Page 32 - Hekim Sözü Temmuz-Aralık 2023

DOSYA

5 Haziran 2009 tarihinde yapılmıştır. BİRLİKTE KULLANIMIN sağlaması bu eşitsizliği artırmakta,
2009-2022 yılları arasında Sağlık Bi- SONUÇLARI akademik kadroda olmayan eğitim
limleri Üniversitesi ile 61 EAH, Sağlık a) Devlet hastanesinden üniversite görevlilerinde sürekli bir tıp fakültesine
Bilimleri Üniversitesi dışındaki 35 hastanesine geçiş beklentisi oluşturulmasına neden
üniversite ile 40 EAH olmak üzere top- Çok sayıdaki tıp fakültesi üniversi- olmaktadır. Tüm bu gelişmeler, birlikte
lam 36 üniversite ile 101 EAH birlikte te hastanesi olmadan açılmaktadır. kullanımdaki sağlık kurumlarında
kullanıma gitmiştir (Sağlık Bakanlığı Protokol yapılabilmesi için, herhan- çalışma barışının bozulmasını getir-
2022). gi bir standart gözetilmeden devlet mektedir.
hastaneleri bir gecede EAH olarak
Protokol yapılan ilk 16 kurum ve bu ÜNİVERSİTE
kurumların protokol yaptığı yıllar şu isimlendirilmiş ve tıp fakülteleri devlet HASTANELERİNDE FİNANSAL
şekildedir: hastanesinden dönüştürülmüş EAH’ler SORUNLAR
ile protokol yaparak birlikte kullanıma 2009-2014 yılları arasında sağlık
• Sakarya Üniversitesi ve Sakarya gitmişlerdir. Böylece, devlet hastane- hizmet sunucusuna göre ortalama
EAH (2009) leri Sağlık Bakanlığının bir kararıyla, gelir ve maliyetin değerlendirildiği bir
• Marmara Üniversitesi ve Pendik üniversitelerin araştırma ve uygulama çalışmada, SUT paket fiyat yönteminin
EAH (2010) merkezi konumuna gelmişlerdir. üniversite hastanelerinin mali yapısını
zarara uğrattığı görülmüştür (Gülşen
• Ordu Üniversitesi ve Ordu Bozte- b) Üniversite hastanesi adı altında ve Yıldıran 2017). Özellikle karmaşık
pe Devlet Hastanesi (2010) hizmet hastanesi yapılanması vakalar veya ileri teknolojiye sahip
Eğitim ve araştırma için uygun koşulla-
• Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, cihazların kullanılmasıyla, müdahale
Ankara Atatürk EAH (2011) ve Ye- ra sahip tam teşekküllü hastanesi olan, edilmesi gereken hastalıklar için uygun
nimahalle Devlet Hastanesi (2014) ancak uygulanan politikalar nedeniyle bir ödeme sağlanamamaktadır. Üniver-
döner sermayesi açık veren, borç yükü site hastanelerinde genel hastanelerden
• Recep Tayyip Erdoğan Üniversite- altındaki tıp fakültelerine, birlikte farklı olarak, hizmet üretiminin daha
si ve Rize EAH (2011) kullanım ve iş birliği protokolü bir pahalıya sunulması ve güncellenmeyen
• Medeniyet Üniversitesi ve Gözte- kurtuluş gibi sunulmuştur. Üniversite fiyatlar nedeniyle düşük fiyatla sağlık
pe EAH (2011) hastanesi protokol ile Sağlık Bakanlığı- hizmeti sunulması gelir kayıplarına
na bağlandığında, üniversite yapılan- neden olmaktadır.
• İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi, masından gelen akademik özerkliğini
İzmir Atatürk EAH (2011) ve yitirmektedir. 2012-2017 yılları arasında üniversite
Tepecik EAH (2013) döner sermaye işletmelerinin gelir
c) Üniversitenin işlevlerine gider dengesi değerlendirildiğinde, üni-
• Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi versite döner sermeye işletmeleri gelir-
ve Muğla Devlet Hastanesi (2011) aykırılık lerinin, giderleri karşılayacak seviyede
Tıp fakültesinde sağlık hizmeti ile eği-
• Ahi Evran Üniversitesi ve Kırşehir tim iç içe olmalıdır. Tıp fakültelerinin olmadığı saptanmıştır (Hotunluoğlu
Devlet Hastanesi (2011) araştırma için gerekli alt yapı olanak- ve Kayacan 2020). Gelirleriyle giderle-
• Dumlupınar Üniversitesi ve larına sahip olması gerekir. Birlikte rini karşılayamadıkları için, üniversite
döner sermayelerinde ek finansman
Kütahya Evliya Çelebi Devlet kullanım, tıp eğitimi ve sağlık hizmeti ihtiyacı doğmaktadır.
Hastanesi (2011) sunumunu birbirinden ayırmaktadır.
Sağlık hizmet sunumunun öncelik 2012-2016 yılları arasında üniversite-
• Adıyaman Üniversitesi, Adıyaman kazanması, tıp fakültelerinde temel lerin mali durumlarına bakıldığında,
Devlet Hastanesi, 82. Yıl Devlet tıp bilimlerinin etkisini azaltmaktadır. üniversite hastanelerinin borçları-
Hastanesi ve Kadın Doğum ve Ço- Birlikte kullanım, üniversitelerin Ana- nın arttığı, önceki dönemlerde mali
cuk Hastalıkları Hastanesi (2011) durumu iyi olan birçok üniversite
yasa’nın 130. maddesi ve 2547 sayılı
• Erzincan Üniversitesi ve Erzincan Yükseköğretim Kanunu ile düzenlenen hastanesinin de borçlanma miktarında
Mengücek Gazi EAH (2011) işlevlerine aykırılık oluşturmaktadır. ciddi artışların olduğu tespit edilmiştir
(Hotunluoğlu ve Kayacan 2020).
• Hitit Üniversitesi ve Çorum Dev- d) Özlük hakları açısından
let Hastanesi (2012) eşitsizlik 2013-2018 yılları arasında, Ankara
ilindeki üç kamu üniversite hasta-
• Amasya Üniversitesi ve Amasya Eğitim ve araştırma hastanesi eğitim nesinin finansal performansı oran
Sabuncuoğlu Şerefeddin Devlet görevlileri ile üniversite akademik per- analizi yöntemiyle değerlendirilmiş
Hastanesi (2012) soneli arasında özlük hakları açısından ve üniversite hastanelerinin kârlılık
farklılıklar bulunmaktadır. Burada oranlarının negatif, hastane gelirlerinin
• Karabük Üniversitesi ve Karabük Sağlık Bakanlığı kadrosunda bulunan
Devlet Hastanesi (2013) gideri karşılama oranının ortalama 0,88
akademik unvanlı kamu görevlileri olduğu gözlenmiştir. Diğer bir ifadeyle
• Abant İzzet Baysal Üniversitesi, aleyhine bir eşitsizlikten söz edebiliriz. söz konusu üniversite hastaneleri, has-
Bolu Devlet Hastanesi, Fizik Bakanlığın kendine yakın bulduğu tane gelirleriyle yıl içindeki borçlarını
Tedavi Hastanesi ve Ruh Sağlığı eğiticileri üniversitenin akademik ödeyememişlerdir (Yiğit ve Bayrakçıoğ-
Hastanesi (2014) kadrolarına geçirerek yükseltilmelerini lu 2020).

30 hekim sözü TEMMUZ-ARALIK 2023