Page 34 - Hekim Sözü - Sayı 11 - Eylül-Ekim 2020

DOSYA

Pandemide Aşı Stratejileri;

SARS-COV-2’ye karşı geliştirilen

aşılarda güncel durum

İsmail Gönen*

Adım adım gerçekleştirilen sağlıkta dönüşüm programları çerçevesinde Sağlık Ba-
kanlığı idari ve fonksiyonel açıdan yeniden yapılandırılmaya ve özel sektörün sağ-

lık alanına yatırım yapması özendirilmeye başlanmıştır. Bu amaçlara paralel olarak
Refik Saydam Hıfzıssıhha Enstitüsü, 2 Kasım 2011 tarihinde kapatılmıştır.

lkemizde aşı üretimi için çalış- Bakanı olan Dr. Refik Saydam 1937 kurulmuştur. Refik Saydam Hıfzıssıh-
malar ilk Osmanlı İmparator- yılına kadar süren Bakanlığı süresince, ha Merkezi Başkanlığı’nın ikamet ettiği
Üluğu Döneminde başlamıştır. ülkemizin sağlık hizmetlerinin kurulu- bina Türkiye Cumhuriyeti’nin mimar-
1721 yılında İngiltere Büyükelçisinin şunda ve gelişmesinde büyük katkılar lık tarihinde oldukça öneme sahiptir.
eşi Lady Mary Montagu ülkesine sağlamıştır. Bu dönemde 1593 sayılı Theodor Jost tarafından tasarlanmış
yazdığı bir mektupta İstanbul’da çiçek Umumi Hıfzıssıhha Kanunu (1930) olan yapının girişinde bulunan demir
hastalığına karşı “aşı denilen bir şey” gibi halen yürürlükte olan kanunlar ızgara ve giriş üzerindeki kadın sporcu
(varilasyon metodu) yapıldığını hay- dahil çeşitli kanunlar çıkarılmıştır. rölyefi, 1930’lu yılların modernizm stili
1
retle bildirmektedir. 1885`te dünyada Refik Saydam döneminde yürütü- için iyi bir örnektir. 3
ilk kuduz aşısı bulunduktan sonra len sağlık politikalarında en önemli 1947 yılında Refik Saydam Hıfzıssıhha
1887 Ocak ayı başında kuduz aşısı ilke koruyucu hekimliğin merkezi Merkezi Başkanlığı bünyesinde Biyolo-
Osmanlı`da üretilmeye başlamıştır. yönetime, tedavi edici hekimliğin jik Kontrol Laboratuvarı kurulmuş ve
1911 yılında tifo, 1913 yılında kolera, ise yerel yönetimlere bırakılması ve bir aşı istasyonu hizmete açılmıştır. Bu
dizanteri ve veba aşıları Türkiye’de ilk sıtma, frengi, trahom, verem, cüzzam yıldan itibaren deri içi yolu ile uygu-
kez hazırlanarak ve uygulanmıştır. 1 gibi bulaşıcı hastalıklarla mücadele lanan BCG aşısı üretimine geçilmiştir.
programlarının başlatılması olmuştur. Boğmaca aşısı ise, ülkemizde ilk olarak
2
Cumhuriyetin ilanı sonrası Sağlık
Bu amaçla 27 Mayıs 1928 tarihinde 1948 yılında üretilmeye başlanmıştır.
Uzm. Dr., Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları.
* Refik Saydam Hıfzıssıhha Enstitüsü 1950`de İnfluenza Laboratuarı Dünya
32 hekim sözü EYLÜL-EKİM 2020