Page 44 - Hekim Sözü (Sayı 9) Mayıs-Haziran 2020

ETİK

Hekimlerin toplumsal

sorumlulukları bildirgesi

Türk Tabipleri Birliği

4-5 Nisan 2008 tarihlerinde “TTB Etik Bildirgeler Çalıştayı”nda geliştirilmiş,
20 Haziran 2009 tarihinde “TTB II. Etik Bildirgeler Çalıştayı”nda güncellenmiş,

26 Haziran 2009 tarihinde TTB 58. Büyük Kongre’sinde kabul edilmiştir.

ireylerin ve toplumların sağlık SAĞLIK SORUNLARINA ve uygulama gücü olanları uyarmak
düzeyi, sadece sunulan sağlık BÜTÜNCÜL YAKLAŞMAK ve kamuoyunda farkındalık yaratmak,
Bhizmetleri ile değil, toplumsal Sağlık hizmetleri koruyucu, geliştirici, hekimlerin toplumsal sorumlulukları
sınıf, eğitim, genetik, beslenme, barın- tedavi edici ve esenlendirici boyutla- arasındadır. Hekim bu amaçla meslek
ma, çalışma ve çevre koşulları gibi pek rı dikkate alınarak bir bütün olarak örgütü ve diğer örgütlerle birlikte
çok etken tarafından belirlenmektedir. planlanmalı ve sunulmalıdır. Sunulan hareket eder.
Dolayısıyla sağlık hakkının gerekleri- hizmetin etkinliğini en yüksek düzeye
nin yerine getirilmesi, sadece kişinin çıkarmak ancak bütüncül yaklaşımla AYDIN OLARAK
gereksindiği sağlık hizmetini almasına olanaklıdır. DEMOKRATİKLEŞME
değil, sağlığı etkileyen diğer belirle- POLİTİKA BELİRLEYENLERİ SÜRECİNE KATILMAK
yenlerin de uygun koşullarda olmasına UYARMAK Hekim yalnızca sağlık hizmeti veren
bağlıdır. kişi değil, aynı zamanda toplumun de-
Kaynakların adil dağıtımı temel olarak mokratikleşmesi doğrultusunda aydın
Türk Tabipleri Birliği her bireyin sağ- politika belirleyenlerin sorumluluğun- sorumlulukları olan bireydir. Dolayı-
lık hakkına sahip olduğunu kabul eder dadır. Hekimlerin mesleki yetkinlikleri sıyla toplumu anlama ve toplumsal
ve bu hakkın hekimler için aşağıdaki sağlık hizmeti sunmak üzerinedir; değişime yön verme doğrultusunda
toplumsal sorumlulukları doğurduğu- sağlığın diğer belirleyenlerine ilişkin sorumluluğu bulunmaktadır.
nu bildirir: yetki ve donanımları sınırlıdır. Ancak
sağlık hakkının gereği olarak hekimin, OLAĞANDIŞI DURUMLARDA
TOPLUMSAL KAYNAKLARI SAĞLIK HİZMETİ SUNMAK
AKILCI KULLANMAK birey ve toplum sağlığını olumsuz
Sağlık hakkının gereklerinden biri, etkileyen toplumsal eşitsizlikler, insan Hekim olağandışı durumlarda sağlık
toplumsal kaynakların akılcı kullanıl- hakları ihlalleri, insana yönelik her hizmetlerinin örgütlenmesi ve sunumu
masıdır; eldeki kaynaklar ancak bu türlü şiddet ve sa vaş, çevre sağlığı konularında eğitim almalı, olağandışı
ilkeyi dikkate alarak en adil biçimde sorunları, sağlıksız barınma koşulları, durum öncesi, sırası ve sonrasında
dağıtılabilecek, gereksinime göre en olumsuz çalışma koşulları ve işsizlik, yürütülen çalışmalara katılmalıdır.
geniş çapta ve yüksek nitelikte hizmet düşük öğrenim düzeyi, sağlığa ayrılan MESLEK ÖRGÜTLERİNİN
sunulabilecektir. Aynı yaklaşımla, bütçe, zararlı gıda maddeleri ve tütün ÇALIŞMALARINA KATILMAK
hekimin bireysel olarak, hizmet ürünlerinin satışı gibi her türlü belir- Toplumsal sorumluluğunu yerine ge-
sunumunda kullanılan araçları doğru leyen hakkında politika belirleyenleri tirmek için hekim, meslek örgütlerinin
endikasyonda, biçimde ve miktarda uyarmak, kamuoyunu bilgilendirmek etkinliklerine katılır.
kullanmaktan, reçete yazarken akılcı ve koşulların iyileştirilmesini sağ-
ilaç seçim ölçütlerini dikkate almaya lamaya yönelik çabalarda bulunma Türk Tabipleri Birliği, hekimin
uzanan sorumlulukları da bulunmak- sorumlulukları da vardır. yukarıda belirtilen toplumsal sorum-
tadır. Ayrıca hekimler kaynakları KAMUOYUNDA FARKINDALIK luluklarına sahip çıkması için, içeriği
kullanırken, genel halk sağlığı kavramı YARATMAK toplumun sağlık gereksinimlerine göre
içinde, en sık görülen, en çok öldüren, Uygulanan politikalar bireylerin gerek- belirlenen, halk sağlığı, tıp etiği ve
en çok işgücü kaybına neden olan sindikleri sağlık hizmetine erişimlerini sosyal bilimler alanlarına daha yoğun
durumlara öncelik verme gereksinimi- kısıtlıyor ya da engelliyor olabilir. Bu ve öncelikli yer veren bir tıp eğitimi-
ni gözetmelidir. koşullarda, politika belirleme yetkisi nin gerekliliğini önemle vurgular.

42 hekim sözü mayIS-HAZİRAN 2020