Page 44 - Hekim Sözü Sayı: 1

KADIN

ayırmak mümkün değil ancak “sağlık keklerin çalışmak istemedikleri alanlarda
profesyonelleri” olarak adlandırılan sağlık yer bulmalarına neden olur. Bu bağlamda
Kadın hekimlerin meslek mensuplarında kadın ve erkekle- da bir meslekte kadın çalışan sayısının
kaderinin, çalışma rini gelir farkının %48,8 gibi yüksek bir artışı yani “mesleğin kadınlaşması (femi-
düzeyde olduğunu gösteriyor. Türkiye’de nizasyonu)”, o meslekte emeğin değersiz-
yaşamına giren diğer ücret farkının en az olduğu meslek grubu leşmesi ile ilişkili olabilmektedir.
kadınlardan çok da “büro hizmetlerinde çalışan elemanlar”
kategorisinde, burada fark %6,5’e düşü- Bunun yanında kadınlar, çalışma
farklı olmadığı görü- yor. yaşamına girdikten sonra hane işleri ve

lüyor. hane-halkının bakımını sürdürdükleri için
Aynı işkolu ya da meslekte cinsiyetler (çifte mesai), günlük yaşamlarını buna
arası ortaya çıkan gelir farkı, işin niteliği göre organize ederler. Bunun sonucu,
ya da profesyonelliği düştükçe azalmak- kadınların daha fazla yarı zamanlı işlerde
ta, dolayısıyla arttıkça da artmaktadır. çalışmayı tercih etmesidir. Yukarıdaki
Yukarıda sözü edilen ABD’de birinci veriler, bu durumun hekimlik gibi yüksek
basamakta farkın az olması da bunun bir düzeyde profesyonellik gerektiren bir
sonucudur. Bunca rakamın literatürde meslekte de geçerli olduğunu göstermek-
karşılık geldiği kavram çalışma yaşamın- tedir. Türkiye’de çalışan kadınların günde
da “yatay ayrışma” olarak adlandırılıyor. 4 saat 3 dk, çalışan erkeklerin ise 43 dk
Yatay ayrışma (ya da cam duvarlar), aynı “hanehalkı işleri ve bakımı” yaptıkları
işkolunda hatta aynı meslekte kadın ve hatırlanırsa, kadınların her profesyonellik
erkeklerin yaptıkları işlerin ayrışması- düzeyinde karşılığı olmayan bir hane-hal-
na vurgu yapan bir toplumsal cinsiyet kı emeğinin söz konusu olduğu anlaşıl-
analizidir. maktadır.

Bu ayrışma çeşitli nedenlerle açıklanıyor, Kadın hekimlerin de, nöbeti olmayan,
bunlardan ilki cinsiyete dayalı işbölümü çalışma saatleri belirli olan pratisyen
sonucu kadınlar az gelir getiren işlere ve hekimlik ya da bu özellikleri taşıyan
kadın rolüne uygun olduğu düşünülen uzmanlık alanlarına yönelmesinde , çifte
görevlere yerleşir . Kadın işleri, emeğin mesai olarak adlandırılan bu durumun
değersiz olarak görüldüğü, bu nedenle payı olsa gerek.
de ücretlerin düşük olduğu işlerdir. Bu
durum erkeklerin bu işkoluna girdiği Çalışan kadınlar için diğer bir gerçeklik,
durumda da değişmemektedir. Örneğin, kadınların elde ettiği kazancın bir kısmı
ABD’nin Florida Eyaletinde kadın hekim- ile, ücretli çalışmaktan dolayı evde yapa-
lerin haftalık kazançları erkek hekimlerin madıkları işleri satın almalarıdır. Yani,
%58’i iken, kadın işi olarak bilinen hem- çalışan bir anne çocuğunun bakıcısının,
şirelikte %88’i, sosyal hizmetlerde %91’i evdeki temizliğin ücreti öder. Her ne ka-
gibi daha benzer gözlenmektedir . Bu dar bu işler hanede ortak paylaşılıyormuş
durum, Türkiye’de sağlık profesyonelleri gibi düşünülse de çoğunlukla kadınların
arasında ücret farkını kısmen açıklayabi- kazançlarından karşılanan bir ödemedir.
lir. Çünkü hemşirelik, ebelik gibi meslek-
ler tarihsel olarak kadının bakım rolünün Hekimlik uzun süren eğitimi olan ve de
bir devamı olma özelliği taşır. profesyonellik açısından en ileri meslek-
lerden biridir. Buna karşın kadın hekim-
Ancak yatay ayrışma kavramı, aynı lerin kaderinin, çalışma yaşamına giren
zamanda bir meslekte emeğin değersizleş- diğer kadınlardan çok da farklı olmadığı
mesiyle erkeklerin o mesleği terk etmeleri görülüyor. Aynı işe aynı kazancı elde
anlamına gelir. Örneğin sekreterlik işi, edememek, çalışma yaşamında yaşadığı-
19. yüzyılın başlarında neredeyse tamamı mız toplumsal cinsiyet ile ilişkili sorun-
erkeklerden oluşan bir meslek iken za- lardan sadece biri. Kadın hekimler olarak,
manla mesleğin getirdiği gelirin azalma- çalışma yaşamlarımızda yaşadığımız so-
sıyla erkeklerin terk ettiği mesleklerden runların konuşulması, ortaya dökülmesi,
biridir. Buradan anlaşılan şudur: Kadınla- çözümlerinin bulunması ve de daha eşit
rın çalışma yaşamında ikincil konumları, yaşam için yapılacak işler, söylenecek
onların erkeklerin rakibi olmaktan çok er- sözler olmalı!

42 hekim sözü OCAK - ŞUBAT 2019