Page 26 - Hekim Sözü (Sayı 9) Mayıs-Haziran 2020

DOSYA

İnfekte olanların da büyük çoğunluğu bu Sağlık hizmetleri sunumu, sermaye için
durumu yaşıyor. Hastaneye başvuranlar yeni bir birikim alanına dönüştürüldü ve
dışındaki hastalar tespit edilebilse ve toplumsal bölüşümün yeniden düzen-
gerekli ayırma (izolasyon) işlemi olması lendiği alan olmaktan çıkartıldı. Yalnızca Kapitalizmin neoli-
gereken gibi yapılabilse, COVID-19’lu bu hedefleri göz önüne alındığında bile beral düzenlemesini
hastalara ve bunun dışında olağan sağlık SRP’yi, günümüzdeki pandemiyi çağrıştı-
hizmeti gereksinimi olanlar ev ziyaretleri ran yaygınlığına karşın, (etkenin-SRP’nin) sağlayan “Yapısal
yoluyla sistematik olarak izlenebilse, doğrudan DB tarafından, söz konusu Uyum Politikaları”-
evde sağlık hizmetleri (ebelerin gebe ve hedefler kapsamında üretilmiş olması,
bebek izlemi, hemşirelerin kronik hasta emekçi sınıflara, yoksullara, ezilenlere nın sağlık alanındaki
bakımı vb.) yapılabilse salgının yayılma karşı kullanılan Biyolojik Silah olarak uygulaması olan bu
hızında dramatik bir azalma görülme ola- tanımlamamızı gerekli kılıyor. Öyle ki
sılığı oldukça yüksek. Peki, söz konusu kullanımı da yıkıcı etkisi de henüz devam programla, sağlık
bu gerçekliğe karşın ülkelerin neredeyse ediyor. hizmetlerinin piyasa
tümü salgını hastanelerde karşılıyor ve ilişkilerine dolayısıy-
onunla mücadelesini neden hastanelerde SRP uygulamaları kapsamında özellikle
sürdürüyor? Yanıtımız kısa ve net. Çünkü sağlık hizmetlerine olan talebi kontrol la, toplumsal değil,
ülkelerde yaşam ve çalışma alanlarında altına alabilmek ve bedelini ödeyenlerin kişisel/bireysel ilişki-
yapılanmış, salgınla mücadele için uygun hizmete ulaşabilmelerini sağlayan finans-
birinci basamak sağlık örgütlenmesi ve man modelini uygulamaya koyabilmek lere dayalı bir hiz-
hizmet sunumu bulunmuyor. Başka bir için birinci basamak sağlık hizmetleri met sunum alanına
ifadeyle bu tercihe mahkûmlar. Şimdi emek gücünden hizmetin içeriğine, hiz- dönüşmesi sağlandı.
ikinci sorumuzu da paylaşalım. Peki metin içeriğinden örgütlenme modeline
neden? kadar yeniden düzenlendi. Ülkemizde
ilk adımı 1987 yılında atılan SRP, AKP
Seksenli yılların ortalarında, farklı ekono- hükümetleriyle ad değiştirmesine karşın,
mik gelişmişlik düzeyine sahip ve farklı
sağlık sitemine sahip kapitalist ülkelerde-
ki hükümetler yaygın bir biçimde, sağlık
hizmetlerinde maliyetin karşılanamaya-
cak boyuta ulaştığı ve önlem alınmazsa
var olan durumun daha da derinleşerek
“sağlık krizi” yaratacağı saptamasında
bulunmaya başladı. Ve neredeyse eş
zamanlı olarak, Dünya Bankası (DB) ve
Uluslararası Para Fonu (IMF), soru-
nun çözümü için, genel hatları dikkate
alındığında, tek bir “sağlık reformu
programı”(SRP) önerdi. DB ve IMF
finans kurumu olmalarının avantajını da
kullanarak, ülkelerin borçlarının yapılan-
dırılmasını ve diğer alanlarda sundukları
kredi sağlama hizmetlerini sağlık alanın-
da bu programın uygulanması koşuluna
da bağlayarak programın uygulandığı
ülkeleri olabildiğince yaygınlaştırdılar.
Öyle ki 2007 yılına kadar yeni kapitalist-
leşmekte olan (eski sosyalist) ülkeler de
dâhil olmak üzere, dünyada neredeyse
SRP’yi uygulamayı kabul etmeyen kapi-
talist ülke kalmadı.

Kapitalizmin neoliberal düzenlemesini
sağlayan “Yapısal Uyum Politikaları”nın
sağlık alanındaki uygulaması olan bu
programla, sağlık hizmetlerinin piyasa
ilişkilerine dolayısıyla, toplumsal değil,
kişisel/bireysel ilişkilere dayalı bir hizmet
sunum alanına dönüşmesi sağlandı.

24 hekim sözü MAYIS-HAZİRAN 2020