Page 19 - Hekim Sözü (Sayı 10) Temmuz-Ağustos 2020

DOSYA

b. Seçim sırasındaki sorunlar: Bir kere bir öneme sahip. Bu özerk gruplar hükü-
Türkiye’de seçimlerin yapıldığı yasal çer- metten farklı görüşlere sahip olabilirler,
çeve öngörülebilir değil. Seçimlerle ilgili hükümeti eleştirebilirler. İşleyen bir
yasalar iktidarın ihtiyaçlarına göre seçim- demokraside, muhalif görüşler ileri sürme Hükümetten bağım-
den önce ya da seçim sırasında değişebi- hakkı, sadece siyasal partilere ait değil. sız özerk grupların
lir. Oyunun kuralları, oyunun içinde her Özerk kurumlar da muhalif tutumlar
an değişebilir. Bunu 2018 seçimlerinden benimseyebilir. Karşıt görüşlere sahip bir (meslek kuruluşları,
önce seçim yasasında yapılan değişiklik- sivil toplumun bulunmadığı bir ülkede, sendikalar, STK’lar),
lerde gördük. Ayrıca, 2017 referandumu demokrasiden söz edilemez. Hükümet,
sırasında, YSK’nın yasanın açık hükmünü sivil toplum kuruluşlarını, meslek kuru- varlığı demokrasinin
hiçe sayarak mühürsüz zarflardaki oy pu- luşlarını kontrol altına almak isterse, bu iyi işlemesi, çoğulcu
sulalarını geçerli saydığını zaman gördük. amaçla kendine bağlı meslek kuruluşları bir karakter taşıması

YSK’nın üstünde iktidarın kontrolü, kurmaya kalkarsa, rejimin demokratik
seçimlerin dürüstlüğü bakımından önemli olmadığı belirginleşir. bakımından büyük
bir sorun yaratıyor. YSK kararlarına itiraz Türkiye’de demokratik yöntemlerle seçi- bir öneme sahip.
olanağı bulunmaması, sorunu bir hukuk len kamu meslek kuruluşları yönetimleri
devleti sorunu haline getiriyor. Yerel se- varken, iktidarın yandaş meslek kuruluş-
çimlerde İstanbul Büyükşehir Başkanlığı ları kurması, seçim yöntemini değiştirerek
seçiminin iktidar partisinin isteğine uy- TBB’nin kontrolünü ele geçirmeye çalış-
gun olarak tekrarlanması, YSK’nın seçim
sonuçları bakımından oynayabileceği rolü ması ancak rejimin otoriter niteliğinin
bir kez daha gösterdi. dışa vurumu olarak görülebilir.
Bütün bunları toplayınca şöyle bir manza-
c. Seçim sonrası sorunlar: Türkiye’de
muhalefetteyseniz, seçimde oyların ço- ra ortaya çıkıyor. Demokratik meşruiyeti
ğunu almak seçim kazanmak için yeterli sadece seçimde arayan, seçim dışında de-
değil. Oyların çoğunu alsanız bile seçimi mokrasinin özünü oluşturan unsurları (in-
kazanamayabilirsiniz. Nasıl ki HDP’nin san hakları, hukuk devleti, güçler ayrılığı
kazandığı 65 belediyeden 51 belediyede gibi) meşruiyet kaynağı olarak görmeyen
seçilen belediye başkanları yerine kayyum bir iktidar var. Bu sakat bir demokrasi
atandı. HDP’nin kazandığı belediyelerin anlayışı. Ancak iktidarın meşruiyetine salt
%78.5’ine iktidar tarafından el konuldu. bu açıdan baksak bile şunları görüyoruz:
Bu belediye başkanları hakkında yargı Basın özgürlüğü baskı altında tutulduğun-
kararı yok. Terör örgütüne yardım ettikle- dan halkın bilgi edinme, nesnel verilere
rini İçişleri Bakanı söylüyor. Peki, İçişleri sahip olma olanağının bulunmadığı, eşit
Bakanı kim? Bir siyasal parti başkanı olan rekabet koşullarının mevcut olmadığı,
Cumhurbaşkanı tarafından atanan bir YSK’nın tarafsız davranmadığı seçimler
kişi. Başka bir deyişle, AKP’nin seçimi yapılıyor. Çıkan sonuç, iktidarın lehine
kaybettiği 51 belediye, bugün iktidar değilse, iktidar partisi bu sonuçları ta-
tarafından yönetiliyor.
nımamak, halkın iradesini kabul etme-
Görevden alınan belediye başkanı yerine mek için elinden geleni yapıyor. Örnek
Belediye Meclisi’nin yeni bir başkan seç- mi istiyorsunuz? İstanbul Büyükşehir
mesine neden izin verilmedi? Belli değil. Belediye Başkanlığı seçimi, Doğu’da ve
Oysa yasada, bu konuda hüküm var. Güneydoğu’da görevden alınıp yerlerine

AKP’nin iktidarı seçimle bırakmak konu- valilerin kayyum atandığı 65 belediye,
sundaki isteksizliğini yerel seçimlerde de meslek odalarının demokratik yoldan se-
görüyoruz. İstanbul Büyükşehir Belediye- çilen yönetimlerinin tanınmaması. Bütün
si Başkanlığı’nda daha çok oy alan adayın bu örnekler aynı özelliğe sahip. Siyasal
Belediye Başkanı koltuğuna oturabilmesi iktidar seçmenin iradesini yok sayıyor ve
için iki kere seçimi kazanması gerekti. seçmenin iradesi yerine kendi iradesini
koyuyor.
AKP iktidarının özerk kurumlarla ve
bunların seçilmiş organlarıyla ilişkisi de Bu durumda, demokratik meşruiyeti
bir demokrasi sorunu niteliği kazandı. seçim sandığında arayan bir iktidarın
Hükümetten bağımsız özerk grupların meşruiyetiyle ilgili soru işareti doğmaz
(meslek kuruluşları, sendikalar, STK’lar), mı? Ya da, Türkiye’de iktidarın seçim
varlığı demokrasinin iyi işlemesi, çoğulcu yoluyla değişebileceği konusunda ciddi
bir karakter taşıması bakımından büyük kuşkular yaratmaz mı?

TEMMUZ-AĞUSTOS 2020 hekim sözü 17