Page 30 - Hekim Sözü Mart-Nisan 2020 ( Sayı 8)

DOSYA

Kürtaj yasak tanımaz

Özge Yılmaz*, Deniz Mardin**

Dünya Sağlık Örgütü’ne göre kürtaj (daha doğru kullanımıyla isteğe bağlı düşük)
gebeliğin, implantasyondan sonra ve konseptusun bağımsız olarak yaşayabilir hale

gelmesinden önce ilaç kullanılarak veya cerrahi girişimle sonlandırılması işlemi
olarak tanımlanır.

ebeliği sonlandırma istemi, kapsamında ve devletin sorumluluğun- Merkezleri kapatılmış, gebeliği önle-
gebe kalma istemi kadar eski- da olmak zorundadır… yici yöntemlere erişim kısıtlanmıştır.
Gdir ve üremenin bir parçasıdır. Evlilik, aile ve çocuk devletin her dö- “Cinayet” benzetmesini kullanan po-
İsteğe bağlı düşükle ilgili ilk yasal nem ilgi alanları olmuş; nüfus bilim, litikacılar görünür ve gizli baskılarıyla
düzenleme Hammurabi Kanunları’nda ekonomi, cinsellik, din ve ahlak gibi damgalanma kaygısı yaşayan hekim-
( MÖ 1750) karşımıza çıkar. Tarihsel farklı prensipler de kürtaj tartışmaları- lerin kürtaj yapmaktan kaçınır hale
süreç, bir kadının gebeliğini sonlandır- na daima dahil olmuştur. gelmesine neden olmuştur. Performans
mak istediğinde ne yasaları, ne erkin sisteminde kürtaj puanlamasının dü-
ahlak derslerini ne de etik ve politik Türkiye’de 1983 yılında yürürlüğe şük olması kazanç- risk hesaplarının
tartışmaları dinlediğini göstermektedir. giren 2827 sayılı Nüfus Planlama- yapılmasına; kamu dışında daha fazla
Kürtaj, yasak tanımaz. Bu nedenle sı Hakkında Kanun ile bu yasaya kazanç elde edilmesi kürtajın özel
kürtajın güvenli olması ve işleme ait dayanarak çıkartılan Rahim Tahliyesi hastahanelere yönlenmesine-yönlendi-
oluşabilecek komplikasyonların en ve Sterilizasyon Hizmetlerinin Yürütül- rilmesine neden olmuştur.
aza indirilebilmesi için uygun şartla- mesi ve Denetlenmesine İlişkin Tüzük
rın sağlanması çok önemlidir. Kürtaj, ve Nüfus Planlaması Hizmetlerini Yü- Kadının cinsel hayatı, çocuk sayısı,
DSÖ tarafından önerilen bir yöntem rütme Yönetmeliği ile 10 haftayı geç- doğum şekli ile fazlasıyla ilgilenen
ile ve bir sağlık profesyoneli tarafın- meyen gebeliğin sonlandırılması yasal devlet, erkek cinselliğine, erkek üreme
dan yapılıyorsa güvenli olarak kabul hale gelmiştir. İlgili yasa, kürtaj için organlarına neden aynı ilgiyi gös-
edilir. Kürtaj yasağı olan ülkelerde eş onayını da gerekli kılmıştır ancak termemektedir? Erkin ürettiği bilim
güvenli kürtaj oranı %25 iken kürtaj Türkiye’nin 2003’te imzalamış olduğu kontrasepsiyon yöntemleri konusunda
yasağı olmayan ülkelerde bu oran Biyotıp Sözleşmesi’nin 5. Maddesi’ne da erkekleri kayırmakta mıdır? Neden
%90’dır. Eylül 2018 verilerine göre, göre, bireylerin kendi bedenleri üze- gebeliği önleme yükü kadının üzerin-
her yıl yaklaşık 25 milyon güvensiz rinde yapılacak tıbbi işlemler ile ilgili dedir? Üroloji uzmanlarına vazektomi
kürtaj uygulaması sonucunda, ortala- karar, kendilerine aittir. 1994 Kahire, istemiyle kaç erkek başvurmaktadır ya
ma 47000 kadın ölümü gerçekleşmekte Nüfus ve Kalkınma Konferansı-I- da kaç ürolog erkeklere vazektomiyi
ve 5 milyon kadın için hospitalizas- CPD ve 1995 Pekin IV. Dünya Kadın önermektedir?
yon ihtiyacı doğmaktadır. Güvensiz Konferansı’nda imzalanan uluslararası Kürtaja erişim hakkı, kadının kendi
koşullarda yapılan kürtajın kanama, belgeler, kadının kendi doğurganlığını bedeni üzerindeki söz hakkıdır. Bu
uterus perforasyonu, serviks hasarı, düzenleme hakkını vurgulamaktadır. hak tartışmasını bir çeşit haklar hiye-
inkomplet prosedür – rest materyal, Son yıllardaki kadının cinselliğini ve rarşisi gibi algılayıp kadın ve cenini
infeksiyonlar (parametrit, salpenjit, doğurganlığını ayrılmaz bir bütün hakları ve çıkarları çatışan taraflar
endometrit, sepsis, bakteriyel sakroile- olarak algılayan cinsiyetçi devlet poli- olarak konumlandırmak, kadının da
it, gluteal abse), organ hasarı (barsak, tikaları kürtajın kamu hastanelerindeki iktidar sahibi olduğunda cenin üzerin-
mesane perforasyonları), Asherman uygulanım alanını sessiz sedasız terk deki güç kullanımını meşrulaştırmak
Sendromu – sekonder infertilite gibi etmesine neden olmuştur. Üstelik kürtaj tartışmasının odak noktası
durumlarla komplike olma olasılığı yasaları dahi değiştirmeye gerek olmamalıdır çünkü kadın kürtaj konu-
oldukça yüksektir. Bu nedenle kadının kalmadan. 2003’te Sağlık Bakanlığı üc- sundaki hak mücadelesini cenine karşı
güvenli kürtaja erişimi, kamu sağlığı
retsiz kürtaj uygulamasına son vermiş, değil, erke karşı vermektedir. Üreme
Ana ve Çocuk Sağlığı Merkezleri ve ihtiyaçları bireysel ve değişken olsa da
* Dr., Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
** Dr., Halk Sağlığı Uzmanı kamu hastanelerinde Aile Planlaması üreme özgürlüğü kadınların istedikleri
28 hekim sözü MART-NİSAN 2020