Page 21 - Hekim Sözü Sayı: 2

DOSYA

kiye Kamu Hastaneleri Kurumu Sayıştay Bu alanda sözleşmeli-ücretli çalışma,
Raporu’na göre Sağlık Bakanlığı Hastane- serbest meslek makbuzu olarak adlandı-
lerinin bağlı bulunduğu bu kuruma Genel rılan farklı bir çalışma biçimi ve hekime
Bütçe’den yaklaşık 12 Milyar TL ödenek şirket kurdurma yöntemiyle özel hastane-
tahsis edilmiş, döner sermaye geliri ise lerle bağ kurulması gibi birbirinden farklı
27 Milyar TL olarak gerçekleşmiş. Döner yöntemler karşımıza çıkıyor.
sermaye harcamalarının %84’ü hizmet
üretim gideri. Hizmet üretim giderinin KAMUDA ÇALIŞAN HEKİMLER
%31’ini hizmet alımları (laboratuvar, İÇİN YENİ ÇALIŞMA BİÇİMLERİ
yemek, görüntüleme vb), %24’ünü Kamuda çalışan hekimler için yeni
malzeme alımı (medikal, laboratuvar ve çalışma biçimleri getiriliyor. 5 Aralık
kırtasiye malzemeleri), %34’ünü personel 2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlana-
ek ödemeleri ve %11’ini de diğer giderler rak yürürlüğe giren düzenleme yeni bir
oluşturuyor. sözleşmeli çalışma biçimini öngörülüyor.
Özellikle “şehir hastaneleri” ile ilgili
Kamuda çalışan hekimler temel ücret- süreci etkileyeceğini öngörebileceğimiz
lerinin düşük olması nedeniyle toplam bu düzenleme ile “birlikte kullanıma
gelirde döner sermayeye bağımlı hale gel- konu” sağlık tesislerinde öğretim üye ve
miş durumdalar ve bu bağımlılık giderek elemanları ile öğretim elemanı dışındaki
yoğunlaşıyor. Bazı çalışmalar 2007-2015 diğer personelle, yürütülecek hizmetle-
döneminde kamuda çalışan uzman he- re ilişkin en fazla üç yıl süreli ayrı ayrı
kimlerin toplam aylık gelirlerindeki döner sözleşme imzalanabilmesine ilişkin yasal
sermaye oranının %70-75 düzeyinde oldu- altyapı hazırlanmış oldu. Bu düzenleme-
ğunu, pratisyen hekimlerde bu oranın nin bundan sonrası için gelebilecek başka
%60 civarında olduğunu gösteriyor. Bu düzenlemelerin ve sözleşmeli çalışma
durum da aslında hekimlerin ücretlen- biçimlerinin habercisi olduğu söylenebi-
dirmede bir esnekleşme yaşadıklarını lir. Benzeri bir düzenleme 3 Ağustos 2018
gösteriyor. “Döner sermaye” kaynaklı Resmi Gazete’de sağlık turizmi alanlarına
ek gelir hekimin gündelik yaşamına ve özel istihdam ve sözleşme düzenlemele-
hekimlik pratiğine doğrudan yansıyor. Bir riyle gerçekleştirildi. Bu sözleşmeli çalış-
“performans puanı” kaygısı ve rekabeti ma biçimleri yıllık hedefler ve performans
kimi zaman açık kimi zaman ise üstü göstergeleriyle yapılan sözleşmeler. Aile
örtük bir şekilde yerleşiyor sağlık kurum-
larına. Kamuda çalışma dışında çalışma hekimlerinin kamuda benzeri olmayan
şansı kalmadığı için hekimler kamudan bir sözleşme biçimiyle çalıştığı da unut-
elde ettikleri geliri maksimize etmeye mamak gerekiyor.
çalışıyorlar ve bunun da onlara gösterilen Özet hekimler için çalışma koşulların-
tek yolu döner sermayeden yapılan ek da dikkat çeken değişimi üç başlıkta KAYNAKLAR
ödemeler. Bu durum var olan bu sistemin sıralamak mümkün: İstihdam kurallarının 3 Ağustos 2018 Resmi Gazete. Asker-
hekimlerce uyum ve kabulünde önemli esnetilmesi, çalışma sürelerinin uzatılma- lik Kanunu ile Diğer Bazı Kanunlar-
bir etken. sı ve iş yoğunluğunun artırılması. Yeni da ve 663 Sayılı Kanun Hükmünde
Kararnamede Değişiklik Yapılmasına
Kamu sağlık kurumlarında rekabet farklı sağlık ortamının temel mottosu (sloganı) Dair Kanun
mekanizmalarla işlemekte, döner sermaye “rekabet” biçiminde öne çıkıyor. Hem 5 Aralık 2018 tarihli Resmî Gazete.
Sağlıkla İlgili Bazı Kanun Ve Kanun
tavan ücretlerinin 5-10 kat arttırılması ile kurumlar arasında, hem hekimler arasın- Hükmünde Kararnamelerde Değişik-
özellikli sağlık hizmetlerine ve “akredite da hem de hekimlerle diğer sağlık meslek lik Yapılmasına Dair Kanun
hekimlere” özendirici “teşvikler” getiril- üyeleri arasında. Sağlık Bakanlığı İstatistik Yıllığı
mekte. Önümüzdeki dönemde daha çok Dünyada ve ülkemizde sağlık hizmetleri 2008
göreceğimiz bu tür uygulanmalarla Sağlık alanı, küresel kapitalizmin ihtiyaçları Sağlık Bakanlığı İstatistik Yıllığı
Bakanlığı, hem çalışma biçimlerini hem 2010
de rekabeti teşvik edecek farklı ödeme ve doğrultusunda dönüşüm geçiriyor. Bu Sağlık Bakanlığı İstatistik Yıllığı
dönüşüm tıp ve sağlık alanını etkileyen
“özendirme” mekanizmalarını getirmeye diğer değişimlerle birlikte hekimlik prati- 2017
çalışıyor. Böylece hekimler arasında farklı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu
beceri-bilgi-pratik düzeyine göre farklı ğini etkiliyor, değiştiriyor. Sağlık hiz- 2016 Yılı Sayıştay Denetim Raporu.
Ağustos 2017.
ücretlendirmeler söz konusu olabilecek metleri alanında oluşturulmaya çalışılan
ve ücretlendirme yapılan işleme göre “kontrollü rekabet” ortamında özellikle Türkiye Sağlık Sektörüne Genel
Bakış. TOBB, Aralık 2017.
belirlenecek. hekimlerin çalışma biçimleri ve özlük
haklarında değişimler dikkat çekiyor. Yalçınkaya K. Kamu Sağlık Hiz-
Özel sektörde çalışan hekimlerin ücret- Sürecin şehir hastaneleri ve sağlık turizmi metlerinde Bütçe Temelli Dönüşüm
ve Personel Ödemeleri Toplum ve
lendirme ve çalışma biçimleri ise farklı ile yeni bir aşamaya girdiğini de belirte- Hekim, Mayıs-Haziran, 2018 Cilt
dinamiklerle şekillenen bir sorun alanı. lim. 33, Sayı 3.

MART - NİSAN 2019 hekim sözü 19