısında ”patentin” yaratacağı fiyat hak olarak ön koşul-
artışı, bulunma zorluğu, en yoksul ve en suz erişim dışında
dezavantajlı kesimlerin ulaşamama olası-
lığı gibi bütün engelleri en baştan yıkan bir yaklaşımın ikna
bir tutum takınarak ve bütün ülkelerde edici bir tarafı olma-
kamu eliyle ücretsiz uygulanmasına ola-
nak sağlayarak sağlık hakkının ne demek malı.
olduğunu herkese gösterdi. Dr.Salk’a
insanlık adına bir kez daha teşekkür edi-
yoruz. Sağlık hakkını münazara konusu
lentisiyle çalışanlarına gece gündüz fazla olmaktan çıkarıp, son derece sade bir
mesai yaptıran büyük ilaç tekellerinde biçimde, sağlığın hiçbir sınırlamaya tabi
değil de bir doktorun kişisel laboratuarın- tutulamayacak bir hak olduğu gerçeğini
da keşfedildiğini düşünelim… herkese gösterdiği için de ayrıca minnet-
tarız.
Bu mucidin yüz milyonlarca insanın
hastalığa yakalanmasını, milyonlarca- Ülkemizi yönetenlerde yaygın olan ve
sının ölmesini engelleyecek bu aşıyı beraberinde meslektaşlarımız arasında da
insanlığa adadığını, süreci geciktirecek ve yer yer rastladığımız ırk, dil, din, mezhep
üretimi kısıtlayacak patent dahil hiçbir ayrımcılığını marifet sananlar için de bir
sınırlamaya izin vermediğini, her ülkede dip not olarak kayda geçirelim: Dr. Jones
minimum maliyetle üretilip en hızlı Edward SALK Rusya’dan Amerika’ya
biçimde ücretsiz olarak bütün insanla- göç etmek zorunda kalan yahudi kökenli
ra uygulanması dışında bir beklentisi bir ailede doğmuş ve bu sözde “fırsat-
olmadığını açıkladığını hayal edelim… lar” ülkesinde piyasanın sunduğu fırsatı
Milyar dolarlık teklifleri, gece gündüz insanlık adına reddetmiştir.
medyanın elli tonunda şişirilecek egonun
vereceği hazzı, yaşadığımız dünyanın Peki, “Sağlık Hakkı”nın hekimlerin ya da
şöhret ve paradan oluşan cazibesini sağlık yöneticilerinin bireysel vicdani ve
dışlamak ne kadar zor ve uzak geliyor etik tutumu üzerinden kazanılması müm-
değil mi hepimize? Kifayetsiz muhteris kün müdür? Ne yazık ki değil. Ne kişisel
ülke liderlerinin günlük propaganda kahramanlık-şovalyelik çağında yaşıyoruz
malzemesi olarak “aşı” geliştirilmesi ya ne de toplumda sağlık dahil insanı insan
da pazarlanması süreçlerine müdahil ol- yapan en temel haklar konusunda güçlü
maya çabaladığı bir dönemde, bu hayali bir talep ve hak bilinci var. Sağlık hakkı,
bilim insanının bile vatan haini, bölücü günümüz dünyasında ve ülkemizde
ya da Marksist olarak tecrit edilmesi hiç önemli bir mücadele başlığı ve içinde bu-

KASIM-ARALIK 2020 hekim sözü 31