Page 23 - Hekim Sözü (Sayı 14) Mart-Nisan 2021

DOSYA

arkadaşları ile sohbet etme olanakları, Altta yatan sağlık sorunlarının Multi- Kaynaklar
sanal müze turları gibi düzenlemeler sistem Enflamatuvar Sendrom (MIS-C) 1- Chan JF, Yuan , Kok KH et al. A
yapmaları önerilebilir. için risk etmeni olmasına karşın, tama- familial cluster of pneumonia associ-
ated with the 2019 novel coronavirus
indicating person to person trans-
men sağlıklı çocuklarda da bu tablonun
Yine gözlemler ve araştırmalar çocuk mission: a study of a family cluster.
Lancet 2020; 395: 514-23.
istismarı bildirimlerinin azaldığını göster- gelişebildiği gösterilmiştir. Bu nedenlerle 2-Coronavirus disease (COVID-19
mektedir. Bunun nedeni okullar aracı- SARS-CoV-2 aşılaması çocuklar açısın- Breastfeeding https://www.who.int/
news-room/q-a-detail/coronavirus
lığı ile yapılan bildirimlerin olmaması dan da önemli ve gereklidir. Çocukluk disease-COVID-19-breastfeeding
olabilir. Salgın sürecinde yapılan bazı ça- çağında kullanıma uygun, güvenli bir erişim:16.03.2021
lışmalarda anksiyete ve depresif semptom aşı çocukların hem direkt olarak hasta- 3-Oncel MY, Akın İM, Kanburoğlu
Mk et al. A multicenter study on
sıklığının arttığı, özellikle pandemi öncesi lıktan korunmalarını sağlayacak hem de epidemiological and clinical characte-
ristics of 125 newborns born to women
sorunları olan çocukların risk altında sosyal hayatları üzerine dramatik olarak infected with COVID-19 by Turkish
olduğu ve eve kapanma süresi uzadıkça iyileştirici etkisi olacaktır. Ayrıca büyük Neonatal Society. Eur J Pediatr. 2021
Mar;180(3):733-742. doi: 10.1007/
olumsuz etkinin de arttığı gösterilmiştir. olasılıkla SARS-CoV-2 geçişinin kontrol s00431-020-03767-5.
altına alınmasında, erişkin hastalığın
Bir çalışmada ise tersine özellikle okulla 4-Yayla BCC, Özsürekçi Y, Aykaç K
et al. Characteristics and manage-
ilişkili stres yaşayan çocukların kapanma önlenmesinde ve toplumsal bağışıklığın ment of children with COVID-19 in
Turkey. Balkan Med j. 2020;37:341-
sırasında anksiyete düzeylerinin azaldığı sağlanmasında da rol oynayacaktır. 7.
bildirilmiştir. İntihar hızının değişip ÇÖZÜM ÖNERİLERİ 5- Önal P, Kılınç AA, Aygün F et
değişmediğini araştıran çalışmaların so- Sağlığı fiziksel, ruhsal ve sosyal iyilik hali al. COVID-19 in Turkey: a tertiary
center experience. Pediatr Int
nuçları çelişkilidir. İntihar hızının değiş- olarak tanımladığımızda, bu üç alanın . 2020 Nov 15;10.1111/ped.14549.
mediği, hatta acil servislere kendine zarar ayrılmaz bir bütünün parçaları olduğunu doi: 10.1111/ped.14549. Online
verme ya da diğer ruh sağlığı sorunları ile ve birbirini olumlu ya da olumsuz yönde ahead of print.
başvurunun azaldığı bildirilmektedir. etkileyerek bireyin sağlık ve iyilik halini 6- Akcaboy M, Terin H, Senel S.
Changes in hospitalization in children
belirlediğini benimser ve bütüncül bir during COVID-19 pandemic: qua-
Ebeveynlerle yapılan, çocuklarında yaklaşım sunabiliriz. Bu bakış açısı ile rantine in a single center in Turkey.
gözlenen davranışsal ve duygusal sorun- pandemide çocuk ve ergen sağlığının J Pediatr . 2020 Dec 15;S0022-
3476(20)31496-7.
ları inceleyen çalışmaların da sonuçları doi: 10.1016/j.jpeds.2020.12.014.
çelişkilidir. Davranışsal ve duygusal her yönü ile etkilendiğini ve iyileştirme 7- Carkci E, Polat B, Polat A et al.
çabalarının bu durum gözetilerek bütün-
sorunlarda değişiklik olmadığını bildiren cül bir yaklaşım içinde gerçekleştirilmesi The effect of the Coronavirus 2019
pandemic on the number and charac-
yayınların yanı sıra, bu sorunlarda artış teristics of orthopedic trauma patients
in a tertiary care hospital in Istanbul
bildiren yayınlar da bulunmaktadır. Bir gerektiğini düşünüyoruz. Cureus . 2021 Jan 8;13(1):e12569.
grup çocukta ise örneğin akran zorbalı- Sürecin belirsizliği ve enfeksiyonun kont- doi: 10.7759/cureus.12569.
ğına uğrayanlar, davranışsal ve duygusal rol altına alınabilirliği ile ilgili zorlukların 8- Demircan M, Increased admissions
and hospitalizations to pediatric burn
sorunlarda iyileşme saptayan araştırmalar olduğu bir durum yaşanmaktayken, ço- center during COVID-19 pandmic.
Burns . 2021 Mar;47(2):487-488. doi:
da vardır. Uyku kalitesinin bozulduğunu cuk ve ergenlerin uzun süre kısıtlamalara 10.1016/j.burns.2020.07.013. Epub
2020 Jul 26.
saptayan çalışmalar da bulunmaktadır. tabi tutulmaları ve okulsuz bırakılmaları 9-Baysun Ş, Akar N. Weight gain
(eğitimsiz değil) onların ruhsal ve bilişsel in children during the COVID-19
Sosyoekonomik düzeyin salgın dönemin- gelişimlerini ciddi olarak bozacaktır. Ay- quarantine period. J Ped Child Health
de çocuk ruh sağlığına etkisine bakıl- rıca, okullar risk altındaki çocuklar açısın- 202
dığında Brezilya’da stres ve anksiyete dan sunulan sağlık taramaları, beslenme 10-Ferrara P, Franceschini G,
Corsello G et al. The dark side of the
düzeyinin eğitim düzeyi düşük ebeveyn- programları ve öğretmenlerin saptadığı web- a risk for children an adolescents
challenged by isolation during the
leri olan çocuklarda daha yüksek olduğu, istismar olguları nedeniyle koruyucu sağ- novel Coronavirus 2019 pandemic.
J Pediatr. 2021 Jan;228:324-325.e2.
İngiltere ve İrlanda’da ise yüksek gelir lık hizmetlerinin bir parçası olarak kabul doi: 10.1016/j.jpeds.2020.10.008.
grubundan ailelerin daha fazla davranış- edilebilir. Bu nedenle ülke politikasında Epub 2020 Oct 10.
sal sorun bildirdiği saptanmıştır. Sos- hedef en yüksek güvenlik önlemleri ile 11-Viner FeraR, Russel S, Saulle R
et al. Impact of school closures on
yoekonomik düzeyin ülkeden ülkeye, okulların açık tutulmasının sağlanması ol- physical and mental health of children
and young people: a systematic
kültürden kültüre değişim göstermekle malıdır. Kronik hastalıklı çocukların takip review. ( Preprint, yazarların izni ile
birlikte çocuk sağlığı üzerine olumsuz ve tedavisinin aksamaması için alınması kullanılmıştır)
etkileri olduğu söylenebilir. 12. COVID-19 Pandemisi ve Çocuk
ve Ergen Ruh Sağlığı, Türkiye Kli-
gereken önlemler uzmanlık dernekleri ve nikleri Özel Sayısı, 2020 (Ed.Ercan
COVID 19 AŞISI Sağlık Bakanlığı ortak çalışmaları ile be- Es ve ark.)
Günümüzde büyük çoğunluğunun lirlenmeli ve sağlık sisteminde bu öneriler 13-Bıkmazer A, Kadak MT, Görmez
V et al. Parental psychological distress
asemptomatik ya da hafif hastalık doğrultusunda düzenlemeler yapılmalı- associated with COVID-19 outbreak:
geçirmesine karşın, her yaştan çocuğun dır. Ev kazalarının önlenmesi açısından A large scale multicenter survey
from Turkey. Int J Soc Psychiatry.
SARS-CoV- 2 ile enfekte olabileceği, ebeveynlerin bilgilendirilmesi ve farkın- 2020 Nov 5;20764020970240. doi:
10.1177/0020764020970240. Online
süt çocukluğu ve ergenlik döneminde dalık eğitimleri gereklidir. Tüm olumsuz ahead of print.
hastaneye yatışların arttığı, bağışıklık durumlara karşın bu pandemi süreci bir 14-Kamidani S, Rostad CA, Ander-
son EJ. COVID-19 vaccine develop-
sistemini baskılayan yandaş hastalıklar ve yandan zorluklarla başedebilme ve psiko- ment: a pediatric perspective.
şişmanlığın yoğun bakıma yatış açısından lojik sağlamlık (rezilyans) kazanma için Curr Opin Pediatr . 2021 Feb
risk etmenleri olduğu kabul edilmektedir. de bir fırsat olarak görülebilir. 1;33(1):144-151. doi: 10.1097/
MOP.0000000000000978.

MART-NİSAN 2021 hekim sözü 21