Page 23 - Hekim Sözü Sayı:5

DOSYA

şirketlerine aktarmaya yönelik enerji tutmayı öngören, toplum çıkarlarını
yönelik politika, karar ve uygulamaları ile gözeten enerji politika ve uygulamalarını,
2018’de yaklaşık 32 milyar TL özel şirket- yine toplum yararını gözeten alternatif
lere transfer edilmiştir. Yüksek fiyatlarla kalkınma ve sanayileşme politikaları ile Toplum çıkarlarını
yerli kömür santrallarına tanınan alım birlikte düşünmeliyiz. Toplumcu içerikte gözeten enerji po-
garantisi, yerli ve ithal kömür ve doğal demokratik bir enerji programını, ilgili
gaz santralları için oluşturulan kapasite kesimlerin aktif katkılarına imkân veren litika ve uygulama-
mekanizması ile ilave ödeme yapılması demokratik katılım mekanizmalarında larını, yine toplum
ve yatırımcılara kâr garantisi sağlayan tartışarak geliştirmeliyiz. Enerji politikala-
YEKDEM-Yenilenebilir Enerji Kaynakları rı da, toplum çıkarlarını gözeten, kamusal yararını gözeten al-
Destekleme Mekanizması vb. uygulama- hizmet anlayışına uygun olarak, kamusal ternatif kalkınma ve
lar; elektrik maliyetlerinin ve fiyatların planlama ilkeleri yeniden düzenlenmeli-
yükselmesine neden olmaktadır. dir. Planlamanın temel bir tercih oldu- sanayileşme politika-
ENERJİ YOKSULLUĞU VE YOK- ğu, yeni bir kurumsallaşma üzerinden, ları ile birlikte dü-
SUNLUĞU ARTIYOR demokratik katılım mekanizmalarıyla, şünmeli ve böyle bir
Son yirmi ayda tüm tarife grupları için bütünleşik kaynak planlaması anlayışıyla; toplumcu programı,
elektrik fiyatları yüzde 50–98,2 oranların- toplum ve ülke çıkarlarını gözeten kısa
da artmıştır. Aynı dönemde, BOTAŞ’ın orta ve uzun vadeli Strateji Belgeleri, ilgili kesimlerin aktif
doğal gaz satış fiyatları ise, konutlarda ve Beş Yıllık Planlar, Yol Haritaları, Eylem katkılarına imkân
küçük sanayi kuruluşlarında yüzde 63,9; Planları hazırlamalı ve uygulamalıyız.
büyük sanayi kuruluşlarında yüzde 120,1, Enerji yatırımlarını teşvik iddiasıyla, veren demokratik
elektrik üreten doğal gaz santrallarında ülkenin ve toplumun ortak varlığı olan katılım mekanizma-
inde yüzde 109,5 oranında artmıştır. verimli tarımsal arazilere, ormanlara, larında tartışarak
TÜİK’e göre Ocak 2018-Ağustos 2019 tarihi ve kültürel sit alanlarına, “istis-
döneminde fiyat artışları ise yalnız yüzde naların kaideyi bozacağı “göz ardı edip, geliştirmeliyiz.
27,8’dir. Bu veri, elektrik ve doğal gaz enerji tesisleri kurulmasına izin veren
fiyatlarının son yirmi ayda enflasyon düzenlemeleri derhal iptal etmeli; verimli
oranının iki katını aşan miktarda arttığını tarımsal arazilerin, ormanların, tarihi
göstermektedir. Bireysel ısınmada konut ve kültürel sit alanlarının yok edilmesi-
başı doğal gaz tüketimi Ankara için nin önlemeliyiz. Bugünden sonra enerji
3
3
yıllık 1500 m , aylık ortalama 125 m ’tür. üretim tesislerinin, kamusal bir planlama
Bu durumda, bir ailenin Eylül 2019’da anlayışı içinde, esas olarak rüzgâr, güneş,
ödeyeceği doğal gaz bedeli 233,75 TL’dir. jeotermal, biokütle vb. yenilenebilir enerji
Aylık su tüketimini 10 m , yine Ankara kaynaklarına dayalı olarak ve toplum
3
ASKİ konut fiyatı olan 9.48 TL/m veri çıkarlarını gözetir biçimde kurulmasını
3
alındığında aylık su faturası 94,80 TL ol- sağlamalıyız.
maktadır. Aylık elektrik, doğal gaz ve su Yeni bir kamu mülkiyeti ve yönetimi an-
fatura bedelleri toplamı ise, 470,72 TL’ye layışını geliştirmeli ve uygulamalı, kamu
yükselmektedir ve bu tutar asgari ücretin kurumlarını toplumsal çıkarlar doğrultu-
dörtte birine yakındır (yüzde 23,30). Bu sunda, çalışanları tarafından yönetilmesi
grup giderlerin bu kadar yüksek olma- ve denetlenmesini sağlamalı; bu kuruluş-
sının yanı sıra doğal gaz faturasının tek ların faaliyetlerinin daha verimli ve etkin
başına asgari ücretin yüzde onunu aşan kılmalı ve böylece kamusal hizmetin
bir oranda olması ise, enerji yoksulluğu- niteliği ve çeşitliliği arttırmalıyız. Enerji
nun kanıtıdır. sektöründe ve tüm kamusal hizmetlerde
NE YAPMALIYIZ özelleştirmelere son verilmelidir. Çok
Toplum çıkarlarını gözeten enerji politika ciddi bir sorun olan ve giderek çoğalan
ve uygulamalarını, yine toplum yararını enerji yoksunluğu ve yoksulluğu sorunu-
gözeten alternatif kalkınma ve sanayi- nun yakıcı etkilerini azaltmak için enerji
leşme politikaları ile birlikte düşünmeli yoksullarına ve yoksunlarına kamusal
ve böyle bir toplumcu programı, ilgili desteği gerçekleştirmeliyiz. Plansız, çevre
kesimlerin aktif katkılarına imkân veren ve toplumla uyumsuz, yatırım yerinde ya-
demokratik katılım mekanizmalarında şayan halkın istemediği, topluma maliyeti
tartışarak geliştirmeliyiz. İklim krizinin faydasından fazla olan tüm projeleri iptal
yıkıcı sonuçlarını dikkate alan, enerji etmeli, verimli tarımsal arazilere, orman-
yatırımlarının doğal ve toplumsal çevreye lara, SİT alanlarına, yerleşim yerlerinin
vereceği olumsuz etkileri asgari düzeyde yakınına santral kurulmasını önlemeliyiz.

EYLÜL - EKİM 2019 hekim sözü 21