Page 42 - Hekim Sözü (Sayı 23) Ekim-Aralık 2022

ETİK

Yaşamın başlangıcına ilişkin

bildirge *

15-16 Aralık 2018 tarihinde Ankara’da düzenlenen “TTB III. Etik Bildirgeler

Çalıştayı”nda yeniden gözden geçirme çalışmaları başlamış ve 24 Kasım 2019
tarihinde TTB Olağanüstü 71. Büyük Kongre’sinde kabul edilmiştir.

GİRİŞ önemi vurgulanmalı, aile planlaması dırılması durumu söz konusu oldu-
Yaşamın başlangıcına ilişkin etik ko- hizmetlerine erişim sağlanmalıdır. ğunda, ebeveyne bebeği bekleyen
nular embriyonun birey olarak kabul Devlet, bireyin üreme hakkına müda- tehlikeler açıklanmalıdır. Zor bir süreç
edilmesi, ahlaki statüsü, araştırmalar- halede bulunmamalıdır. olduğu göz önünde bulundurularak
da kullanımı, prenatal tanıların tıbbi 3. Gebelikten korunma ile ilgili yardım/ danışmanlık hizmeti verilme-
amaçlar dışında öjenik uygulamalara hizmetler, ihtiyaç duyanlar arasında, lidir.
yol açacak şekilde kullanılma riski, adaletli ve danışmanlık hizmetinin
üremeye yardımcı tedavi için ayrılan mahremiyeti ilkesi çerçevesinde veril- Tıbbi gerekçelerle yapılacak olan
kaynakların adil dağıtımının gözetil- melidir. gebeliği sonlandırma işlemi; gebeliği
mesi, embriyo ticareti gibi pek çok sonlandırmaya ilişkin yasal sınırlar
sorunu/etik ikilemi içinde barındır- 4. Korunma için erkeklere yönelik göz önünde tutularak, annenin yaşam
maktadır. yöntemlerin de geliştirilmesi ve kulla- ve sağlığını tehdit etmeyecek bir
nımının artırılması özellikle desteklen- zamanda (tercihen fetal yaşayabilirlik
Tıbbi nedenlerle gebeliğin sonlandı- meli ve gebelikten korunmada erkekle- sınırından önce), olası sorunları önle-
rılması gerekliliğinin yanı sıra tıbbi rin sorumluluğu vurgulanmalıdır. yecek bir sağlık kurumunda ve yeterli
nedenler olmaksızın kadının istemli bilgi ve beceriye sahip bir hekim tara-
olarak gebeliğini sonlandırması da Gebeliğin Sonlandırılması fından gerçekleştirilmelidir.
mümkün olabilmektedir. 1. Kadınlar istemedikleri bir gebeliği
sürdürmeye zorlanamazlar. Gebeliğin 4. Güvenli isteyerek düşük yaptırmak
Bu konularda kültürel ve dini neden- isteğe bağlı olarak sonlandırılması üzere başvuran kadının talebi tıp
lerle farklı görüşler, yasal olarak farklı belirli kurallar temelinde yasal olarak
uygulamalar bulunmaktadır. Ancak etiği ile uyumlu yasal sınırlar dışında
gebelik, kadın bedeninde gelişen kabul edilmiş, hukuksal ve etik açıdan bir gerekçeyle reddedilemez.
birsüreç olduğundan, bu süreçte temel sağlam temelleri bulunan bir haktır. 5. Herkesin gebeliğin önlenmesi ve
karar vericinin kadın olması önemlidir. Bu hakkın kullanılmasında eş rızası sonlandırılmasına ilişkin hizmetle-

ÖNERİLER aranmamalıdır. Her kadının güvenli, re ulaşma hakkı vardır. Bu haklara
Gebelikten Korunma isteyerek gebeliği sonlandırma hizmet- ulaşma konusunda maddi ve manevi
1. Hekimler, kadınların doğurganlıkla- lerine erişimi, kamusal bir hak olarak engellerin kaldırılması devletin pozitif
rı ile ilgili kararlarına saygı göstermeli, güvence altına alınmalıdır. Güvenli yükümlülüğüdür.
isteyerek düşük, bir aile planlaması
kendi kişisel değerleri nedeniyle kadı- Preimplantasyon Genetik Tanı ve
nın gebelikten korunma hakkını engel- yöntemi olarak kullanılmamalıdır. Prenatal Tanı
leyici eylemlerde bulunmamalıdır. 2. 18 yaşın altında gebeliğin sonlandı- Prenatal tanı fetüsün yapısal, kro-
rılması söz konusu olduğunda, hekim mozomal ve genetik anormallikler
2. Erken ya da ileri yaşta, sık aralık- açısından değerlendirilmesine olanak
larla ve çok sayıda gebelikler kadın ve gebeyi bilgilendirmeli, karar süreci- sağlayan bir dizi teknik işlemi kap-
çocuk sağlığı açısından sakıncalıdır. ne katılmasını sağlamalı ve onayını samaktadır. İleri tıp teknolojisinin
İstenmeyen gebeliklerin önlenmesi almalıdır. gelişimiyle paralellik gösteren prenatal
konusunda gebelikten korunmanın 3. Tıbbi nedenlerle gebeliğin sonlan-
tanı tekniklerinin kullanılmasının
Metnin tamamına https://www.ttb.org.tr/haber_goster.php?Guid=ec0bcd00-39ad-11ed-8917-d6bd30b70801 asıl amacı; fetüsün sahip olduğu
ulaşılabilir. hastalıkların, sakatlıkların önlenmesi;

40 hekim sözü EKİM-ARALIK 2022