Page 26 - Hekim Sözü Temmuz-Aralık 2023

DOSYA

tıbbi sekreterden oluşacaktır. ması, devlet hastanelerinin kâr-zarar
hesabına göre çalışan işletmelere
Kanuna göre “bir bölgede sağlık dönüştürülmesi, “her derde deva” özel
hizmetlerinin en iyi şekilde yürütül- sağlık sektörünün teşviki olan “sağlık
mesi için gereken tesisler, lojmanlar, reformu” süreci böylece başlamış olur.
malzeme, araçlar ve personel temin
edilmedikçe o bölgede sosyalleştirme ANAP’ın ardından gelen çeşitli koalis-
uygulanamaz”dı. Sosyalleştirme on yon hükümetlerinin sağlık politikaları
beş yıl içinde parça parça bütün ülke- da aynı doğrultuda olmakla birlikte bu
ye yayılacaktı. Oysa 1961’de Muş’ta siyasi istikrarsızlık yıllarındaki zayıf
başlayan sosyalizasyon uygulaması iktidarlar başarılı olamazlar.
sosyalleştirilmiş il sayısı toplam nü-
fusun yarısına tekabül eden kırk beşe 5- AKP DÖNEMİ (2002-…)
ancak ulaşmışken 1983 yılında bir Bir 12 Eylül ürünü olan ANAP’ın
gecede bütün iller kapsama alınıverir. başlattığı “sağlık reformu”nu tamam-
Böylece sosyalleştirmenin nefesi biza- lamak bir başka 12 Eylül ürünü olan
tihi siyasi iktidarlar tarafından kesilir. AKP’ye nasip olur. Daha önceki zayıf
ve istikrarsız hükümetler tarafından
Arkalarında hiçbir politik, idari destek gerçekleştirilemeyen neoliberal sağlık
bulamayan hekimler, sağlık çalışanları politikaları AKP iktidarı döneminde
bin bir güçlük, imkânsızlık içinde gene hayata geçirilir.
de köy köy, mahalle mahalle dolaşıp
hizmet vermeye çalışsalar da sağlık Hikâyenin devamını hep birlikte
ocakları kaderlerine terk edilir. yaşıyoruz.

4- DARBE, LİBERALİZASYON, “Sağlıkta Dönüşüm Programı” (SDP)
SAĞLIK (1980-2002) olarak isimlendirilen bu süreçte SSK
Emekçilerin bütün kazanımlarına hastaneleri tasfiye edildi, sağlık ocak-
saldıran 12 Eylül 1980 askeri faşist ları kapatılarak “Türkiye Aile Hekim-
darbesi sağlık hakkını da pas geçmez. liği Sistemi”ne geçildi, prim esasına
1961 Anayasasının 49. maddesinde dayalı Genel Sağlık Sigortasının yanı
“Devlet herkesin beden ve ruh sağlığı sıra Tamamlayıcı Sağlık Sigortası
içerisinde yaşayabilmesini ve tıbbi başlatıldı, sağlıkta taşeronlaştırma
bakım görmesini sağlamakla görev- yaygınlaştırıldı, bir dönem Kamu Has-
lidir.” denirken 1982 Anayasasının tane Birlikleri olarak yeniden organize
56. maddesinde “Devlet, herkesin edilip sonra tekrar eski yapılarına
hayatını, beden ve ruh sağlığı içeri- döndürülen devlet hastaneleri işletme-
sinde sürdürmesini sağlamak; insan lere dönüştürüldü, kamu hekimlerinin
ve madde gücünde tasarruf ve verimi ücretleri ağırlıklı olarak performansa
arttırarak, iş birliğini gerçekleştirmek dayalı ödemeye dönüştü, Kamu Özel
amacıyla sağlık kuruluşlarını tek elden Ortaklığı Modeli ile “Şehir Hastanele-
planlayıp hizmet vermesini düzenler. ri” kuruldu, özel sağlık sektörü kamu-
Devlet, bu görevini kamu ve özel sal kaynaklarla beslenerek büyütüldü;
kesimlerdeki sağlık ve sosyal yardım özetle söylemek gerekirse SDP süre- 12 Eylül ürünü olan
kurumlarından yararlanarak, onları cinde sağlıkta finansmandan hizmet ANAP’ın başlattığı “sağlık
denetleyerek yerine getirir.” yazılır. sunumuna, ücretlendirmeden istihdam reformu”nu tamamlamak
biçimlerine, devlet hastanelerinden
Böylece vatandaşlara sağlık hizmeti tıp fakültelerine, özel polikliniklerden bir başka 12 Eylül ürünü
vermek artık devletin yükümlülüğü özel hastanelere kadar hemen bütün
olmaktan çıkarılır. alanlar geçmiş seksen yıllık dönem- olan AKP’ye nasip olur.
den tamamen farklı biçimde yeniden Daha hükümetler tarafın-
12 Eylül ürünü ANAP mesajı hızla alır
ve sağlığı özelleştirmek için Dünya yapılandırıldı. dan gerçekleştirilemeyen
Bankası desteğinde işe girişir. Temel Peki sağlıkta bugün geldiğimiz yer neoliberal sağlık politika-
bileşenleri sağlık harcamalarının neresi? ları AKP iktidarı dönemin-
finansmanı için genel bütçe yerine
genel sağlık sigortası getirilmesi, sağlık Bir tarafta yaklaşık altı bin sağlık de hayata geçirilir.
ocaklarının yerine aile hekimliği kurul- ocağını 2010’da şuursuzca kapatıp

24 hekim sözü TEMMUZ-ARALIK 2023