Page 37 - Hekim Sözü (Sayı 24) Ocak-Haziran 2023

KADIN

Ekip olarak sağlık hizmetlerinin nitelik ait bir hikayesi, atılan her bir adımda LGBTİ+’ların her zamankinden daha
ve niceliğini anlamak ve kendimize çok fazla kişinin emeği ve dayanışma fazla saklanmak zorunda kalmaları
bir çalışma alanı oluşturabilmek için azmi olduğunu belirtmeliyim. toplumsal cinsiyet alanındaki en
hemen bir saha araştırmasına giriştik. Adıyaman’daki ikinci günümüzde ar- önemli sorunlar... Cinsel sağlık ve üre-
Yenimahalle’deki cemevinde gönüllü- tık bir kadın sağlığı birimimiz vardı ve me sağlığı hizmetlerinin hiçbir zaman
lerin kurduğu, birinci basamak sağlık ben hasta bakmaya başladım; meslek önem ve öncelik taşımadığı ülkemiz-
hizmeti veren revire gittik önce, sonra hayatımın en zor ve travmatik öyküle- de, deprem koşullarında da pek farklı
da Adıyaman Eğitim ve Araştırma rini dinledim. Kaldığım süre boyunca şeyler yaşanmadı tabii ki… Gebeliği
Hastanesi’ne. Yetkili kişiden, hastane ağırlıklı olarak gebe kadınları muayene engelleyici yöntemlere erişim, afet ko-
personelinin üçte birinden halen haber ettim. Şehri terk edebilme “şansı” olan şullarında çok daha mühim. Kondom
alınamadığını öğrenerek başladık ko- herkes gitmeye hazırlanıyordu. Geride da doğum kontrol hapı da çok pahalı.
nuşmaya… Hastanede, başka illerden sadece fakir kadınlar kalacaktı. Ria takılma koşullarını yaratmak güç.
görevlendirme ile gelen veya gönüllü Yöntem devamlılığını sağlamak daha
olan ekiplerin çalıştığını ve sadece Kurmuş olduğumuz kadın sağlığı da güç. Bu hizmetlerin lüks olarak
travma hastalarının ameliyatlarının birimi, depremin hemen ertesinde görülmemesi gerekiyor.
yapıldığını öğrendik. Doğumlar çevre gerekli olan poliklinik hizmetini ver- Kadınlar çok ciddi hijyen problemleri
illere sevk ediliyor ancak gönderile- mekte faydalı oldu. Enkazdan çıkan, yaşıyor. Çadır kentlerdeki temizlik, ça-
meyecek kadar acil olanlara müdahale kanaması olan, tansiyonu yükselen, maşır, yemek, çocuk ve yaşlı bakımı
ediliyordu. Adıyaman Kadın Doğum erken doğum riski olan gebelere, her zamanki gibi onların sorumlulu-
Hastanesi ağır hasarlı olduğu için bo- kanama ve enfeksiyon problemleri ya- ğunda. Çocuğunun aşısını da çadırdan
şaltılmıştı. Hastane bahçesine kurulan şayan kadınlara, koşullar elverdiğince çıkmak istemeyen ergen kızının ruhsal
çadırda, gönüllü hekimler tarafından tedavi düzenleyebildik. Birime gelen durumunu da anne dert ediyor.
sevk edilemeyecek durumdaki do- kadınlara hijyen malzemeleri verdik.
ğumlar yaptırılıyordu. Sahra hastanesi Ben Adıyaman’dan ayrıldıktan sonra Bölgeye gitmeden önce güncel ihtiyaç
olduğu iddia edilen yerde ise sadece birim, gönüllü arkadaşların desteğiyle değerlendirmesi yapmak, daha önce
üç tane çadır ve yorgun, tükenmiş, varlığını sürdürdü ancak kullandığımız çalışan ekiple iletişim kurmak, iş
birliği yapmak çok önemli. Verilecek
olanaksızlarla çaresizleşmiş sağlık per- mekan bir aile sağlığı merkeziydi. Bir hizmetin sürdürülebilirliği ve etkinliği
soneli vardı. Kentte, kadın hastalıkları süre sonra asıl kullanıcılarına geri açısından dayanışma ve deneyim
ve doğum poliklinik hizmeti veren verilmesi gerekiyordu. 1 ay sonra, aktarımı şart. Eksikler, olanaksızlıklar,
herhangi bir birim bulunmuyordu. Adıyaman’a, arkadaşım ve meslekta-
şım Irmak Saraç’la beraber ikinci gidi- ideal sağlık hizmeti verememek insana
Evet, koşullar çok kötüydü, evet, şimde de geçici kadın sağlığı birimini kendini yetersiz hissettirebiliyor,
birincil sorun hayatta kalabilmekti düzenledik. öfkeyi artırabiliyor. Dönmek suçlu his-
ama sanki afet bile eşit davranmıyordu settirebiliyor. Tüm bunları konuşmak,
kadınlara. Bu kadar büyük bir travma Afetler ve olağandışı durumlar ayrım- paylaşmak gerekiyor.
yaşamış gebe bir kadının her ne olursa cılığı artırıyor. Kadınlar, çocuklar, LG- Adıyaman’a depremden 1 ay sonra
olsun kendi şehrinde doğum koşulla- BTİ+’lar, göçmenler açısından sorun ikinci defa gittiğimizde, Adıyaman
rını sağlamayı talep etmek ya da bir alanları genişliyor. Toplumsal cinsiyet Devlet Hastanesi’nde gebe izlem
kadın için muayene olabileceği bir körü ihtiyaç listeleri, kadınların poliklinikleri açılmış, doğumlar ve
alan yaratmak, birtakım ön kabullere gereksinimi olan birçok malzemenin sezaryenler yaptırılabilir hale gelmiş-
göre lükstü, romantik bir istekti, “Şim- “lüzumsuz” görülmesi, dezavantajlı ti. En belirgin sıkıntılardan birinin
grupları gözetmeyen hizmet üretimi,
di feminizmin zamanı değil canım” dı. gebeliği engelleyici yöntemlere erişim
Bu noktadaki en büyük şansım, ekip olduğunu gözlemledik. Çadır kent-
arkadaşlarımın desteği ve meseleye lerdeki en önemli bir diğer sorun da
benimle aynı yerden bakmalarıydı, kadınların verilebilen mevcut hizmet-
diyebilirim. Hep beraber, kullanı- lerden haberdar olmaması ya da bu
labilecek durumdaki bir aile sağlığı hizmetlere ulaşamaması. Bu nedenle
merkezini temizledik, yanımızda çadır kentlerde yaşayan kadınların,
getirdiğimiz malzemeleri yerleştirdik. sağlık hizmetlerine kolay erişebil-
Ekip olarak birinci basamak sağlık mesinin planlanması gerekiyor. Biz
hizmeti veren bir poliklinik, bir mobil oradayken, kadınlar çadırlardan bile
sağlık birimi ve kadın sağlığı birimini çıkmıyordu. Kadınları o çadırlardan
kurduk. Adıyaman Tabip Odası’nın çıkarmak gerekiyor. Sağlık ve güvenlik
desteği ile jinekolojik masa, ultrason, konularında başvurabilecekleri, sadece
jeneratör ve diğer gereçleri edindik. onlara ait bir kadın sağlığı biriminin
Bulunan her bir malzemenin kendine varolduğunu bilmeleri gerekiyor.

OCAK-HAZİRAN 2023 hekim sözü 35