Page 45 - Hekim Sözü Sayı 4

YAŞAM HAKKI

ve cinsel taciz sokakta çalışan çocukların ve vasıfsız işgücü ihtiyacını karşılamak
en sık maruz kaldığı risklerdir. üzere politikalar izlenmiştir. Bugün sayısı
1,5 milyona yaklaşan stajyer-kursiyer-çı-
Sanayide çalışan çocuklar ise uzun rak sömürüsü ve 4+4+4 eğitim sistemi- Türkiye’de çocuk
çalışma süreleri, tozlar, boya, vernik gibi nin çocukları işçileştirme üzerine kurulu işçiliğinin en kötü
kimyasallar, ağır yük taşıma, gürültülü politikası bunun bir göstergesidir.
ortamda çalışma, uzun süreli ayakta ça- biçimleri aynı za-
lışma, tehlikeli donanım gibi birçok riske 15 yaşını doldurmamış çocukların çalıştı- manda en yaygın
maruz kalmaktadırlar. rılmasını yasakken, 2015 yılında 14 yaşını alanlar: Sokakta
doldurmuş ve ilköğretimi tamamlamış
MÜLTECİ / GÖÇMEN çocukların bedensel, zihinsel ve ahlaki çalışma, küçük ve
ÇOCUKLARI KARIN gelişmelerine ve eğitime devam edenlerin
TOKLUĞUNA ÇALIŞTIRILIYOR orta ölçekli işletme-
Türkiye’de bulunan yaklaşık 5 milyon okullarına devamına engel olmayacak lerde ağır ve tehlikeli
göçmen/mültecinin nüfusunun yarısı hafif işlerde çalıştırılmalarına izin veril- işlerde çalışma, aile
çocuktur. Özellikle Suriyeli sığınmacı miş, böylece çocuk işçi sömürüsünün
çocuklar, emek piyasasında daha kötü derinleşmesi için yasal bir adım daha işleri dışında, ücret
koşullarda ve düşük ücretlerle çalışmakta atılmıştır. 9-14 yaş arası çocukların aday karşılığı gezici ve
ve ayrımcılığa uğramaktadırlar. Özel- çırak, 14 yaşından sonraki çocukların da geçici tarım işlerinde
likle küçük işletmelerde, ucuza ve uzun çırak statüsünde kabul edilmesiyle “mes-
sürelerle çalışabilecek ve ücret pazarlığına leki eğitim” aldığı öne sürülen çıraklar ile çalışma.
girmeyecek, temel işçi haklarını arama- gerçek çocuk işçilik istatistikleri gizlen-
yacak, her türlü çalışma koşulunu kabul mektedir.
edecek mülteci çocukları karın tokluğuna
çalıştırmaktadır.

Suriyeli çocuk işçiler, yoğun olarak tekstil
sektörü olmak üzere hizmet, sanayi,
tarım, mevsimlik tarım işçiliği, inşaat
işçiliği, çobanlık, garsonluk, tezgâhtarlık
gibi alanlarda çoğunlukla da kaçak olarak
çalışmaktadır.

Suriyeli mültecilerin Türkiye’ye gelmesiy-
le birlikte hem çocuk işçilerin sayısında
artış olduğu hem çalışma koşullarının her
açıdan daha da kötüleştiğini söylemek
mümkündür. Mülteci çocuklar hem daha
kötü koşullarda ve daha tehlikeli işlerde
çalışmakta, hem de ayrımcılığa, saldırıya
maruz kalmaktadır.

STAJYER-ÇIRAK ADIYLA,
VASIFSIZ VE UCUZ İŞGÜCÜ
OLUŞTURULUYOR
Türkiye’de yasal kılıf altında meşrulaştı-
rılan çıraklık ve “mesleki eğitim” adıyla
stajyerlik de çocuk emeğini sömüren
yaygın çalıştırma biçimleridir. Çırak ve
stajyer çocuklar, işçi sağlığı ve güvenliği
önlemlerinden uzak, sosyal güvenlik
korumasından uzak bir biçimde çoğu
zaman yetişkinlerle aynı iş yaptırılarak
çalışmaya mecbur bırakılmaktadır.

Alana ilişkin yasal düzenlemelerin ve
politikaların tümü, çıraklık ve stajyerliğin
artmasına neden olmuş, sermayenin ucuz

TEMMUZ-AĞUSTOS 2019 hekim sözü 43