Page 21 - Hekim Sözü (Sayı 9) Mayıs-Haziran 2020

DOSYA

sonrasında “bunun aşısı yok mu?” diye Referanslar
feryat ettiler. Bugünlerde günün ilk so- 1. Sherman I. Dünyamızı değiştiren
rusu, “aşı ne zaman geliştirilecek” oldu. 12 hastalık. Türkiye İş Bankası,
2013, Çev. Emel Tümbay ve Mine
Umarım, burada bilim adına bir kazanım Anğ Küçüker, İstanbul.
elde edebiliriz.
2. Petrosillo N, Viceconte G,
Ergönül Ö, Ippolito G, Petersen E.
Aşı örneğine benzer şekilde pandemi, COVID-19, SARS and MERS: Are
insanlık tarihinin önemli kazanımları- They Closely Related?. Clin Microbiol
nı yoğun olarak ve bir çırpıda bizlere Infect 2020 Jun; 26(6): 729-734. doi:
10.1016/j.cmi.2020.03.026.
yeniden hatırlattı. Yoğun insan nüfusu-
3. Ergönül Ö, Akyol M, Tanrıseven
nun yaşadığı kentlerin tasarımının sağlık C, Tiemeier H, Petrosillo N, Petersen
açısından ne kadar önemli olduğunu E, Gönen M. The Key Epidemiologic
Elements of the National Case Fata-
gösterdi. Taşrada yaşayanlar pandemiden lity Rates of COVID-19 Pandemic.
daha az etkilendi. Demek ki, bu durumda Clin Microbiol Infect 2020. In press.
içinde yaşadığımız büyük kentlere daha 4. Fantini J, Scala CD, Chahinian
çok özen göstermeli ve daha çok yaşanır H, Yahi N. Structural and molecular
modeling studies reveal a new mecha-
kılmalıydık. nism of action of chloroquine and hyd-
roxychloroquine against SARS-CoV-2
Pandemi sürecinde hastane kapasiteleri- infection. Int J Antimicrob Agents
2020:105960.
nin ve donanımlarının önemi anlaşıldı.
5. Wang M, Cao R, Zhang L, et al.
Sağlık insan gücümüzün muhteşem ça- Remdesivir and chloroquine effectively
lışkanlığı dünyaya örnek oldu. Disiplinle inhibit the recently emerged novel
coronavirus (2019-nCoV) in vitro.
ve azimle çalışmanın en güzel örneğini Cell Research 2020;30:269-71.
verdiler.
6. Liu J, Cao R, Xu M, et al.
Hydroxychloroquine, a less toxic
Kentlerimizde yaşlı bakımevlerinin ol- derivative of chloroquine, is effective
ması önemliydi ama aynı zamanda sosyal in inhibiting SARS-CoV-2 infection in
vitro. Cell Discovery 2020;6:16.
açıdan desteklenmeleri ve modernize
karşılaştırıldığında istatistik açıdan hid- edilmeleri gerekiyordu. Bu süreçte İtalya 7. Gautret, et al. Hydroxychloroquine
and azithromycin as a treatment of
roksiklorokinin yararlı olduğu gösteri- gibi olmaktan çok korktuk. COVID-19: results of an open-label
non-randomized clinical trial. Int J
lemedi . Hatta bu yazıda, HK kullanan Sosyal mesafenin sağlanması için kent Antimicrob Agent, 20 Mart 2020.
13
hastalarda belirgin olarak daha fazla yan yerleşimlerinin rahat ve sakin olması, 8. Klimik Derneği, “Klorokin ve Hid-
etki gözlendiği bildirildi. roksiklorokinin Covid-19 hastalarında
nüfus yoğunluğunun dağıtılması önem- ve profilakside kullanımı konusun-
Yayınlanmış ilaç çalışmalarının yanısıra, liydi. Çalışanlara rahat ve uygun sosyal da KLİMİK Derneği Görüşü”, 21
Mart 2020 (https://www.klimik.org.
şu anda klinik araştırmalar web sitesinde mekanlar yaratılmalıydı. tr/2020/03/20/hidroksiklorokinin-co-
vid-19-hastalarinda-ve-hastaligin-pro-
COVID-19 etkisine dair 500 civarında Kronik hastalıkların daha az olması için filaksisinde-kullanimi-konusunda-kli-
ilaç araştırması kayıtlıdır. Bu çalışmaların kentlerde sağlıklı yaşam koşulları oluştu- mik-dernegi-gorusu/)
yaklaşık dörtte biri hidroksiklorokin ile rulmalıydı. 9. Zengin R, Sarıkaya ZT, Karadağ
ilgilidir ve sonuçlanmaları beklenmekte- N, Çuhadaroğlu Ç, Ergönül Ö,
Kocagöz S. Adverse Cardiac Events
dir. Ancak eldeki verilerimizle, gözlemsel SONUÇ Related to Hydroxychloroquine Prop-
ve az sayıdaki randomize çalışmalarla Yoksulların, çalışanların ve sağlık çalışan- hylaxis and Treatment of COVID-19.
hidroksiklorokinin yararlı olduğunu larının sağlığının önemsenmesi, kentleri- Infect Dis Clin Microbiol 2020; 1:
24-26.
söyleyemeyiz. Bu çalışmalar yayınlandık- mizin daha sağlıklı olması. Tüm bunlar 10. Geleris J, et al. Observational
ça daha doğru bilgiler elde edebileceğiz. pandemiden öğrenerek ileriye doğru Study of Hydroxychloroquine in
Herşeye rağmen, yine de pek çok ülkede kazanımlarla çıkacağımız konular olmalı. Hospitalized Patients with Covid-19.
N Engl J Med; 7 Mayıs 2020.
ilk sırada ilaç olarak kullanılmaktadır. Tüm bu başlıkları kapsayacak bir şekilde,
11. Rosenberg ES, et al. Association
bilimsel kazanımlarla çıkmalıyız. of Treatment With Hydroxychloroqu-
PANDEMİDEN NELER ine or Azithromycin with In-Hospital
ÖĞRENDİK? İtalyan gökbilimci Galile, sağlam temelle- Mortality in Patients With COVID-19
En başta, bize bilimin önemini öğretmiş re dayanan bilginin önünde hiçbir gücün in NewYork State. JAMA, 11 Mayıs
2020.
olmalı. Kulaktan dolma bilgiler, hurafe- duramayacağını öğretti bizlere. Bilgi 12. Mahevas M, et al. Clinical effica-
ler ve yalancı çözümler hızlıca önemini güçtür, Fransız filozof Descartes böyle cy of hydroxychloroquine in patients
yitirdi. Pandemi başlamadan önce aşı demişti. Cumhuriyet’imizin kurucusu- with covid-19 pneumonia who require
karşıtlarının komplo teorileri popüler nun vurguladığı gibi, en güvenilir rehber oxygen: observational comparative
study using routine care data. BMJ
bilimin en gözde konularından biriydi. bilimdir. Sağlık çalışanlarının bilimin 13. Tang W, et al. Hydroxychloroqu-
Pandemi başladıktan sonra bu kişilerin rehberliğinde dayanışma içinde olmala- ine in patients with mainly mild to
sesi duyulmaz oldu. Hatta, pandemi rı, üretmeleri ve çalışmaları en önemli moderate coronavirus disease 2019:
open label, randomised controlled
öncesinin aşı karşıtları bile, pandemi güvencemiz olmuştur. trial. BMJ, 14 Mayıs 2020.

mayIS-HAZİRAN 2020 hekim sözü 19