Page 36 - Hekim Sözü Nisan-Haziran 2024

HUKUK

yükseköğretim kurumlarında eğitim Görüldüğü gibi 12. maddenin aradı- • Son olarak, muayenehane hasta-
öğretimin desteklenmesi amacıyla eği- ğı tek koşul, tedavinin yürütüleceği larına ilişkin “bilgilendirilmiş rıza
tim öğretim, uygulama ve araştırma- vakıf üniversitesi hastanesi ister SGK formunun hasta veya kanuni temsil-
ların sürdürüldüğü bir yükseköğretim ile anlaşmalı olsun isterse olmasın, cisi ve muayenehane hekiminin yanı
kurumu olan uygulama ve araştırma hizmet bedelinin hasta tarafından kar- sıra vakıf üniversite hastanesinin
merkezleri olduğuna göre, bu hasta- şılanması ve SGK’dan talep edilmeme- ilgili birim sorumlusu ve başhekim
nelerin muayenehane hekimlerince sidir. Hekimler de bu şartlara uygun tarafından da imzalanması” şartı da
kullanımına ilişkin karar verme yetki- şekilde muayenehanelerine başvuran hukuka aykırıdır. Bu düzenleme,
si, münhasıran ve hiçbir koşula bağlı hastalarının tedavi işlemlerini va- Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin
olmaksızın o üniversiteye aittir. kıf üniversitelerinin hastanelerinde 8. ve Anayasa’nın 20. maddesi ile
yapmıştır. Şimdi ise daha önce mevcut korunan özel hayatın gizliliğini ihlal
Keza Özel Hastaneler Yönetmeliği’nin olmayan ve 1219 sayılı Kanun’un 12. ettiği gibi kişisel verilerin korunmasına
2. maddesine göre “Bu Yönetmelik; maddesi ile bağdaşmayan bir kısıtla- ilişkin temel kuralları ihlal etmektedir.
Devlete, il özel idarelerine, belediyele- ma getirilmiştir. Oysa Anayasa’nın Mesleki deontoloji kurallarına aykırı
re, üniversitelere ve diğer kamu tüzel 124. maddesi uyarınca yönetmelikler, şekilde, hekimin yükümlülüğü olan
kişilerine ait hastaneler hariç olmak ancak kanuni düzenlemeleri açıklayıcı hasta mahremiyetinin ihlali sonucunu
üzere; gerçek kişiler ve özel hukuk ve kanunların uygulanmasını sağla- da doğurmaktadır.
tüzel kişilerine ait hastaneleri kapsar.” ma amacına yönelik olabilir. Ancak
Sağlık Bakanlığı’nın, açıkça kapsamı yapılan değişiklikle üst hukuk normu Bilindiği üzere 1219 sayılı Kanun’un
dışında tutulmuş olmasına rağmen olan kanuni düzenlemeye aykırı bir 70. maddesine göre, “Tabipler, diş ta-
Özel Hastaneler Yönetmeliği’nde vakıf kısıtlama getirilmiştir. bipleri ve dişçiler yapacakları her nevi
üniversitelerinin iç işleyişine ilişkin ameliye için hastanın, hasta küçük
müdahale niteliğinde bir düzenlemeyi Ayrıca bu kısıtlama ile “herkesin veya tahtı hacirde ise veli veya vasisi-
yapması hukuka uygun değildir. dilediği alanda çalışma ve sözleşme nin evvelemirde muvafakatını alırlar.
hürriyetlerine sahip olduğu, özel te- Büyük ameliyei cerrahiyeler için bu
Bakanlıkça planlama amacıyla oluştu- şebbüsler kurmakta serbest olduğu, bu muvafakatin tahriri olması lazımdır.
rulan komisyonun, bir muayenehane kapsamda devletin özel teşebbüslerin (Veli veya vasisi olmadığı veya bulun-
hekiminin bir vakıf üniversitesi hasta- milli ekonominin gereklerine ve sosyal madığı veya üzerinde ameliye yapıla-
nesinden yararlanması konusundaki amaçlara uygun yürümesini, güvenlik cak şahıs ifadeye muktedir olmadığı
uygun görüşü neye göre vereceği de ve kararlılık içinde çalışmasını sağla- takdirde muvafakat şart değildir.)”
belirsizdir. Her ne kadar komisyo- yacak tedbirleri alacağına” ilişkin Ana- Bu maddede sözü edilen aydınlatılmış
nun kararını “üniversitenin eğitim ve yasa’nın 48. maddesine ve “Devletin onamın ne şekilde alınacağı, Hekimlik
araştırma hizmet kapasitelerini dikkate çalışanların hayat seviyesini yükselt- Meslek Etiği Kuralları’nın 26. madde-
alarak” vereceği belirtilmiş ise de mek, çalışma hayatını geliştirmek için sinde belirtilmektedir. Hasta Hakları
bunun taraflarca bilinebilir, soyut ve çalışanları ve çalışmayı desteklemek Yönetmeliği’nde de bilgilendirmenin
objektif kuralları ortaya konulmamış; için gerekli tedbirleri alacağına” ilişkin ne şekilde yapılacağı ve rızanın ne şe-
Bakanlığa keyfiliğe varabilecek bir 49. maddesine de aykırı düzenleme kilde alınacağı düzenlenmiştir. Hasta
takdir yetkisi bırakılmıştır. yapılmıştır. Hakları Yönetmeliği’nin “Rıza Formu”

• Muayenehane hekimlerinin hastala- Öte yandan bir muayenehane hekimi- başlıklı 26. maddesinde, bu belgenin
rını vakıf üniversitesi hastanelerinde nin hastasının tedavisini yapabilme- hasta veya kanuni temsilcisi ve bilgi-
tedavi etmelerinin, “o branşta hizmet sinin, örneğin ameliyat için ameliyat- lendirmeyi yapan ve tıbbi müdahaleyi
veren vakıf hastaneleri ile yıllık söz- hane hizmetlerini kullanabilmesinin gerçekleştirecek sağlık meslek men-
leşme yapma ve imzalı sözleşmelerin hastanenin ilgili branşta hizmet subu tarafından imzalanacağı belirtil-
müdürlüğü gönderilmesi” koşullarına sunmasına bağlanmasının da haklı mektedir. Herhangi bir yasal dayanağı
bağlanması da hukuka uygun değil- bir dayanağı yoktur. Burada önemli olmadığı halde bu belgelerin vakıf
dir. Nitekim 1219 sayılı Kanun’un olan hastanenin, hastanın hastalığının üniversitesi hastanesinin ilgili birim
yukarıda yer verdiğimiz 12. maddesin- tedavisine elverişli olup olmadığıdır. sorumlusu ve başhekimi tarafından
da imzalanmasının istenmesi, hasta
de hekimlerin çalışabilecekleri alanlar Vakıf üniversitesi hastanesinde ilgili mahremiyetini ihlal etmektedir.
sayıldıktan sonra 3. fıkrada; “Mesleği- branşta hizmet sunulmasa dahi tam
ni serbest olarak icra edenler, hizmet teçhizatlı ameliyathane, anestezi ve Özetlediğimiz gerekçelerle, 6 Nisan
bedeli hasta tarafından karşılanmak ve servis imkânları mevcuttur. Bu bakım- değişikliklerinin yürütmelerinin durdu-
Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan talep dan hekimlere hastane ile sözleşme rulması ve iptali için Hukuk Büromuz-
edilmemek kaydıyla, (b) bendi kapsa- yapma koşulunun yanı sıra getirilen o ca dava açılmıştır. Dava, Danıştay 10.
mında sayılan sağlık kuruluşlarında hastanenin ilgili branşta hizmet sunma Dairesi’nde görülecek olup, hukuka
da hastalarının teşhis ve tedavisini koşulunun genel amaca uygunluğun- aykırı düzenlemelerin iptal edilmesi
yapabilir.” hükmü düzenlenmiştir. dan da söz edilemez. beklenmektedir.

34 hekim sözü NİSAN-HAZİRAN 2024