Page 47 - Hekim Sözü Nisan-Haziran 2024

KİTAP

de çocukluğundaki bazı kişi ve olaylar
romanın ana kahramanı olan küçük
kız çocuğu Scout’unkilerle paralel-
lik göstermektedir. Örneğin Lee’nin
babası Amasa Coleman Lee de Atticus
Finch gibi bir avukattır ve 1919’da
cinayetle suçlanan iki siyah adamı
savunmuştur. Onlar mahkûm edilip
asıldıktan sonra bir daha ceza davası
almamıştır. 2

Bülbülü Öldürmek kitabının hikâyesi
Scout Finch’in gözünden anlatı-
lır. Scout’un babası Atticus Finch,
kasabada dürüstlüğü, adalet duygusu
ve insani değerleriyle tanınan saygın
bir avukattır. Romanın ana çatışması,
Atticus’un, beyaz bir kadına tecavüz
etmekle suçlanan Tom Robinson’un
Sol sayfada; romanın orijinal
avukatlığını üstlenmesidir. ilk baskısı (11 Temmuz 1960).
Tom “zenci”dir ve Maycomblular, Sağda; kitabın ülkemizdeki ilk
baskısı. Halk Kitabevi’nden
beyaz bir insana karşı tecavüz ile Özer Sunar çevirisiyle 1963
suçlanan bir “zenci”yi savunacak olan yılında çıkmış.
Atticus’a tepki gösterirler. Sanık “zen-
ci” olduğu için olayın araştırılmasına
dahi gerek yoktur. Tom suçludur ve
cezasını çekmelidir.
Tüm baskılara rağmen Atticus davayı
bırakmaz, çünkü deliller Tom’un alarak garaja park eder ve sessizce unutma, bülbülü öldürmek günahtır.”
suçsuz olduğunu açıkça göstermek- evin arka kapısından girerek odalarına der.
tedir. İlerleyen günlerde kasabalılar çekilirler. 4 Bülbül; Divan edebiyatında, klasik
Atticus ve ailesine dünyayı dar ederler Okulda öğretmeniyle yaşadığı bir Doğu edebiyatlarında olduğu gibi
ırkçı tavırlarıyla. Çocukları birçok kez sorunu anlatan kızına, “Basit bir sırrı âşığı sembolize etse de, Harper Lee
hakarete maruz kalır okulda. öğrenirsen her türlü insanla anlaşman için adalettir, masumiyettir, eşitliktir,
Siyahilere beyaz muamelesi yapmanın kolaylaşır, Scout. Bir insanı anlaya- vicdandır… İşte bu nedenle bülbülü
en az siyahi olmak kadar suç sayıldığı bilmek için, o insanın baktığı açıdan öldürmek günahtır ve kitabın ismi de
bir dönemde hiçbir baskıya ve tehdide bakmayı becerebilmelisin” diyerek “Bülbülü Öldürmek”tir.
boyun eğmeden, toplumun önyargıla- insanlarla duygudaşlık kurabilmenin
rına karşı cesurca karşı koyan Atticus, olayları anlamada ve günlük sorunları Ülkemizde ve dünyada yükselen
sonucu ne olursa olsun, aydının çözmede ne denli önemli olduğunu ayrımcı, ırkçı, cinsiyetçi söylem ve
görevinin sadece ve sadece doğruları anlatır. politikaları düşündüğümüzde; evrensel
ve adaleti savunmak olduğu gerçeğine Romanda üzerinde durulan önemli bir sorunları, çözüm önerileriyle birlikte
götürür okuru. irdeleyen bu anıtsal romanın tekrar
konu da cinsiyet eşitsizliğidir. O dö- tekrar okunması, okutturulması sizce
Atticus Finch, 1930’larda Amerika’nın nemde güneyli kadınlar zariflikleri ile de gerekmiyor mu?
güneyinde yaşayan bir erkeğe göre övülürken, Scout bir erkek çocuğu gibi
oldukça aydın biridir. Toplumsal yumruklarıyla kavga edebilen bir kız
sorunlar kadar çocuklarına karşı da çocuğudur. Yazar, Scout ile gelenekçi Dipnotlar
sorumluluğunun bilincindedir. Scout bir bakışı temsil eden halası arasında-
ve Jem’e önyargılardan ve nefret ki anlaşmazlıkları anlatan diyaloglarla 1. Epsilon Yayınevi. 2. Baskı, Mart 2021. Çeviri:
dolu düşüncelerden uzak durmaları bu konuyu irdeler, hem de 1950’lilerin Ülker İnce.
gerektiğini öğretir. Bunu öğüt vererek sonunda. 2. https://tr.wikipedia.org/wiki/Bülbülü_Öldürmek
değil, kendi davranış ve ilişkileriyle Kitabın isminin arkasında sakladığı adresinden 02.08.2024 tarihinde alınmıştır.
onlara örnek olarak yapar. Örneğin; anlama gelince; 3. Harper Lee. Christmas To Me. McCall’s Maga-
çocuklarına “Halanız uyuyor, gürültü zine. December 1961.
yapmayın” demez ama arabayla eve Bir gün Atticus, oğlu Jem’e, “Kuşların 4. Şimşek Ş. Harper Lee’nin Bülbülü Öldürmek
yaklaştıklarında garaja girmeden ara- peşine düşeceğini biliyorum, istediğin Adlı Romanında Eğitim Değerleri. International
Journal of Language Academy. Volume 6/2 June
banın motorunu kapatıp, vitesi boşa kadar saksağanı vur vurabilirsen ama 2018;81-89.

NİSAN-HAZİRAN 2024 hekim sözü 45