Page 88 - İnsan Olarak Hekim Karar Verme ve Akıl Yürütme Yolları

TIBBİ KARAR VERME

SÜREÇLERİNDE
HATALARIN ENGELLENMESİ

nceki bölümde gördüğümüz gibi hekimler tanı ve tedavi
Ökararları verirken çok çeşitli nedenlerle hatalar yapabilir.
Çözüm yolları da elbette hatayı ortaya çıkaran nedenlere göre fark-
lıdır. Sisteme, hastalara, hastalığın niteliğine bağlı birçok hatayı azalt-
mak için farklı yöntemler gerekir.
Örneğin hekimin çok fazla hasta görmesi ve bilişsel yüklenmesi
sonucu bir hata ortaya çıkmışsa bunun çözümü yöneticilerle konuşup
hasta sayısının sınırlanmasını sağlamak olabilir. Sağlık sistemine, ülke-
nin sosyoekonomik, kültürel, siyasi yapısına bağlı olanlar için sosyal,
siyasal, politik girişimler gerekebilir. Hekimlerin doğrudan kontrolü
dışındaki bu faktörler bu bölümün kapsamı dışındadır.
Bu bölümde öncelikle “Bilişsel Eğilimlerimizden” kaynaklanan
tanı hatalarını azaltmak için uygulanabilecek çeşitli yollardan söz edi-
lecektir.
1. Tanı hatasını azaltmak için bilişsel önyargı azaltma
stratejileri (Cognitive de-biasing strategies to reduce
diagnostic error)
Tanısal hataların olay sonrası (post-hoc) analizleri, hatalarda bilgi
eksikliğinden çok BE’lerin ve klinik akıl yürütmedeki kusurların rol
oynadığını göstermektedir. Hatalara zemin hazırlayan “bilişsel eğilim-
lerimizden kaynaklanan yanlılıklarımızı” kısmen veya tümüyle kont-
rol edebilir miyiz? Bazı yöntemler kullanarak BE ya da akıl yürütme
hataları sonucu yapılan yanlış kararları azaltıp tanı koyma performan-
sımızı artırabilir miyiz? Doktorlar daha eleştirel düşünselerdi tıbbi
hatalar azalır mıydı?

87