Page 35 - Hekim Sözü Temmuz-Aralık 2023
P. 35
DOSYA
Edirnekapı Mihrimah Sultan Külliyesi bu hastanelerin tamamı aynı dönemde
medresesinde hastaların bakıldığı belir- kurulmamıştır.
tilmiştir.
Örneğin Bursa 1862, Adana 1896, Nazım Hikmet
14 Temmuz 1903 tarihli belgede “Os- Afyonkarahisar’da 1905/1906 tarihinde
manlı Devleti’ndeki hastaneler hakkında yapılmıştır. dizelerinde Memle-
bir istatistik çalışması için vilayetlerden Sağlık Bakanlığı’nın mekânsal moderni- ket Hastaneleri için;
yazılı bilgi istendiğini, sivil (mülkiyeye zasyon ile bir kılavuzluk yanı sıra mali
ait) hastanelerin kaç yataklı olduğu, “Dahiliye, hariciye,
sağlık memurlarının kimlerden meydana olarak da genel bütçeden desteklemesi ile vilâdiye, emrazı
geldiği ve yıllık masraflarıyla ilgili bilgi- yönetimsel olarak homojen bir sağlık or- sariye, kadın, erkek,
tamı hedeflenmekte idi. Bazı hastanelerin
lerin yanı sıra mümkün olduğu takdirde
hastanelerin birer fotoğraflarının da isten- Sağlık Bakanlığı’na bağlanmasının yanı çocuk, elli dokuz
diğini, gureba ya da belediye hastanesi sıra bazı hastanelerin de genel bütçeden yataktı memleket
bulunmayan vilayetlerin tespiti” yoluna finanse edilmesi sağlandı. hastanesi, fakat
gidilmiştir. Zonguldak Vilayet Hastanesi ve İstanbul
Çocuk Hastanesi gibi hastanelerin yatırım yetmiş ikiydi hasta
2 Şubat 1909 tarihli belgede “fakir
hastaların bulundukları yerlerde beledi- sonrasında Sağlık Bakanlığı tarafından sayısı. Yerde yatıyor-
ye doktorları tarafından tedavi edilmek idare edilmesi bunu örnek gösterilebilir. du fazlalık ve ikişer
üzere merkezlerde yardımseverlerin de Sağlık Bakanlığı bütçesi ise 18 Mart 1924 hasta vardı bazı kar-
desteğiyle 5’er 10’ar yataklı birer hastane tarihinde müzakereye açıldı. Bakan Refik
yapılması kararı alınmıştır. Saydam’ın konuşmasında Numune Has- yolalarda...” demiş-
tanesi’ni görebiliriz; ti, “Memleketimden
Fransız ve Osmanlı/Türk İl Özel İdaresi
sistemleri arasında, organların sayıları, “Efendiler, memlekette dört yerde Nu- İnsan Manzaraları”
isimleri, oluşumları, çalışma usulleri, mune Hastanesi vücuda getirmek ve bu kitabında.
görev ve yetkileri ve kararlarının uygu- suretle memlekette içtimai teşkilâtımızı
lanması bakımından pek çok benzerliğin nazarî bir surette - fakat fevkalâde yüksek
olduğu gözlemlenmiş ve Osmanlı/Türk İl değil - klâsik bir şekilde yapmak için
Özel İdaresi sisteminin Fransız sistemin- içtimai teşkilâtımızın şuabatını vücu-
den büyük ölçüde esinlendiği Anayasa da getireceğiz ve bu hastanelerde ebe
Hukukçusu Prof. Dr. Kemal Gözler tara- mütehassısları bulunduracağız ve orada
fından teyit edilmiştir. ebe tedrisatı yapılacaktır. Kezalik bu
Memleket hastaneleri de bu ilk özel idare hastanelerde senelerden beri eskiyip de
sistematiğinde illerin kendi bütçeleri ile ilmi olmayan veyahut müsaade alıp da
ürettiği bir modeldir.
Osmanlı’nın son dönemindeki savaşlarla
geçen dönem, TBMM Ankara hüküme-
tinin savaş sonrası ekonomik durumu
ile birlikte yerelden bir hastane yatırımı
imkanlarının zorlanmasına gereksinim
sağlamıştır.
Sıhhiye ve Muaveneti İçtimaiye Vekâle-
ti’nden yazı içerisinde kolaylık açısından
Sağlık Bakanlığı olarak bahsedilecektir.
Memleket Hastanelerinin İl Özel İdare-
lerinin mülkü olma durumu Özel İdare
hastanelerinin Muvazene-i Umumiyeye
devri ve 4862 sayılı Kanuna bağlı (1) ve
(2) sayılı cetvellerde değişiklik yapılması
hakkında Kanun ile 15 Temmuz 1953
tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanması
ile sona ermiştir.
1953’de Sağlık Bakanlığı hastanesi olacak 1953’de Sağlık Bakanlığı’na devredilen Memleket Hastanelerine dair Resmi Gazete’de yayınlanan tablo
TEMMUZ-ARALIK 2023 hekim sözü 33
