Page 28 - Hekim Sözü - Sayı 11 - Eylül-Ekim 2020

DOSYA

Tablo 1: Türkiye’de politikalara değil, sermayeyi korumaya Salgının başında 130 milyar lira birikimi
Covid-19’a Yönelik “Sosyal yönelik politikalara yönelmiştir. olan İşsizlik Sigortası Fonu’ndan işçilere
Koruma Kalkanı” ve işsizlere salgın süresinde 25,7 milyar
İşsizlik Sigortası Kanunu ile İş Kanunu’n-
TL’lik transfer yapıldı. Böylesine ağır
işsizlik ve gelir kaybı koşullarında dahi,
işçilerden yapılan kesintilerle oluşturulan
İşsizlik Sigortası Fonu kaynakları etkin
bir biçimde kullanılmadı. İŞKUR’un sade-
ce 2019 ve 2020 döneminde işverenlere
25,4 milyar TL doğrudan teşvik ve destek
sağladığı düşünüldüğünde hükümetin
önceliğinin işçi sınıfını değil sermayeyi
korumak olduğu bir kez daha görülmek-
tedir.

Öta yandan Sosyal Koruma Kalkanı adı
altında yurttaşlara ve çalışanlara yapılan
nakdi ödemeler de oldukça düşüktür. Sal-
gından bu yana geçen 5,5 aylık dönemde
yoksul 8 milyon aileye ayda yaklaşık 182
TL nakdi destek verildi. İşçilere, işsizlere,
yoksullara verilen toplam nakit destek
Eylül 2020 ayı itibarıyla 33,8 milyar TL
Kaynak: https://twitter. da Mart ayında yapılan değişikliklerle iken buna karşılık Ekonomik İstikrar Kal-
com/ZehraZumrutS/sta- kısa çalışma ödeneğinden yararlanma kanı paketinde yer alan vergi, ev, sigorta
tus/1303019352703348737 (7 için gereken 600 ve 120 gün koşullarını borcu ertelemeleri ile sağlanan kredilerin
Eylül 2020) Covid-19 süresince sırasıyla 450 ve 60 toplamı daha Mayıs 2020’de 270 milyarı
güne indirmek dışında atılan somut bir aşıyordu. 3
adımdan bahsetmek maalesef olanaklı
değildir. Bu düzenlemeyle de son üç SALGINDA İSTİHDAM DEPREMİ
yılda 450 gün, son 60 günde de kesintisiz Türkiye tarihinin en büyük istihdam kay-
prim ödeme koşulu neticesinde milyon- bı ve işsizlik dalgası ile karşı karşıyayız.
larca işçi Kısa Çalışma Ödeneğinden AÇSHB ve İŞKUR verilerine göre salgın
faydalanma şansı bulamamıştır. İş ve nedeniyle 4,6 milyondan fazla sigortalı
gelir kaybının ciddi biçimde işçi sınıfını işçi ile işsiz iş ve gelir kaybı nedeniyle
tehdit ettiği bir dönemde, Kısa Çalışma İŞKUR ödeneklerinden yararlanmak için
Ödeneği gibi yetersiz bir destekte dahi başvurdu. Bir diğer ifadeyle kayıtlı sek-
bu gibi ağır koşullarda ısrar etmek kabul tördeki toplam 14 milyon 211 bin işçinin
edilebilir bir durum değildir. 4 milyon 665 bini İŞKUR ödeneklerine
başvurdu. Bu sayıya kayıtlı olarak çalı-
17 Nisan 2020’de kabul edilen 7244 şan ancak yararlanma koşullarını yerine
sayılı Covid-19’un ekonomik ve sosyal getiremediği için İŞKUR ödeneklerine
risklerine ilişkin Yasa ile de 3 ay süre başvuramayan sigortalı işçiler ile kayıt
ile işten çıkarma yasağı getirildi. Ancak dışı çalışıp işsiz kalan veya gelir kaybına
işten çıkarma yasağı ile birlikte işveren- uğrayan çalışanlar dahil değil. Türkiye’de
lere işçileri tek taraflı olarak ücretsiz izne tarım dışı sektörde yaklaşık 4,8 milyon
çıkarma olanağı tanındı. Ücretsiz izne kişi kayıt dışı çalışmaktadır. Ayrıca yak-
çıkarılan işçilere ise nakdi ücret desteği laşık 2,8 milyon kendi hesabına çalışan
(günde 39 TL) verilmesi öngörüldü. Bu (esnaf ve serbest meslek sahipleri) bu
kadar düşük bir destek milyonları açlığa kapsamda değil.
mahkûm ederken, istihdam kâğıt üze-
rinde korunmuş oldu. Bugün işverenler Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 10
tarafından ücretsiz izne ayrılan işçi sayısı Ağustos 2020’de açıkladığı ve Mayıs 2020
2 milyona yaklaşmış durumdadır. Bugün Hanehalkı İşgücü Araştırması verilerine
2 milyona yakın işçi ailesiyle birlikte göre işgücü son bir yılda 2 milyon 742
günlük 39, ayda 1168 lira ile yaşam mü- bin azalarak 32 milyon 426 binden 29
cadelesi veriyor. milyon 684 bine geriledi. İstihdam Mayıs

26 hekim sözü EYLÜL-EKİM 2020