Page 21 - Hekim Sözü (Sayı 14) Mart-Nisan 2021

DOSYA

1-2 hafta içinde iyileştiğini göstermek- etkilediği öngörülebilir. Türkiye’den bir
tedir. Yandaş hastalığı olan çocuklarda çalışmada çocukların ağırlık persantilleri-
hastalık ağır seyredebilmektedir. nin %25 arttığı bildirilmiş.
Çocukların fiziksel
SALGIN VE ÇOCUK SAĞLIĞI Salgın döneminde gerek sağlık siste-
Tüm dünyada ve ülkemizde pandemi minin önceliğinin değişmesi gerekse aktivite düzeyinde
nedeni ile sağlık sisteminin kullanım ebeveynlerin korku ve kaygıları nedeniyle düşme, ekran süre-
özellikleri ve nedenlerinde önemli deği- çocukluk çağı aşılamasında aksaklıklar
şimler yaşandığı gözlenmektedir. Çocuk yaşanmaktadır. Ayrıca COVID-19 enfek- si ve sosyal medya
acil ve poliklinik muayene başvurularında siyonu geçirmekte ya da geçirmiş olan kullanımında artma,
azalma, kronik hastalığı olan çocukların çocukların nasıl aşılanacağı konusunda
hastanelerden bulaş olabileceği düşüncesi tereddütler de yaşanmaktadır. Salgının gün içinde yenen
ile randevularında erteleme ve bu nedenle bize öğrettiği önemli noktalardan biri öğün sayısında,
tedavi ve takip planlarında aksamalar de aşılamanın hastalıkların kontrol ve abur cubur tüke-
yaşanmaktadır. önlenmesinde ne kadar önemli bir Halk
Sağlığı stratejisi olduğudur. Bu nedenle timinde artma ve
Türkiye’de üçüncü düzey bir hastanede temaslı olup karantina süresini tamamla-
2019-2020 yıllarının aynı zaman aralıkları- mış ya da hastalık bulguları düzelmiş tüm meyve- sebze tüketi-
na ait kayıtlar incelenerek ICD kodlarına çocukların rutin aşılama takvimine devam minde azalma göz-
göre tanılarda yaşanan değişim irdelen- edilmeli, immunglobulin ya da plazma
miştir. En büyük azalma alt solunum tedavisi almış çocukların canlı aşıları ise lenmektedir.
yolu enfeksiyonları dahil, enfeksiyon var olan protokollere göre düzenlenmeli-
hastalıklarında gözlenmiştir. Alerjik has- dir. Pandemi döneminde sosyoekonomik
talıklar, ciddi ürtiker ve anaflaksi tanıları düzeyin çocuk sağlığına etkisini araştıran
ile başvuruların arttığı saptanmıştır. Bu az sayıda çalışma bulunmaktadır.
durumun D vitamini düzeyinin düşük-
lüğü ve güneş ışığından yararlanamama SALGIN VE ÇOCUK RUH
nedeniyle atopik dermatit tanısında SAĞLIĞI
artışa bağlı olabileceği bildirilmiştir. Acil Salgının başlaması ile birlikte ilk başta
servise başvurularda ise ilaçla zehirlenme akut stres ve yoğun kaygı yaşanmış,
olgularında 3,5 kat, intiharlarda 2,25 kat, birinci yılını doldurduğumuz bugünlerde
ev kazası olarak zehirlenmelerde küçük ise anksiyete azalmış olmakla birlikte, tü-
çocuklarda 6 kat artış saptanmıştır. Ev kenmişlik, depresyon, internet bağımlılığı
kazalarındaki bu dramatik artış okulların ve evde immobil olmaya bağlı şişmanlık
kapalı olması nedeni ile çocukların evde ve beraberinde düşük beden algısı gibi
daha uzun süre geçiriyor olmaları ile yeni sorunlar baş göstermiştir. Günlük
ilişkili olabilir. yaşam rutinlerdeki ve yaşıt ilişkisindeki
değişiklikler, çocuklar üzerinde yaş ve
Travmalar açısından baktığımızda, ülke- gelişim düzeyleri ile de bağlantılı olarak
mizde yapılan bir çalışmada çocuklarda farklı etkiler yaratabilir. Ebeveynlerin
suprakondiler humerus kırıklarının daha salgından etkilenme durumu, salgın nede-
sık görüldüğü ve bu durumun altta yatan niyle yaşanan ciddi hastalıklar ve ölüm
hiperaktivite, anksiyete ve depresyon sonucu kayıplar, enfeksiyona yakalan-
ile ilişkili olabileceği bildirilmiştir. Yine ma, pandemi öncesi de var olan kronik
ülkemizden bir çocuk yanık merkezine 11 fiziksel ve ruhsal sorunların eşlik edip
Mart-11 Haziran 2020 tarihleri arasında etmemesi, ailenin sosyoekonomik düzeyi
başvuran olgu sayısı ve hastane yatış- gibi değişkenler de çocukların ruh sağlığı
larının, 2019 yılı aynı zaman dilimine üzerinde etkilidir. Pandeminin ruh sağlığı
göre sırası ile %52 ve %60 artmış olduğu üzerine etkisini çocukların genel gelişim
bildirilmiştir. dönemlerine göre gruplarsak:
Çocukların fiziksel aktivite düzeyinde Bebeklik ve erken çocukluk dönemi:
düşme, ekran süresi ve sosyal medya kul- COVID-19 ile enfekte olan gebelerin be-
lanımında artma, gün içinde yenen öğün beklerinde ilerleyen süreçte gelişebilecek
sayısında, abur cubur tüketiminde artma psikopatolojiler henüz bilinmemektedir.
ve meyve- sebze tüketiminde azalma Ebeveynlerin kaygı düzeyi, hem genetik
gözlenmektedir. Bulgular net olmamak- hem de rol modeli ve yetiştirme tutum-
la birlikte fiziksel aktivitenin azalması larını etkileyerek çocukların anksiyete
ve okulların kapalı kalmasının özellikle düzeyinin daha yüksek olmasına yol
aşırı kilolu ve şişman çocukları olumsuz açabilir. Bu nedenle doğum öncesi ve süt

MART-NİSAN 2021 hekim sözü 19