Page 14 - Hekim Sözü Sayı: 1

DOSYA

fiyatlarının artışı %46 idi. Bunun er veya insanların krize karşı tepkilerini törpü-
geç tam olarak aynı oranda olmasa da lemek için bir çare olarak düşünülüyor.
Emekçilerin, üc- tüketim ürünlerine yansıması kaçınılmaz. İkincisi de üçüncü havalimanı işçilerinin
Zaten tüketici fiyatlarında son açıkla- direnişinde ve diğer benzer direnişlerde
retlerinin yükselen nan enflasyon oranı %24,5’tu. Böyle bir gördüğümüz gibi bütün demokrasi stan-
enflasyonun altında ortamda zaten mal ve hizmet fiyatlarının dartları göz ardı ederek basın özgürlüğü,
artmasından başka bir sonuçla karşı- grev özgürlüğü, düşüncesini açıklama
artırılmasına izin laşmak mümkün değildi. Bizim yıllarca özgürlüğü ve medya özgürlüğü gibi bütün

vermemesi, ücret- vurguladığımız kamu işletmelerinin özgürlükler, ayaklar altına alarak otoriter
fiyatları düzenleyici ve aşırı fiyat artışları- bir toplum yaratılmaya çalışılıyor.
lerinin eksik-geç nı terbiye edici rolü de ortadan kalkmıştı.
ödenmesi, insanların Hatırlanırsa bütün içki ve sigara Tekel Ekonomik kriz dönemleri sınıf mücadele-
sinin de yoğunlaştığı dönemler olarak ta-
tarafından üretilir, Sümerbank, Et-Balık
daha uzun saatler Kurumu, Süt Endüstrisi gibi kurumlar en nımlanıyor. Türkiye’deki emekçi sınıflar,
çalıştırılması, kitlesel temel ihtiyaçlara yönelik üretim yapar bu krize karşı ekmek ve hürriyet kavgasını
ve fiyatları düzenlerdi. Yani siz Sümer- birleştiren bir duruş sergileyebilir mi?
işten çıkarmalar gibi bank’tan bir ayakkabı almasanız dahi Kendi durduğum yerden şöyle bir
kabullenmemeleri ve orada Sümerbank’ın ayakkabılarının fiyatı sloganla bu dönemi sembolize etmeye
bilinirse diğer mağaza sahiplerinin yapa-
direnmeleri gerekti- cakları zamlar sınırlı olurdu. Eleştirilerde çalıştım: Berat Albayrak, Yeni Ekonomi
Programı’nı 3-D sloganıyla, yani Denge-
ğinin düşünüyorum bu kamucu zihniyetin döneminin geçtiği, lenme-Disiplin-Değişim sloganıyla ilan
dinozorların ancak bunları dile getirdiği etti. Ben de emekçiler açısından “başa
ifade edilirdi. Şimdi bu kamu kuruluşları gelen çekilir” demeyecekleri, krizin
da kalmadı. Rekabete, serbest piyasaya yaratacağı mağduriyetleri bir kader olarak
dayalı bir anlayıştan yıllarca bahsedildi. kabul etmeyecekleri bir tepki bekliyorum
Şimdi bu anlayış baskılarla, yıldırmalarla, ve emekçilerin 3-D’sinin Direniş-Da-
korkutmalarla fiyatlara müdahale ediyor. yanışma-Destek olabileceğini düşünü-
Tabii ki ortaya gayet trajikomik bir sonuç yorum. Direniş derken bulunduğumuz
çıkıyor. Zabıtalar markete giriyor şunun yerde, fabrikada, işyerinde, hakkımızın
fiyatı yüksek diyor. Peki, bunun kriteri elimizden alınmasına karşı emeğimizi,
nedir? Geçmişte de bazı marketler ve işimizi kaybetmemize karşı direnmek.
bazı ürünler daha ucuz, bazıları ise daha Başka yerlerde emeğiyle geçinen ve bu
pahalıyken de aynı durum geçerli değil sürece direnenlerle dayanışma içerisinde
miydi? Stokçuluk, fırsatçılık ve spekü- bulunmak ve nerede desteğimize ihtiyaç
latörlük gibi tam karşılığının ne olduğu duyuluyorsa destek vermek… Özellikle
bilinmeyen kavramlarla insanlar korkutul- burada sendikalar ve TTB’nin de içinde
maya çalışılıyor. Evet, geçici olarak belki bulunduğu meslek örgütleriyle; İstanbul
aşırı kârları olanlar arasında fiyatları aşağı üçüncü havalimanı işçileri, Flormar işçile-
çekenler olabilir ama böyle bir anlayışla ri, Cerattepe’de direnenler gibi kendili-
enflasyonun düşürülmesi mümkün değil. ğinden oluşan direnişlere de destekler
Özellikle döviz kurları makul bir düzeye verilmesi gerektiğini düşünüyorum.
çekilmedikçe -ki yakın bir dönemde bunu Örneğin Arjantin’de 2001’de çok derin
beklemek mümkün değil- Türkiye’de bir kriz yaşanırken ortaya konan direniş
enflasyon sorununun geride kalması söz pratikleri ülkede bir devrimci durumun
konusu olamaz.
var olup olmadığı tartışmasını yaratmıştı.
Bu kriz kuşkusuz bir ekonomik krizdir. Belki hakim sınıflar bu devrimin önünü
Peki, bir demokratik krizin de birlikte yol kapadı ama en azından sol popülist emek
aldığını söyleyebilir miyiz? kesimine değer veren, üretimin daha
hakça yeniden dağıtımına öncelik veren
İnsanlar ekonomik kriz sürecinde işle- bir Peronist dönem yaşandı. Ta ki şu anki
rinden olabilir, satınalma güçleri azalır Arjantin Devlet Başkanı Mauricio Macri
ve yaşam standartları aşağı çekilir. İster seçilene kadar... Hem Türkiye’de de
istemez insanların bunlara tepkileri olur. böyle bir direniş sergilemek için yeterince
Şimdi Saray rejimi 2 strateji izliyor. Bir ekonomik neden var, hem de Türkiye’de-
tanesi tartışmaları kültürel zemine, mez- ki insanların geçmişten gelen direniş
hep eksenine çekerek, sekülerler-dindar- hafızaları var. Bir Gezi İsyanı var. Ben bu
lar- gibi, insanları kutuplaştırmaya devam nedenle karamsar olunmaması gerektiği-
ediyor. Bu anlamda İsmet İnönü’nun ni, krizin sonuçlarına kuzu gibi katlan-
elinde Amerikan bayrağı sallaması gibi mak yerine hakkımızı aramaktan başka
örnekler, tartışmayı bu zemine çekerek, çaremiz olmadığını düşünüyorum.

12 hekim sözü OCAK - ŞUBAT 2019