Page 47 - Hekim Sözü Nisan-Haziran 2024
P. 47

KİTAP


            de çocukluğundaki bazı kişi ve olaylar
            romanın ana kahramanı olan küçük
            kız çocuğu Scout’unkilerle paralel-
            lik göstermektedir. Örneğin Lee’nin
            babası Amasa Coleman Lee de Atticus
            Finch gibi bir avukattır ve 1919’da
            cinayetle suçlanan iki siyah adamı
            savunmuştur. Onlar mahkûm edilip
            asıldıktan sonra bir daha ceza davası
            almamıştır. 2

            Bülbülü Öldürmek kitabının hikâyesi
            Scout Finch’in gözünden anlatı-
            lır. Scout’un babası Atticus Finch,
            kasabada dürüstlüğü, adalet duygusu
            ve insani değerleriyle tanınan saygın
            bir avukattır. Romanın ana çatışması,
            Atticus’un, beyaz bir kadına tecavüz
            etmekle suçlanan Tom Robinson’un
                                                 Sol sayfada; romanın orijinal
            avukatlığını üstlenmesidir.          ilk baskısı (11 Temmuz 1960).
            Tom “zenci”dir ve Maycomblular,      Sağda; kitabın ülkemizdeki ilk
                                                 baskısı. Halk Kitabevi’nden
            beyaz bir insana karşı tecavüz ile   Özer Sunar çevirisiyle 1963
            suçlanan bir “zenci”yi savunacak olan   yılında çıkmış.
            Atticus’a tepki gösterirler. Sanık “zen-
            ci” olduğu için olayın araştırılmasına
            dahi gerek yoktur. Tom suçludur ve
            cezasını çekmelidir.
            Tüm baskılara rağmen Atticus davayı
            bırakmaz, çünkü deliller Tom’un   alarak garaja park eder ve sessizce   unutma, bülbülü öldürmek günahtır.”
            suçsuz olduğunu açıkça göstermek-  evin arka kapısından girerek odalarına   der.
            tedir. İlerleyen günlerde kasabalılar   çekilirler. 4             Bülbül; Divan edebiyatında, klasik
            Atticus ve ailesine dünyayı dar ederler   Okulda öğretmeniyle yaşadığı bir   Doğu edebiyatlarında olduğu gibi
            ırkçı tavırlarıyla. Çocukları birçok kez   sorunu anlatan kızına, “Basit bir sırrı   âşığı sembolize etse de, Harper Lee
            hakarete maruz kalır okulda.     öğrenirsen her türlü insanla anlaşman   için adalettir, masumiyettir, eşitliktir,
            Siyahilere beyaz muamelesi yapmanın   kolaylaşır, Scout. Bir insanı anlaya-  vicdandır… İşte bu nedenle bülbülü
            en az siyahi olmak kadar suç sayıldığı   bilmek için, o insanın baktığı açıdan   öldürmek günahtır ve kitabın ismi de
            bir dönemde hiçbir baskıya ve tehdide   bakmayı becerebilmelisin” diyerek   “Bülbülü Öldürmek”tir.
            boyun eğmeden, toplumun önyargıla-  insanlarla duygudaşlık kurabilmenin
            rına karşı cesurca karşı koyan Atticus,   olayları anlamada ve günlük sorunları   Ülkemizde ve dünyada yükselen
            sonucu ne olursa olsun, aydının   çözmede ne denli önemli olduğunu   ayrımcı, ırkçı, cinsiyetçi söylem ve
            görevinin sadece ve sadece doğruları   anlatır.                   politikaları düşündüğümüzde; evrensel
            ve adaleti savunmak olduğu gerçeğine   Romanda üzerinde durulan önemli bir   sorunları, çözüm önerileriyle birlikte
            götürür okuru.                                                    irdeleyen bu anıtsal romanın tekrar
                                             konu da cinsiyet eşitsizliğidir. O dö-  tekrar okunması, okutturulması sizce
            Atticus Finch, 1930’larda Amerika’nın   nemde güneyli kadınlar zariflikleri ile   de gerekmiyor mu?
            güneyinde yaşayan bir erkeğe göre   övülürken, Scout bir erkek çocuğu gibi
            oldukça aydın biridir. Toplumsal   yumruklarıyla kavga edebilen bir kız
            sorunlar kadar çocuklarına karşı da   çocuğudur. Yazar, Scout ile gelenekçi   Dipnotlar
            sorumluluğunun bilincindedir. Scout   bir bakışı temsil eden halası arasında-
            ve Jem’e önyargılardan ve nefret   ki anlaşmazlıkları anlatan diyaloglarla   1. Epsilon Yayınevi. 2. Baskı, Mart 2021. Çeviri:
            dolu düşüncelerden uzak durmaları   bu konuyu irdeler, hem de 1950’lilerin   Ülker İnce.
            gerektiğini öğretir. Bunu öğüt vererek   sonunda.                 2. https://tr.wikipedia.org/wiki/Bülbülü_Öldürmek
            değil, kendi davranış ve ilişkileriyle   Kitabın isminin arkasında sakladığı   adresinden 02.08.2024 tarihinde alınmıştır.
            onlara örnek olarak yapar. Örneğin;   anlama gelince;             3. Harper Lee. Christmas To Me. McCall’s Maga-
            çocuklarına “Halanız uyuyor, gürültü                              zine. December 1961.
            yapmayın” demez ama arabayla eve   Bir gün Atticus, oğlu Jem’e, “Kuşların   4. Şimşek Ş. Harper Lee’nin Bülbülü Öldürmek
            yaklaştıklarında garaja girmeden ara-  peşine düşeceğini biliyorum, istediğin   Adlı Romanında Eğitim Değerleri. International
                                                                              Journal of Language Academy. Volume 6/2 June
            banın motorunu kapatıp, vitesi boşa   kadar saksağanı vur vurabilirsen ama   2018;81-89.

                                                                                    NİSAN-HAZİRAN 2024  hekim sözü  45
   42   43   44   45   46   47   48   49   50   51   52