Page 36 - Hekim Sözü Sayı: 3

GÜNCEL SAĞLIK

AVİAN INFLUENZA / KUŞ Kuş gribinin kuluçka süresi insanlarda sonucu bulaş olmaktadır. Uygun
GRİBİ görülen mevsimsel gripten daha uzun koşullarda yetişen kümes hayvanları
Avian influenza insanlarda influenza olabilmektedir. Ortalama 2-5 gündür. ve yumurta tüketimi ile bulaş gösteril-
virüslerinden A tipinin neden olduğu, Hastalık tablosu hafif üst solunum memiştir. Bu nedenle kümes hayvan-
kanatlılar ile memeli hayvanlarda gö- yolu enfeksiyonu olabileceği (ateş larında avian influenza dolaşımının
rülen bulaşıcılığı yüksek bir hastalık- öksürük) gibi akut solunum yetmezli- kontrolü insanda enfeksiyon riskini
tır. ği, şok ve ölüm de olabilir. A(H5) ya azaltmada gerekli uygulamalardan
da A(H7N9) ile enfekte olmuş kişilerde biridir.
Dört tip influenza virüsü mevcuttur: hastalık agresif seyretmektedir. Yaygın
tip A, B, C ve D. Influenza tip A virüs- görülen belirtiler; yüksek ateş (>38 1997 yılında Çin’de kümes hayvan-
o
leri, influenza salgınlarına (pandemi- C), öksürük ve nefes darlığıdır. Üst larında oluşan bir salgın sırasında
lere) neden olma potansiyeli sebebiyle solunum yolu enfeksiyonu belirtileri A(H5N1) virüsünün sebep olduğu
halk sağlığı açısından en önemli grubu boğaz ağrısı ve burun akıntısı daha az insan enfeksiyonları rapor edilmiştir.
oluşturmaktadır. görülen belirtilerdir. Diyare, kusma, 2003’den bu yana virüs Avrupa ve
karın ağrısı ensefalit ve göğüs ağrısı Afrika’ya yayılmış ve kümes hayvan-
Influenza tip A virüsleri, yüzeylerinde diğer rapor edilen belirtilerdir. A(H5) larında birçok salgına yol açmıştır.
bulunan nörominidaz (N) ve hemaglu- ve A(H7N9) alttipleri için vaka ölüm 2013 yılında Çin’de ilk kez A(H7N9)
tinin (H) proteinlerine göre sınıflandı- oranı mevsimsel influenza vakaların- virüsünün sebep olduğu insan en-
rılırlar. Şimdiye kadar 18 farklı hemag- dan çok daha yüksektir. feksiyonu bildirilmiştir. O tarihten
lütinin, 11 farklı nörominidaz alt tipi bu yana 1500 vaka ve birçok ölüm
tanımlanmıştır. Influenza A virusları Avian influenza A(H7N7) ve A(H9N2) bildirilmiştir. 2003-2019 yılları arasın-
ilk konakçısına göre kuş gribi (avian viruslarının neden olduğu insan da rapor edilmiş avian influenza virüs
influenza), domuz gribi (swine flu) gibi enfeksiyonları hafif ya da subklinik A(H5N1) alttipinin neden olduğu
de sınıflandırılmaktadır. A (H5N1) ve olmaktadır. Şimdiye kadar A(H7N7) insan enfeksiyonlarının görüldükleri
A(H9N2) kuş gribi virüsü alt tipleri; virüsünün sebep olduğu sadece bir ülkelere göre dağılımı Tablo 2’de
A(H1N1) ve A(H3N2) de domuz gribi ölüm bildirilmiştir. gösterilmiştir.
alt tipleri örnekleridir.
Insandan insana bulaş çok nadirdir ve Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre
Su kuşları, birçok influenza tip A virüs sporadik olarak bildirilmiştir. Enfekte Türkiye’de 2006 yılında 12 vakanın
alt tipleri için başlıca konakçıdır. hayvan ve kontamine çevre ile temas olduğu bir salgın yaşanmıştır.

Tablo 2: 2003-2019 yılları arasında rapor edilmiş avian influenza virüs A(H5N1) alttipinin neden olduğu
insan enfeksiyonlarının dağılımı

Ülkeler 2003-2009 2010-2104 2015-1017 2018- 2019 Total

Vaka Ölüm Vaka Ölüm Vaka Ölüm Vaka Ölüm Vaka Ölüm
Azerbeycan 8 5 - - - - - - 8 5
Bangladeş 1 - 6 1 1 - - - 8 1
Kamboçya 9 7 47 30 - - - - 56 37
Kanada - - 1 1 - - - - 1 1
Çin 38 25 9 5 6 1 - - 53 31
Cibuti 1 - - - - - - - 1 -
Mısır 90 27 120 50 149 43 - - 359 120
Endonezya 162 134 35 31 3 3 - - 200 168
Irak 3 2 - - - - - - 3 2
Laos Demokratik Halk Cumhuriyeti 2 2 - - - - - - 2 2
Myanmar 1 - - - - - - - 1 -
Nijerya 1 1 - - - - - - 1 1
Pakistan 3 1 - - - - - - 3 1
Tayland 25 17 - - - - - 25 17
Türkiye 12 4 - - - - - - 12 4
Vietnam 112 57 15 7 - - - - 127 64
Total 468 282 233 125 159 - - 860 454

34 hekim sözü MAYIS-HAZİRAN 2019