Page 22 - Hekim Sözü (Sayı 14) Mart-Nisan 2021

DOSYA

çocukluğu dönemde enfeksiyon etkenin- ve ergenlerin sağlığına olumsuz etkileri
den bağımsız yaşanan stresin ve berabe- olabileceği öngörülebilir. Okullar eğitimin
rindeki nöroinflamasyonun nörogelişim yanı sıra çocuk ve ergenlerin gelişimi,
Uzaktan çevrimi- üzerine etkisinin izlenmesi gereklidir. iyilik hali ve ruh sağlığı, çocuk koruma
çi olarak eğitim Evden çalışmaya geçilen bir dönem servisinin bir parçası iken; aşı ve çeşitli
tarama programları gibi sağlık hizmetleri-
ve öğretim devam olduğu için annelerin bebekleri ve küçük ne de ulaştıkları bir alandır.
çocukları ile daha çok temas etmelerini
ederken çocukların ve salgın öncesine göre çocukları ile daha Çocuk ve ergenler açısından yüz yüze

dikkat sorunlarını fazla etkinlik yapma fırsatı yakalamış etkinliklerin ve akran grupları ile ilişkinin
olmalarını avantaj olarak değerlendire- kesilmesi zor bir süreçtir. Okulların ka-
daha çok yaşadıkları biliriz. Ancak, kreşlerin kapalı olması, patılması, evde uygulanan karantina sü-
ve dersleri izlemekte çocuklara bakım veren bir yardımcının reçleri, sosyal mesafe kuralı, uzun süreli
zorlandıkları göz- olmaması, evde annenin artan iş yükü ve olarak çocuk ve ergenlerin akranlarından,
yaşanan ekonomik sıkıntılar karşılaşılan öğretmenlerinden, geniş aileden ve ma-
lemlenmektedir. olumsuzluklar arasında sayılabilir. halleden uzak kalması, ki bu alanlar fizik-
sel, duygusal, davranışsal ve sosyal sağlık
Okul öncesi dönemdeki çocuklar daha
benmerkezci ve büyüsel düşünce siste- ve iyilik halinin oluşmasını ve gelişmesini
mine sahip oldukları için, bu dönemdeki direkt olarak etkilerler, zorlayıcıdır.
koruyucu önlemlere çok dikkat etmeye- Uzaktan çevrimiçi olarak eğitim ve öğre-
bilir; yaşanan karantina gibi bir durumu tim devam ederken çocukların dikkat so-
algılayamayıp, bazen ebeveynlerinin has- runlarını daha çok yaşadıkları ve dersleri
talığını kendi suçları gibi düşünüp üzü- izlemekte zorlandıkları gözlemlenmekte-
lebilirler. Bu dönemde kinestetik gereksi- dir. Özellikle özel gereksinimli çocukların
nimlerin ev içerisinde giderilememesi ve uzaktan eğitim sürdürmeleri verimli olma-
erken yaştan itibaren maruziyeti önemli maktadır. Yine bu dönemde çocukların
sorunlar olarak gözlemlenmektedir. okul dışında yaptıkları etkinliklerin sağ-
lanamaması da çocukların stres yönetimi
Okul çağı çocukları: 7-12 yaş arası dönem
çocukların, sosyal yaşama geçiş sağladık- becerilerini olumsuz etkilemektedir.
ları, yaşıt ilişkisi kurdukları ve yaşama Ergenlik dönemi: Bu dönemin en belirgin
dair sorumluluk edindikleri alanlar okul- özelliği ergenlerin kimliklerini oluşturur-
lardır. Eğitim ve sağlık arasındaki ilişki ken daha çok akranlarıyla etkileşim kur-
nedeniyle, okulların kapatılmasının çocuk maları, ebeveynlerinden ayrılma çabaları
ve böylece erişkin yaşama hazırlanarak
bireyselleşmeleridir. Ancak, ülkemiz-
de 20 yaş altı için kısıtlı sokak izinleri,
temas riskini azaltmak için sınırlı sayıda
arkadaşla görüşmeleri ve bazı gençler için
hiç görüşememe, ergenlerin bu dönemi
sağlıklı bir şekilde geçirmeleri için en
büyük engellerdendir. Ergenlerin benmer-
kezci olmaları ve risk almayı sevmeleri
de gözönüne alındığında, maske-mesafe
kurallarına uymakta zorluk yaşayacakları
öngörülebilirken, aksine karantinaya
alınmamak için yoğun önlemler aldıkları
da görülmektedir.

Uzun süreli fiziksel izolasyon dönem-
leri ister istemez çocuk ve ergenlerin
farklı aktivite arayışı içine girmelerine
ve internette uzun süreler kalmalarına
yol açmaktadır. Bu sırada webde çocuk
pornografisi, intihar siteleri ve uyuşturu-
cu ticareti gibi sitelere ulaşmış olabilirler.
Bu nedenle ebeveynlerin webde pozitif
aktivitelerle zaman geçirmelerini sağlaya-
cak eğitim platformları, teknoloji siteleri,

20 hekim sözü MART-NİSAN 2021