Page 27 - Hekim Sözü Sayı: 6

DOSYA

göre bakıldığında şiddet fiziksel, cinsel,
duygusal, ekonomik şiddet olarak karşı-
mıza çıkmaktadır. Fiziksel şiddet en sık
karşımıza çıkan şiddet türleri arasında ilk
sırada gelmektedir. Fiziksel gücün kul-
lanıldığı, dövmek, hırpalamak, sarsmak,
yumruk atmak vb. herhangi bir alet kul-
lanımıyla olmadığı gibi kemer, telefon,
sigara, ütü vb. araçlarla kişinin vücudun-
da çeşitli hasarlar bırakarak da görülür.
Cinsel şiddet mağdurun cinselliğinden
yararlanma amacıyla olmadan mağduru
kontrol etmek, utandırmak, zorlamak, za-
rar vermek ve boyun eğdirme amaçlı zor-
layıcı ve yıkıcı cinsel davranışları içeren
bir şiddet türüdür. Gündelik yaşamda en
sık rastlanan şiddet türlerinden biri de
duygusal şiddettir. Diğer şiddet türlerin-
den ayrı olarak duygusal şiddet türünde
fiziksel ve cinsel şiddette olduğu gibi so-
mut olarak fiziksel bulgulara rastlanmaz.
Tek başına olmasının yanı sıra diğer
Radovan Karaciç, Lahey’de konulduğunda, sonuçların ne olacağını şiddet türleriyle bir arada görülebilir.
duruşmalar sırasında öğrenmekti. Deney için ilk olarak üniver- Ekonomik şiddet, aile şiddetin bir türü
site öğrencileri, Stanford’daki psikoloji olarak karşımıza çıkan özellikle kadının
bölümünün katında son derece gerçekçi, ekonomik olarak özgürlüğünün kısıtlan-
hapishane benzeri bir ortama yerleştirdi. dığı, düzenli bir iş sahibi olmasına engel
Sonuçlar ürkütücüydü: Bazı gardiyanlar olunduğu, ekonomik kaynaklar üzerinde
deney sırasında yeni keşfettikleri otori- zorla yaptırım ve düzenli olarak tehdit
telerini biraz fazla sevmiş, sadist olmuş davranışının görüldüğü şiddet türüdür.
ve sadece eğlence için fazladan saatlerce
çalışmış gibi görünüyordu. Mahkumla- İLİŞKİNİN GÜCÜ- HARVARD
ra verdikleri eziyet fazlasıyla gerçekti. MUTLULUK ARAŞTIRMASI
Öğrenci “mahkumları” bunalıma girmiş 1938 yılında, Harvard Üniversitesi’nde
son derece stresli hale gelmişken öğrenci bir çalışma başlatılır. O dönemin ayrımcı
“gardiyanları” hızla sadist olmuştu. Öğ- koşullarına uygun olarak çalışmaya
Radovan Karaciç’in, renci mahkumlarının üçte biri deneyden giren deneklerin hepsi beyaz ve erkek-
erken çıkarılmak zorunda kaldı. Yani, tirler… Mutluluğu belirleyen iki ölçüt ön
Saraybosna Üniver-
bebekten tekrar katil yaratılmıştır… görürler; kariyer ve bol para. Çalışmada,
sitesi’nde çalışan
ŞİDDET TANIMI VE TÜRLERİ dört kuşak sorumlu araştırmacı değişir.
sıradan bir öğretim Küresel bir halk sağlığı sorunu olan Farklı ekonomik koşullar ve bölgelerden
üyesi iken bir “ka- şiddeti Dünya Sağlık Örgütü “fiziksel denekler katılır. Dünya değişir ve sonuç-
güç veya iktidarın kasıtlı bir tehdit veya lar değerlendirilir. Mutluluğu belirleyen
sap” haline dönüş- gerçeklik biçiminde bir başkasına uygu- en önemli etkenin ilişki olduğu belirtilir.
mesini açıklamak lanması sonucunda maruz kalan kişide Samimi, dürüst, sıcak insan teması.
yaralanma, ölüm ve psikolojik zarara yol
için de akla yatır- açması ya da açma olasılığı bulunması” Bu temas şiddetin panzehridir. Şunu
manın çeşitli özel- olarak tanımlar. Bu tanımda yer alan kabul etmek gerekir; şiddet bu diyarlarda
“fiziksel güç veya güç kullanımı” ifadesi- hep kol gezecek. Ancak şunu da kabul
liklerini kullanmak etmek gerekir insan sıcaklığının olduğu
nin ihmal ve her türlü fiziksel, cinsel ve
gerekir. Uyguladığı psikolojik istismarın yanı sıra intihar ve yerde tekrar eriyecek. Biz bütün farklı-

vahşet için ötekileş- diğer küfürlü davranışları içerdiğini be- lıklarımıza rağmen, ilişki ortaklığımız
lirtmek gerekir. Aynı zamanda, bu tanım vardır. Rumi’nin deyişiyle; “Ekinlere
tirmiştir. kişiye yönelik psikolojik zarar, yoksun- benziyoruz cancağızım; şu meydanda
luk ve kötü muamele gibi davranışlar bitmişiz, dudaklarımız kupkuru, canla
dahil olmak üzere çok çeşitli sonuçları gönülle yağmur bulutunu arayıp bekle-
kapsamaktadır. Uygulanan şiddet tipine medeyiz” Bekliyoruz, bekleyeceğiz…

KASIM - ARALIK 2019 hekim sözü 25