Page 25 - Hekim Sözü Mart-Nisan 2020 ( Sayı 8)

DOSYA

almaktadır. Cinsel birleşmenin mümkün hatta aralarında lise ve üniversite mezunu
olmaması, çiftin çocuk sahibi olma isteği oranının yüksek olduğu görülmüştür. (
gibi nedenler tedaviye başvuru sıklığını Gürbüz Tükel 2000) . Bu da toplumun
artırmaktadır. (Özdemir ve ark. 2008) genel eğitim düzeyinden bağımsız olarak Vajinismus, evren-
cinsel eğitim düzeyinin yetersiz olduğunu
Nedenleri: Cinsellikle ilgili yanlış ina- sel bir cinsel sorun
nışlar ve tabular vajinismus gelişiminde bize göstermektedir.
önemli rol oynamaktadır. Ülkemizde Vajinismuslu çiftlerde özellikle din, mez- mu yoksa kültüre
çocukluktan kalma korkuların, bekâret hep veya etnik grup farklılıklarına bağlı bağlı bir send-
kavramına verilen önemin, ‘kızlık zarı’ olarak aileler tarafından onaylanmayan rom mu sorusunu
ve ‘ilk gece’ konusundaki yaygın yanlış evliliklerin ve görücü usulü evliliklerin
inanışlarla pekişen kaygıların, geleneksel daha sık görüldüğünü söyleyebiliriz. Bazı bize sorduruyor.
toplumlarda flörtöz ilişkilerin yaşanma- vakalarda da birleşmeyi evliliğe bıra- Bazı toplumlarda
sındaki zorluklar nedeniyle cinsel deneyi- kan uzun yıllar süren flört, aşk sonrası
min aşamalı gelişmeyip doğrudan cinsel evlilikler yapılması rol oynamaktadır. özellikle katı dinsel,
birleşme ile başlamasının vajinismus Gindin’in, vajinismus yerine ‘oluşama- ahlaki, geleneksel
gelişmesinde etken olduğu söylenebilir. yan-kurulamayan bağ’ tanımı bu çiftleri
İlk gecenin ‘korkunç’ olduğu söylemleri, çok iyi tanımlar (Gindin 2002) değerlerle yetişen
‘çok kan akacağı’ hikâyeleri ile büyüyo- bireylerin olduğu
ruz. Nedense vajinal açıklık hep kara, Vajinismuslu kadınlarda tekrarlayan
çirkin deliğe benzetiliyor, kızlık zarı cinsel birleşme başarısızlıkları kadında toplumlarda vajinis-
ise kalın duvara ya da örümcek ağına. yetersizlik duygularına neden olur, eşinin mus daha sık görü-
Ülkemizde çocukluktan kalma korkular terk edeceği duygularını harekete geçirir,
(bisiklete binmenin kızlık zarının bozul- bu da ikincil olarak depresyon gibi lüyor.
masına neden olacağı söylemi gibi) etkili psikiyatrik hastalıkların görülmesine yol
olmaktadır. açabilir.
Toplumun cinselliğe bakışı temel etken Cinsel eğitimin uygun verildiği, cinselli-
gibi görünse de bazen vajinismuslu ğin konuşulabildiği, çocukluk yaşlarından
kadınlarda altta yatan farklı nedenler itibaren cinselliğin bir haz alma davranışı
tabloyu ağırlaştırabilir. Geçmişteki cinsel olarak kurgulanabildiği, kadının cin-
tacizlerin etkilerine, çocukluktaki aile selliğine de değer verildiği toplumlarda
içi etkileşimler nedeniyle kadın rolünü vajinismusa daha az rastlanır. Cinselli-
benimsemekle ilgili zorluklara, gebe ğin pis, kötü, ahlaksız ve günah olarak
kalmakla ilgili kaygılara da rastlanabilir görüldüğü toplumlarda vajinismus daha
vajinismuslu kadınlarda. Heteroseksüel sık görülüyor
evliliğe zorlanan, eşcinsel kadınlar da da KADINDA CİNSEL
cinsel sorun vajinismus gibi karşımıza İLGİ/UYARILMA BOZUKLUĞU
çıkabilmektedir. Cinsel eğitim yetersiz- Öncelikle cinsel isteği tanımlayacak olur-
liği vajinismusun nedenleri arasında en sak nörofizyolojik ve psikolojik süreçler
önemlilerindendir. ile endokrin sistem tarafından oluşturulan

Vajinismuslu kadınların çoğu, kendi bir motivasyon kaynağı ya da içgüdüsel
cinsel organlarının çok küçük ve anormal bir durumdur. Erkek ve kadınları arayışa,
olduğunu, vajinanın ya da kızlık zarının başlangıçlara ve cinsel uyarıya karşı yanıt
bir duvar oluşturduğunu, erkek cinsel vermeye sevk eder. Cinsel istek spontan
organının çok büyük olduğunu, çok acıta- olabilir, güdüsel olarak ortaya çıkabilir
cağını, çok zarar vereceğini düşünürler. ya da cinsel ilgiye karşılık verme olarak
ortaya çıkabilir. DSM-4’de cinsel istek
Vajinismus, evrensel bir cinsel sorun bozukluğu olarak tanımlanırken kadın-
mu yoksa kültüre bağlı bir sendrom mu larda yapılan fizyolojik araştırmaların
sorusunu bize sorduruyor.
sonuçları, kadınlarda cinsel istek ve
Bazı toplumlarda özellikle katı dinsel, uyarının iç içe olması tanının DSM-5’de
ahlaki, geleneksel değerlerle yetişen kadında cinsel ilgi/uyarılma bozukluğu
bireylerin olduğu toplumlarda vajinismus şeklinde değişmesine yol açmıştır.
daha sık görülüyor. Ama bir yandan da DSM-5’te Kadında Cinsel İlgi/Uyarılma
aynı toplumda yetiştiği halde vajinismus Bozukluğu şu ölçütlerle tanımlanır:
kadınların hepsinde değil bir kısmın-
da görülüyor. 41 vajinismuslu kadınla Aşağıdakilerden en az üçü ile kendini
yapılan çalışmada eğitim düzeyinin genel gösteren , cinsel ilgi/uyarılma yokluğu ya
toplumun eğitim düzeyinden düşük değil, da belirgin olarak az olması,

MART-NİSAN 2020 hekim sözü 23