Page 47 - Hekim Sözü Sayı: 2

kent

ele alınması, kent suçunun faillerinin içine hafriyat kamyonu ve beton mikseri
bizzat kanun koyucu mekanizmalardan kazaları da, yolda çukurlara düşen yurt-
kaynaklandığı düşünülecek olursa yanlış taşlar da, çöp kamyonunun ezdiği işçi
ve eksikli olacaktır.” (Kent Suçlarıyla veya çocuk da, bir şantiyenin (özellikle Suç eyleminin, genel
Mücadele, TMMM). şehir içi bina yapımları) çevreye verdiği
“Mimarlar Odası, İnşaat Mühendisleri gürültü, toz, titreşim ve zararlı madde ya- olarak Türk Ceza
Odası ve pek çok demokratik kitle örgü- yılması gibi etkiler de, asbest maruziyeti Kanunu’nda (TCK)
tünün yaptığı etkinliklerde, yayınladık- de girebiliyor. Aynı zamanda bu kavram, tanımlanan biçimiyle
ları farklı yayınlarda bu kavramdan söz şehir planlama ilkelerine, imara, estetiğe,
ediliyor. Daha da eskiye gidersek örneğin kültüre, kısacası uygarlığı birikimi olan kent ile ilişkilendiril-
Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi Eylül kent kültürüne karşı işlenen suçları da mesine sayısız örnek
1993 sayısında, bir panelde sunulmuş kapsıyor. Biz bu kısmı en azından bu ya-
olan Kente Karşı Suç Kavramı Üzerine zıda bir yana bırakıp, sağlık ve güvenlik verilebilecek olsa da
Düşünceler başlıklı bir bildiri (Yeter E. risklerine yoğunlaşalım. ceza yasaları kent
(1993). ) ile yine aynı derginin 2008 yılı Sağlık ve güvenlik riskinin ilk kaynağı
Temmuz sayısında da Kente Karşı Suç: kentsel dönüşüm. Çok ayrıntısına girmi- suçunu tanımlamak-
Hukuksal Bir Çerçeve başlıklı yazılar yorum, kentsel dönüşüm adı altında ya- tan uzaktır.
bulunuyor (Karasu, 1993). Yeter (1993) pılan yıkım işleri ve inşaat faaliyetlerinin
“kente karşı suç” kavramının Türk hukuk yarattığı riskleri iki başlıkta incelenebilir:
sisteminde tek ve bütünleyici bir kavram
olmadığının ve ceza hukukundaki suç Kentsel dönüşüm sonucunda şantiye hali-
kavramından farklı bir kavram olduğu- ne gelen mahallelerdeki toza, gürültüye
nun altını çizer. Karasu (2008) ise “kenti ve asbeste bağlı sağlık riskleri: Yıkımlar
kent yapan değerlere ve kentli haklarına sırasında işçi sağlığı ve iş güvenliği ve
karşı işlenen suçlar” diyerek bu suçların çevresel riskler de ayrı bir başlık olarak
yalnızca kentin fiziki görünümü bakımın- tartışılmayı hak etmektedir. Yıkımlar ve
dan sonuçlar doğurmakla kalmadığını, yıkım sonrası ortaya çıkan yıkıntıların
daha geniş toplumsal ve siyasal sonuçlar kaldırılması/depolanması konusu ülke-
yaratma potansiyeli de taşıdığını belirtir. mizde net bir şekilde tanımlanmamış bir
Doç. Dr. Gül Köksal ise, kent suçunun, alan olup, söz konusu süreç büyük riskler
bir anlamda öznenin kent olduğu ve bu barındırmaktadır. Asbestle Çalışmalarda
özneye karşı işlenen suçu temsil etmekle Sağlık ve Güvenlik Hakkında Yönetmelik
birlikte bir anlamda da kent hakkını ihlal hala çoğu belediye tarafından uygulan-
eden tutumlar nedeniyle kentte yaşayan mamaktadır. Bu risklerden birisi olan bi-
her türlü canlının hakkına zarar verme naların hemen hemen pek çok kısmında
durumuna işaret ettiğini söylüyor. Diğer bulunan asbest ise toplum sağlığı açısın-
bir deyişle, kent bünyesinde yaşayan her dan büyük bir risk arz etmektedir. Yıkılan
canlının refahı, sağlığı, gelişimi ve ben- binalarda asbest saptanmamakta, berta-
zeri tüm temel hak ve özgürlüklerini eşit rafı yapılmamakta, asbestli malzemelerin
ve adil bir biçimde gözeten bir anlayış taşınması ve depolanması yönetmeliklere
karşısındaki her hareket, kent suçu olarak uygun gerçekleştirilmemektedir. Tüm 3. Havalimanı İnşaatı’nda
sayılabilir. (http://www.cumhuriyet.com. bunlara asbestten bağımsız olarak yıkım- sayısız ölüm ve kazaya
tr/haber/cevre/54187/Kent_suclularini_de- lar ve malzemelerin taşınması sırasında sebep olan ayrıca çevre
sifre_edin.html#). ortaya çıkan inşaat tozlarının yarattığı tahribatı yaratan hafriyat
kamyonlarıyla “gövde
Sonuçta yalnızca Türk Ceza Kanunu’nun sağlık riskleri de eklemek zorundayız. gösterisi” yapılmıştı.
değil, İmar, Belediye, Kıyı, Orman,
Boğaziçi, Çevre Kanunu gibi birçok yasal
düzenlemenin ihlali veya hülleyle geçer-
siz kılınmasından söz edilebilir. Buna son
zamanlarda özellikle hafriyat kamyon-
larıyla terör estiren projeler de düşünül-
düğünde, İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği ve
Trafik Kanunu hükümlerinin de ihlali
dahil edilmek zorundadır” (Gürcanlı,
Mimar.İst, 2017, Sayı:58)
KENT SUÇLARININ
KAYNAKLARINA İNMEK
Kent suçu diyerek bir çerçeve veya çatı
kavram ortaya koymak yararlı olacak-
tır. Çünkü kent suçu dediğimizde işin

MART - NİSAN 2019 hekim sözü 45