Page 16 - Hekim Sözü Sayı: 1

ölümlerin arttığına ilişkin kanıtlar var. zorunda kalıyor: Temel teminat paketinde
daralma ve kullanıcı ödentilerinde artış.
Ekonomik kriz, sağlık harcamalarında
azaltmaya gidilmesi gibi yalnızca sağlık Temel teminat paketinde daralma birçok
alanına özgü durumlar nedeniyle değil, sağlık hizmetinin artık sosyal güvenlik
buna ek olarak, işsizliğin artması gibi sağ- sistemi tarafından (Genel Sağlık Sigortası)
lığın sosyal belirleyicileriyle ilgili nedenler karşılanmamasına; kullanıcı ödentilerinde
yüzünden de toplum sağlığını olumsuz artış ise yurttaşların temel teminat paketi
etkilemektedir. içerisinde yer alan hizmetlere ulaşmak
için bile (Tanı, tedavi, tıbbi malzeme, ilaç
Ekonomik krizlerde, krizden çıkar
sağlayan zenginler dışında, hemen her vb.) daha fazla katkı payı ödemek zorunda
yurttaşın yaşamı olumsuz etkileniyor ve kalmalarına yol açıyor.
değişikliğe uğruyor. En önemli değişiklik Bunların sonucunda hastaların karşıla-
Kaynaklar hane halklarının gelirinde azalma, giderin- namayan tıbbi gereksinimleri artıyor ve
de artış olarak gerçekleştiği için; yurttaşlar
Cylus J, Mladovsky P, and McKee ister istemez giderlerini azaltmak uğraşı toplumun sağlığı kötüleşiyor…
M (2012) Is There a Statistical
Relationship between Economic Crises içerisine giriyor. Gider azaltmanın en sık Yeni Ekonomik Programda sosyal güven-
and Changes in Government Health başvurulan yolu ise “zorunlu” harcamalar lik sisteminden 10 milyar TL tasarrufta
Expenditure Growth? An Analysis
of Twenty-Four European Countries. dışındaki bütün harcamaların kısılması ya bulunulacağının açıklanması ile birlikte,
Health Services Research 47(6):2204- da bu harcamalardan vaz geçilmesi. günümüzde bu öngörülerin yavaş yavaş
2224.
Sağlıktan tasarruf etmenin söz konusu ortaya çıktığına ilişkin bazı ipuçları var.
Gili M, Roca M, Basu S, McKee M, olmaması gerektiği halde, eğer yurttaşlar Örneğin 600 kadar ilaca bugün erişile-
Stuckler D (2013) The mental health miyor, daha önce temel teminat paketi
risks of economic crisis in Spain: sağlıkla ilgili gereksinimlerini ceplerin-
evidence from primary care centres, den para harcayarak gidermek zorunda kapsamı içerisinde yer alan bazı hizmetler
2006 and 2010. Eur J Public Health.
23(1):103-8. kalıyorlarsa, kriz sırasında bu tür sağlık (Koklear implant vb.) bugün artık sunu-
harcaması yapmaktan da vazgeçiyorlar. lamıyor, devlet hastaneleri ve üniversite
Granados JAT, Rodriguez JM (2015) hastaneleri ödeme güçlüğü nedeniyle mal-
Health, economic crisis, and austerity: Krizin yarattığı olumsuz koşullar nede-
A comparison of Greece, Finland and niyle başta ruh sağlığıyla ilgili hizmetler zeme alımlarında büyük sorunlar yaşıyor.
Iceland. Health Policy 119:941–953.
olmak üzere, toplumun sağlık hizmeti Oysa kriz ve durgunluğun toplum sağ-
İşsizlik ve İstihdam Raporu- Ekim gereksinimi artıyor. Kriz öncesinde özel lığına olumsuz etkilerini azaltabilmek
2018. Türkiye Devrimci İşçi Sendi- sektöre başvuran yurttaşların da sağlık için, kamu sağlık hizmetlerinin daha fazla
kaları Konfederasyonu Araştırma
Dairesi (DİSK-AR), https://disk. hizmeti gereksinimlerini, artık özel sektöre desteklenmesi gerekiyor.
org.tr/2018/10/kriz-issiz-biraki- ödeyebilecek güçleri olmadığı için kamu
yor-disk-ar-ekim-2018-issizlik-raporu/ Ekonomik bir gerilemeden sonraki yıllar
. sağlık kuruluşlarına başvurarak karşıla-
mak yolunu seçmesi yüzünden, kamu içinde, hükümetlerin tercihlerine bağlı
Karanikolos M, Mackenbach JP, kurumlarına talep artabiliyor. Artan olarak kamu sağlık harcamaları uzun
Nolte E, Stuckler D, McKee M (2018) talebin karşılanabilmesi için kamu sağlık vadeli ekonomik koşullar göz önüne alın-
Amenable mortality in the EU—has
the crisis changed its course? The kuruluşlarının kriz koşullarında desteklen- dığında beklenenden daha yavaş büyü-
European Journal of Public Health, mesi, bu durumda bir zorunluluk olarak mekte; ekonomik krizle birlikte, kamuda
Vol. 28, No. 5, 864–869.
karşımıza çıkıyor. maliyet azaltma politikalarına bağlı olarak
Kondilis E, Giannakopoulos S, sağlık harcamalarındaki kesintiler eşitlik,
Gavana M, Ierodiakonou I, Waitzkin Ancak, krizlerde hükümetler tarafından verimlilik ve sağlık hizmetlerinin kalitesi
H and Benos A (2013) Economic açıklanan “Kemer sıkma” politikalarının
Crisis, Restrictive Policies, and the bir sonucu olarak, sağlık ve sosyal güven- üzerinde potansiyel olumsuz etkilerin
Population’s Health and Health Care: ortaya çıkmasına uygun bir zemin hazırla-
The Greek Case. American Journal of lik alanında gündeme getirilen “maliyet sı-
Public Health. 103(6):973-9. maktadır.
nırlama” politikaları, bırakın kamu sağlık
kuruluşlarını desteklemeyi, kuruluşlara ak-
Koyuncu M, Şenses F (2004) Kısa Umarız Sağlık Bakanlığı birinci basamak
Dönem Krizlerin Sosyoekonomik Etki- tarılan mevcut kaynaklardan bile kesintiye başta olmak üzere, kamu sağlık kuruluş-
leri: Türkiye, Endonezya ve Arjantin gidilmesini öngörüyor.
Deneyimleri. ERC Working Papers in larını desteklemek için gerekli önlemleri
Economics 04/13.
Kemer sıkma politikaları sonucunda kamu ivedi olarak alır. Aksi halde, başta erken
bütçesinden sağlık hizmetlerine ve sosyal ölümler ve hastalıkların görülme sıklı-
Waters H, Saadah F, Pradhan M
(2003) The impact of the 1997-98 güvenlik kuruluşlarına aktarılan pay azalı- ğındaki artış olmak üzere, çok sayıda
East Asian economic crisis on health yor. Bu azalmanın etkisiyle sosyal sigorta olumsuz sağlık sonucunun ortaya çıkması
and health care in Indonesia. Health
Policy Plan. 18(2):172-81. sistemleri iki temel düzenleme yapmak kaçınılmaz olacaktır.

14 hekim sözü OCAK - ŞUBAT 2019