Page 34 - Hekim Sözü Sayı : 6

kadIN

Uzman Eylem Grubu isimli grup imzacı • Sözleşme, çocuk yaştayken cinsel saldı-
ülkeleri izleyip yıllık raporlar oluşturuyor. rı dahil cinsel şiddet (m. 36), zorla evlilik
(m. 37), kadın sünneti (m. 38), zorla
Sözleşmede, devlet İstanbul Sözleşmesi, kadına kürtaj ve zorla kısırlaştırma (m. 39) mağ-
12. yönelik erkek şiddeti konusun-
adına hareket eden da bağlayıcılığa sahip ilk uluslararası duru olanlar için, önemli bir zamanaşımı
diğer aktörlerin sözleşme. kuralı getiriyor. İmzacı devletler, çocuk
yaştayken bu şiddetlere maruz kalan ço-
de kadınlara karşı İstanbul Sözleşmesi’nin yıkıcı gücünden cuklara, reşit olduktan sonra travmalarını

herhangi bir şiddet söz etmek gerekecekse, herhalde olsa yenmeleri, şikayette bulunmaları ve dava
olsa ev içinde ve her yerde kadınlara, kız açılabilmesi için yeterli süreyi tanımakla
eylemi veya söyle- çocuklarına, lgbti+ bireylere yönelmiş yükümlüler.
minde bulunmaması şiddeti, kalıcı olarak yıkmak istediğinden
söz edilebilir. • İmzacı devletler, kültür, töre, din,
için gerekli önlemleri gelenek veya “namus” gibi kavramların,
alma sorumluluğu ŞİKAYETÇİ KADININ GEÇMİŞ bu Sözleşme kapsamındaki herhangi bir
YAŞAMI VE ÖZEL HAYATI KUR-
getiriliyor. CALANAMAYACAK şiddet eylemine gerekçe olarak kullanıl-
Sözleşmenin yaklaşımını anlamak ve mamasını sağlayacak önlemleri almak
uygulanması halinde erkek şiddetinin zorundalar (m 12/5)
geriletilmesi hususunda yaratacağı sonuç- • Herhangi bir davada şiddete maruz
ları ortaya koymak için birkaç özel notu kalanın geçmiş yaşam ve davranışlarına
da aktarmak gerek.
ilişkin hususlar yalnızca ilgili ve gerekli
•Sözleşme “kadın” teriminin, 18 yaşın- olması durumunda kullanılabilecek.
dan küçük kızları da kapsayacağını keza
cinsiyeti ne olursa olsun tüm çocukların, Cinsel şiddet davalarında kadınların itiba-
ev içi şiddetin mağduru olabildiklerini rını zedelemek, anlattıklarının inandırı-
vurguluyor. Dolayısıyla erkek çocukları cılığını gölgelemek için geçmiş yaşamı,
da ev içi şiddetin mağduru olarak bu önceki erkek arkadaşları, ailesinin (anne-
sözleşmenin koruması altındalar. sinin-babasının) mevcut durumu vb. pek
çok husus ileri sürülüyor ve “çok eşli”
• Sözleşme, kapsamında yer alan her yaşadığı, “yalancı” olduğu, “ahlakdışı”
türlü şiddet olayıyla ilgili olarak, arabulu- bir yaşamı olduğu vb mesajlar verilmeye
culuk ve uzlaştırma da dahil olmak üzere, çalışılıyor. Bu amaçla hayatı iğdiş edi-
zorunlu anlaşmazlık giderme alternatif liyor. Bir başka değişle cinsel şiddet dava-
süreçlerini kesin bir dille yasaklıyor.
larının pek çoğunda fail erkek değil, bu
• Şiddete maruz kalanların, en çok talep şiddete maruz kalan kadın yargılanıyor.
ettiği husus olan “karşılaşmama” konu- Sözleşme bu konuda da yargı makamları-
sunu da düzenliyor; “mağdur ile failler na bir sınır getiriyor.
arasında temastan mahkemede ve kolluk
kuvvetlerinin binalarında kaçınmak; mağ- TÜM YETKİLİLER EYLEMLERİNE
durun, varsa uygun iletişim teknolojile- DE SÖYLEMLERİNE DE DİKKAT
rinden yararlanarak, mahkeme salonuna ETMEK ZORUNDA
gitmeden veya en azından failin mahke- • İmzacı devletlere, sadece vatandaşların
me salonunda bulunmadığı bir ortamda değil, devlet yetkililerinin, görevlilerinin,
ifade vermesini sağlamak” gerektiğini organlarının, kurumlarının ve Devlet
belirtiyor. adına hareket eden diğer aktörlerin de
kadınlara karşı herhangi bir şiddet eylemi
• Geçtiğimiz günlerde şehirlerarası oto-
büsteyken, kaçmaya kurtulmaya çalıştığı veya söyleminde bulunmaması için gerek-
kocası ve kendi aile yakınları tarafından li önlemleri alma sorumluluğu getiriliyor.
dövülerek indirilen kadının yaşadıkları, Daha açık ifadeyle “kadın erkek eşitliği
cep telefonları sayesinde görüntülen- fıtrata terstir”, “hamile kadınlar sokağa
mişti . Sözleşmenin sadece fail için çıkmamalı”, “iffetli kadın yüksek sesle
değil “yardımcı olan, yataklık yapan ve kahkaha atmaz”, “kocanıza itaat ederse-
yeltenenler” için de düzenleme yapılma- niz şiddet görmezsiniz” gibi onlarcasını
sı gerektiğini belirtmesi de son derece duyduğumuz söz ve açıklamalar, İstanbul
önemli bir saptama. Sözleşmesi’ni açıkça ihlal etmektedir.

32 hekim sözü KASIM - ARALIK 2019