Page 29 - Hekim Sözü Mart-Nisan 2020 ( Sayı 8)

DOSYA

olumlu katkılar sağlayacaktır. Kanser tanısı ve tedavisi, cinsel işlevi,
cinsel kimliği ve cinsel ilişkiyi etkiler
Doğum sonrası dönemde kadının süt (Nappi ve ark. 2011).
verme süreci cinselliği hem olumlu hem
olumsuz olarak etkileyebilir. Tabi ki anne Kanser hem kadında hem erkekte ,
sütüyle beslenmenin çocuk için sayısız depresyon ve anksiyete bozukluklarının
avantajı olduğu bilinmektedir. Kadının ortaya çıkmasına, ilişki sorunları yaşan-
kadınlık algısını güçlendirir, kendini daha masına, bağımsızlık kaybına, çalışma
“kadın” hissediyor olmak cinsel isteği ar- hayatının bozulmasına yol açar (Mitchell
tırabilir. Yine süt veren kadınlarda fiziksel AJ ve ark. 2011).
toparlanma sürecinin kısalacağı bildiril- Kanser tedavisi ise, yorgunluk, ağrı ve
mektedir. Bazı araştırmalar emziren anne- bulantı yaparak cinsel hayatı çok şiddetli
lerin daha erken dönemde gebelik öncesi bir şekilde etkiler.
cinsel istek ve aktiviteye döndüklerini
bildirirken, bazı araştırmacılar emzirme- Kadınlarda en sık görülen meme kanse-
nin cinsel aktiviteyi olumsuz etkilediğini rinin cinselliğe etkisinden ayrıca bahset-
öne sürmektedirler. mekte yarar vardır. Meme kanseri hem
yapılan tedavilerin yan etkileri açısından
Süt verilmeye devam edildiği sürece “pro- hem de yapılan cerrahi bir tedavi olan
laktin” isimli hormon yüksek kalır ve bu mastektomiye bağlı olarak kadının cinsel
hormonun cinsel isteği azaltabileceği, va- yaşamını etkilemektedir.
jinal ıslanmayı geciktirebileceği bilinmek-
tedir. Kayganlaştırıcı krem kullanımıyla Kanser tedavisi gören kadında tedavilerin
birleşmede ağrı yaşanması giderilebilir. yan etkilerine bağlı olarak, vajinal atrofi,
vajinal lubrikasyonda azalma, cinsel
Öte yandan cinsel yakınlaşmalarda isteğin azalması, vajinada kısalma veya KAYNAKLAR
göğüslerden süt gelebilir, bunun sıkıntıya daralmaya bağlı cinsel birleşmede ağrı
yol açmaması için göğüslerin fazla uyarıl- veya birleşmenin mümkün olmaması ve 1. Amerikan Psikiyatri Birliği,
DSM-5. Aelington, VA:American
masından kaçınılmalıdır. Psychiatric Publishing:2013
infertilite görülebilir.
2. Özdemir ve ark. The uncon-
Estetik kaygılar cinsellikten uzaklaştırabi- Mastektomiden sonra, kadın, eşinin summated marriage: its frequency
lir. Kilo alımı, değişen bedeni nedeniyle kendisini artık çekici bulmadığı, kendisiy- and clinical characteristics in
estetik kaygıları olan, kendini beğen- le cinsel ilişki kurmak istemeyeceğinden a sexual dysfunction clinic,
J. of Sex and Marital The-
meyen kadının eşi tarafından arzulan- korkar. Erkek ise eşinin henüz cinsel rapy-2008;34(3):268-79
mayacağı endişesiyle cinsel yakınlıktan ilişkiye hazır olmadığını düşünüp uzak 3. Gindin ve ark. Unconsum-
kaçınmasına sık rastlanır. Kaldı ki cinsel- durabilir. Burada çiftin ilişkisi, yakınlığı, mated marriages: a separate and
different clinical entity, J. of Sex
lik sırasında da bedeniyle aşırı zihinsel sorunları konuşabilmeleri, duygularını and Marital Therapy-2002:28
meşguliyeti olan kadınlar kendi hazla- birbirlerine açabilmeleri bu sorunun üste- Suppl 1:85-99
rını da engellerler. Biz “Siz yeni doğum sinden gelmelerinde büyük yardımcı olur. 4. Basson R. The female sexual
responce:a different model.
yaptınız, kilolu olmak için daha geçerli J. of Sex and Marital The-
bir nedeniniz olamaz.” deriz genelde. COVİD-19 VE CİNSELLİK rapy-2000;26:51-65
Kadının bu haliyle de çekici görünebile- En son olarak da şu anda bütün dünyayı 5. Dennerstein L ve ark. Hypo-
active sexual desire disorder in
ceğini, kadın olarak yine arzulanalabilir etkisi altına alan Covid-19’un cinselliğe menopausal women; a survey
olduğunu bilmeye ihtiyacı vardır ve bu yansımasından ve sosyal mesafelenmenin of Western European women.
Journal of Sexual Medicine-2006
konuda eşinden geri bildirim alma ihtiya- bu hastalıktan korunmak için önerildi- Mar;3(2):212-22.
cı içindedir ği bir dönemde cinsel ilişki kurmanın 6. Leiblum S ve ark.Hypoactive
mümkün olup olmadığından bahsedelim. sexual desire disorder in post-
Erkeğin de yeni rolüyle ilgili zorlukla- COVID-19 sperm veya vajinal sıvıda menopausal women:US results
from the Women’s İnternational
rı olabileceği, anne bebek ilişkisinde gösterilememiştir. Eğer partneriniz ve Study of Health and Sexuality.
dışlanmışlık hissedebileceği, yeni doğum siz koronavirüsle ilgili gerekli önlemleri Menopouse-2006;13(1):46-56
yapmış birinden cinsellik talep etmenin alıyorsanız ve koronavirüs bulaşma riski 7. Meston CM ve ark. Why
uygun olmadığı gibi kaygıları olabileceği, altında değilseniz cinsel ilişki kurmakta humans have sex. Archieves of
sexual behavior-2007;36:477-507
onun da anlaşılmayı ve desteklenmeyi sakınca yoktur. Öpüşme yoluyla korona- 8. Nappi RE ve ark. Impact
bekleyebileceği gerçeği akılda tutul- virüs bulaşabilir, yine eğer siz ve partneri- of chemotherapy and hormone
therapy on female sexual health.
malıdır. Kaygıları paylaşmak sorunun niz koronavirüs bulaşma riski altında Cancer and Sexual Health.
çözümünü de getirecektir. New York: Humana Press;
değilseniz öpüşmede bir sakınca yoktur. 2011.p.525-34
KANSER VE CİNSELLİK Cinsel ilişki öncesi ve sonrası temizlik 9. Mitchell AJ ve ark. Prevalence
Kadınlarda cinsel hayatı en çok etkileyen her zamankinden daha önemlidir. Ellerin of depression, anxiety and ad-
jusment disorder in oncological,
kanserler; meme kanseri, over kanseri, en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla hemotological and palliative-care
endometrial kanser, serviks kanseri ve yıkanması uygundur. (The NYC Health settings:ameta-analysis of 94
interview-based studies.Lancet
kolon kanseridir. Department) Oncology-2011:12:160-74

MART-NİSAN 2020 hekim sözü 27