Page 21 - Hekim Sözü Mart-Nisan 2020 ( Sayı 8)

DOSYA

milelikten men edilme, hamilelikte işten erişimi azaldıkça yoksulluk derinleşir.
çıkarılma, vb. Kadınların deneyimlerine Yoksulluğun ekonomik bağımlılık yarat-
göre cinsiyetçi ayrımcı gelenek ve yasalar ması istismarcı ilişkiden çıkmayı zorlaş-
da ekonomik şiddet biçimleri arasındadır. tırır; yoksulluk ekonomik şiddetin hem
Ekonomik şiddetin özgün niteliği, boşan- nedeni hem de sonucudur.
ma sonrasında da devam edebilmesi, bu Partner şiddetiyle ilişkili ruhsal hastalıklar
nedenle durdurmanın daha zor olmasıdır. en sık depresyon, kaygı, TSSB ve madde
Türkiye’de boşanmış kadınlarda şiddet kullanım bozukluklarıdır. Ekonomik
öyküsü yüzde 80, ortalama nafaka miktarı şiddet evde gerginlik ve çatışma dolu bir
asgari ücretin 1/7’si kadar olup yüküm- atmosfere neden olarak fiziksel şiddete
lülerin yarısı tarafından hiç ödenmezken, sıçrayabilir. İş azlığı, küçük çocuklara ya
kadınların ekonomik haklarına göz diken
yasa tasarısı ekonomik şiddetin ta kendisi da geniş aileye bakmanın ekonomik bas-
kısı ve yetersiz eş desteği, kadınları cinsel
olarak nitelendirilmeli.
baskılara karşı kırılgan hale getirir.
EKONOMİK ŞİDDETİN ÖNERİLER:
YAYGINLIĞI, GÖRÜNMEZLİĞİ KADINLARIN GÜÇLENMESİ VE
VE NORMALLEŞTİRİLMESİ PSİKOSOSYAL MÜDAHALE
Türkiye’de ekonomik şiddetin yaygınlığı Ekonomik İstismar Ölçeği’ni (Adams
yüzde 30-40 olup, kadınların tek başına 2008) yanıtlayan kadınların “uyanma”
ya da birisiyle ortak ev sahibi olma oranı tepkileri; üzüntü, öfke, kendini suçlama,
yüzde 18; toprak ya da arsa sahibi olma
oranı yüzde 9 (TNSA 2018). Cinsiyete rahatlama, hayal kırıklığı yelpazesinde
değişse de adalet talebi ve psikososyal
dayalı ücret eşitsizliği oranı yüzde 20, müdahale gereksinimi ortaktır.
lise altı eğitimlilerde bu oran yüzde 40’a
kadar çıkar. Yönetici pozisyonunda kadın “Kadın şiddet görüyorsa o ilişkiyi
oranı yüzde 16, emekli maaş farkı yüzde bitirebilir” düşüncesi toplumda yaygın
30 (TÜİK 2019). bir mittir. Kadınların istismarcı ilişkide
kalmalarının bir değil birçok farklı nedeni
Ekonomik hak ihlallerini cinsiyete göre vardır: İstismarcılar ölümle tehdit eder
ayrıştıran en önemli konu ise ev içi (şiddet gören kadınların yarısı, ilişkiyi KAYNAKLAR
ücretsiz, “görünmeyen” bakım emeğidir.
Kapitalist patriyarka kadınların önüne terk ettikten sonraki iki ay içinde öldürü- Adams AE, Sullivan CM, Bybee
D, Greeson MR (2008) Develop-
“Çocuk da yaparım kariyer de” diyen bir lüyor), tekrar tekrar pişman olduklarını ment of the Scale of Economic
ifade edip değişme sözü verirler. Ayrıca
“süper” kadın idolü koyar. Ekonomik şid- Abuse. Violence Against Women,
Vol. 14: 5; 563-588.
det, kadınların zaman yoksulu, bitmeyen ekonomik bağımlılık; ailenin bir arada Chandan JS, Thomas T, Brad-
mesaili “yaşam tarzı” içinde gizlenir. Ev kalması gerektiğine dair kuvvetli inanç; bury-Jones C, Russell R (2019)
içi şiddetle ilgili danışmanlık hizmeti alan toplumsal, dini, ailevi baskılar; çocukları- Female survivors of intimate
partner violence and risk of
485 kadından oluşan bir örneklemde, nı kaybetme korkusu; göçmenlik ve sınır depression, anxiety and serious
mental illness. The British Jour-
partnerinin kendisinden para çaldığını dışı edilmekle ilgili kaygılar sayılabilir. nal of Psychiatry. doi: 10.1192/
bildirenlerin oranı yüzde 38’dir. Partner Sağlık çalışanlarının kadınlara yöne- bjp.2019.124
şiddetini normal kabul eden toplumsal lik şiddete müdahale ederken sıklıkla Fawole OI (2008) Economic
Violence To Women and Girls.
cinsiyet normları, damgalanma ve utancı tereddütler yaşar; bu konunun bir sağlık Is It Receiving the Necessary
Attention? Trauma, Violen-
hayatta kalan kadınlara empoze eder. sorunu değil kişisel/ sosyal/ yasal sorun ce, & Abuse, Vol. XX, No.
Partner şiddetinin “normal” olduğunu olduğu düşünülür. Her sağlık çalışanı, X. Sage Publications. DOI:
reddeden kadınların bile güçlü sosyal DSÖ ve Dünya Psikiyatri Birliği’nin 10.1177/1524838008319255.
Riger S, Krieglstein M (2000)
normlar nedeniyle eyleme geçmesi zor kadınlara yönelik şiddete müdahale kıla- The impact of welfare reform on
olur, bu kısıtlılıklar bildirim oranlarının vuzunun temel ilkelerini (LIVES şeması) men’s violence against Women.
düşüklüğünü ve güvenilmez prevalans bilmeli ve uygulamaya hazır olmalıdır. Am J Community Psychol. Oct;
28(5):631-47.
tahminlerini devam ettirir. Stylianou AM (2018) Economic
Sonuçta, ekonomik şiddetin normal- Abuse Within Intimate Partner
EKONOMİK ŞİDDETİN leştirilip sorgulanmaması istismarcıları Violence: A Review of the Litera-
SONUÇLARI güçlendirir. Toplumsal cinsiyet eşitliğine ture. Violence and Victims, Vol
33; Issue 1, DOI: 10.1891/0886-
Kadınların yoksulluğu; günde 18 saatin kulak tıkayan, cinsiyetçi işbölümünü 6708.33.1.3
üzerinde çalışıp kendini ve çocuğunu doğallaştıran politikalar, kadınların patri- UN Women (2020) Violence
beslemeye yetecek kadar kazanmamaktır. yarkayı içselleştirmesine zemin hazırlar. against women and girls: the
shadow pandemic. Erişim tarihi:
Bazen de evliliğinde yıllarca arkadaşlarına Ancak toplumsal cinsiyet eşitliği teşvik 8.4.2020 https://www.unwomen.
org/en/news/stories/2020/4/state-
çay ısmarlayacak parasının olmamasıdır. edilirse ekonomik şiddet norm olmaktan ment-ed-phumzile-violence-aga-
Kadınların geçim kaynaklarına bağımsız çıkabilir. inst-women-during-pandemic

MART-NİSAN 2020 hekim sözü 19