Page 26 - Hekim Sözü (Sayı 14) Mart-Nisan 2021

DOSYA

DOÇ. DR. CAVİT IŞIK YAVUZ’LA

Pandeminin

bir yılı

Röportaj: Süheyla Ağkoç *

TTB COVID-19 İzleme Kurulu üyesi, halk sağlığı uzmanı
Doç. Dr. Cavit Işık Yavuz’la COVID-19 Pandemisinin bir yıllık

seyrini konuştuk.

ocam sizinle pandeminin bir yılını manzara. Bu, pandeminin gerçek bo- aşı var. Ama hem yeterli miktarda üre-
Hkonuşmak istiyorum. Son bir yıl yutuna dair bir şey ve bu bizi aslında tememişsiniz, hem ürettiğiniz aşıların
nasıl geçti? sürecin belirsiz noktalarından birine yüzde 75’ine 10 ülke deyim yerindeyse
götürüyor. Türkiye’de şu anda ölüm el koymuş. Dolayısıyla bütün bun-
Pandeminin bir yılı aslında dünya için sayısı bir yılda 30 bini geçti. Hesapla- lar bizi, birçok mücadele aracından
de Türkiye için de sıkıntılı bir dönem dığımız zaman bir yıl süresince günde
oldu. Birçok açıdan bu sıkıntıları ortalama 80 kişiyi kaybetmişiz. Bu da yoksun bir şekilde, daha çok salgını
ifade edebiliriz. Başta kayıplar tabi. sadece test pozitif olarak açıklananlar. kontrol altına almak için kullanaca-
Dünyada ölüm sayısı 3 milyona doğru ğımız yöntemleri etkin bir şekilde
gidiyor. Şu ana kadar 2 milyon 700 bin Yani Türkiye’de her gün iki otobüs uygulamaya götürdü. Non-farmako-
küsür kişi hayatını kaybetti. Bu ölüm- çarpışmış ve iki otobüs dolusu insanı lojik önlemler dediğimiz, çoğunlukla
ler aynı seviyede devam ederse ki dün- kaybetmişiz. Türkiye’de, belediyelerin kapanma diye adlandırılan, toplumsal
yada şu anda haftada 60 bin civarında yaptığı açıklamalar, ölüm kayıtlarında- hareketliliğin kısıtlanması gibi önlem-
ölüm oluyor, 5-6 hafta sonra 3 milyo- ki veriler, ölümlerin şu anda açıklana- ler uygulandı. Ama bu bir yıl içerisin-
nu bulacak. Yaklaşık 14 ay içerisinde nın çok çok üzerinde olduğunu zaten de gördük ki, o kadar hızlı bir şekilde
3 milyon insan hayatını kaybetmiş bize göstermiş oluyor. Bu yüzden de dünyaya yayıldı ve sarstı ki dünyayı,
olacak ki bunların tespit edilebilenler sıkıntılı bir yıl oldu. Bunun yanında bazı yerlerde kontrol edilemez nokta-
ve testle doğrulananlar olduğunu da hastalığın başlangıçta belirsizliklerle lara geldi. Sürecin de uzun süreceği
unutmamak lazım. Diğer boyutunu ise dolu olması, tedavi konusunda çok anlaşıldı ve bunun getirdiği toplumsal,
şu anda bilmiyoruz, zaman içerisinde fazla seçeneğin bulunmaması, aşı yok- sosyal ve ekonomik derin sıkıntılar
ortaya çıkacak. Bunu domuz gribinde luğu, bizi özellikle salgının üçte ikilik ortaya çıkmış oldu. Dolayısıyla bu bir
görmüştük. 2009 yılında domuz gribi bölümünde çok zorladı. yıl aslına bakarsan yani her aşama-
pandemisinde resmi olarak tespit Sonrasında ise farklı gelişmeler yaşan- da, farklı belirsizliklerin, sıkıntıların
edilen sayının en az 20 katı civarında dı. Aşı pandemi koşullarını göz önüne olduğu ve sürdüğü bir dönem halinde
ölüm olduğu tahmin edilmişti. Şimdiki alırsak çok daha erken bulundu, bu da geçti. Ve dünya aşıdan beklediği etkiyi
pandemide bu düzeyde değildir diye aşı teknolojisinin aslında nasıl da hızlı de büyük oranda görememiş durumda
düşünüyorum. Çünkü geçen 20 yıl geliştiğini gösteriyor, dünya mümkün bu bir yılın sonunda. Ki düşünürsek
içerisinde ülkelerin test kapasiteleri, olduğunca temkinli bir süreç izleye- ilk aşıların sonuçlarının olumlu çıkma-
test olanakları vs. arttı. rek aşıları kullanmaya başladı. Ama ya başladığı Kasım ayından bu yana
Pandemide Türkiye için en büyük bi- gördük ki aşı konusundaki eşitsizlik, yaklaşık 5 aya yakın bir süre geçti,
linmezlerden biri test pozitif dışındaki eskisinden belki de çok daha derin- ama bu sürede aşının faydasından çok
leşmiş bir vaziyette karşımıza çıktı. yararlanamadı dünya. Bizim ülkemiz
* Dr., Hekim Sözü Yayın Kurulu Üyesi Çünkü sizi hastalıktan koruyacak bir de bunlar arasında yer alıyor.

24 hekim sözü MART-NİSAN 2021