Page 42 - Hekim Sözü (Sayı 12) Kasım-Aralık 2020

HUKUK

İstifa ve emeklilik haklarının

kısıtlanmasının hukuki bir

dayanağı bulunmuyor

Hazal Pekşen Demirhan *

Sağlık Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatında görevli personelin yıllık izin
haklarından, emeklilik haklarına, atama ve yer değiştirme taleplerinden, istifa
haklarına kadar bir dizi kısıtlama getirilmiştir.

amuoyunda “İstifa Yasağı cağı” Anayasal bir kural (18. madde) hakkının kullandırılmamasına, ortadan
Genelgesi” olarak adlandırı- olup, Anayasa’nın “Temel Hak ve kaldırılmasına ve/veya ertelenmesine
Klan Sağlık Bakanlığı Yönetim Ödevler” bölümünde düzenlenmiştir. ilişkin bir hüküm bulunmamaktadır.
Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün Anayasa’nın 13. maddesi gereğince, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve
27.10.2020 tarih ve 3137 sayılı yazısı “Temel hak ve hürriyetler, özlerine Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun
ile Sağlık Bakanlığı merkez ve taşra dokunulmaksızın yalnızca Anayasanın 28. maddesinde kamu görevlilerinin
teşkilatında görevli personelin yıllık ilgili maddelerinde belirtilen sebeplere emekliliklerine dair “yetkili makam-
izin haklarından, emeklilik haklarına, bağlı olarak ve ancak kanunla sınırla- dan emekliye sevk onayı alındıktan
atama ve yer değiştirme taleplerinden, nabilir. Bu sınırlamalar, Anayasanın sonra ilişiklerinin kesilmesi şartı”
istifa haklarına kadar bir dizi kısıtlama sözüne ve ruhuna, demokratik toplum bulunmakla birlikte, bu onay memu-
getirilmiştir.
düzeninin ve lâik Cumhuriyetin run emeklilik için aranan yaş ve prim
Yazıda bu kısıtlamaların amacı; gereklerine ve ölçülülük ilkesine aykırı şartlarını tamamlayıp-tamamlamadı-
“Kamu sağlık hizmetlerinin kesintisiz, olamaz.” ğının incelenmesinden ibaret olup,
etkin, salgının yayılımının önlenmesi Dolayısıyla, görevden çekilmek, istifa emeklilik hakkını kazanan bir memu-
ve salgınla mücadelede her alanda etmek isteyen ya da emekli olmak run emeklilik hakkını kullanmasını
yeterli sayıda ve mücadelede tecrübe isteyen bir memurun zorla çalıştırıl- engellemeye yönelik kullanılabilecek
kazanmış personel ile yürütülebilmesi- ması kanunen mümkün olmadığı gibi, bir yetki değildir.
ni temin etmek” olarak izah edilmiştir.
bu hakların kısıtlanabilmesi de ancak Nitekim yine 5510 sayılı Kanun’un 48.
Salgınla mücadelede, kesintisiz ve –ülke ihtiyaçlarının zorunlu kıldığı maddesinde; “yetkili makamın emek-
etkin kamu sağlık hizmeti sunumu durumlarda- kanunla olabilir. liye sevk onayının, talep tarihinden
kritik öneme sahip olmakla birlikte, Pandemi döneminde hekimlerin istifa itibaren bir ayı geçemeyeceği” açıkça
bu hizmetin devamlılığını, hekimleri etmesini ya da emekliliklerini engel- düzenlenmiştir.
ve diğer sağlık personelini zorla çalıştı- leyecek, bu hakların ertelenmesine Dolayısıyla, emeklilik şartları oluş-
rarak, istifa ve emekliliği engelleyerek imkan veren yasal bir düzenleme ol- muş, emeklilik hakkını kazanmış bir
sağlamaya çalışmak, hukuki dayanak- maksızın, bu hakların bir Genelge ile memurun, emeklilik talep tarihinden
tan yoksundur.
ortadan kaldırılması hukuka aykırıdır. itibaren bir ay içinde emekliliğe sevk
GÖREVDEN ÇEKİLME EMEKLİLİK HAKKI ORTADAN edilmesi kanuni bir zorunluluktur.
(İSTİFA) ve EMEKLİLİK KALDIRILABİLİR Mİ/ERTELE- PANDEMİ DÖNEMİNDE İSTİ-
HAKKININ GENELGE İLE NEBİLİR Mİ? FA EDEN MEMUR, MEMURİ-
SINIRLANDIRILMASI Belirtelim ki, gerek 5434 sayılı Emekli YETE TEKRAR DÖNEBİLİR Mİ?
MÜMKÜN MÜ? Sandığı Kanunu’nda, gerekse de 657 sayılı Devlet Memurları Kanu-
“Hiç kimsenin zorla çalıştırılamaya-
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel nu’nun 20. maddesinde “Devlet
Sağlık Sigortası Kanunu’nda, emeklilik memurları, bu kanunda belirtilen
Av., İstanbul Tabip Odası Hukuk Bürosu
*
40 hekim sözü KASIM-ARALIK 2020