Page 39 - Hekim Sözü Mart-Nisan 2020 ( Sayı 8)

HUKUK

görevli işyeri hekiminden alınan raporla leceği, yani personelin haftada 7 gün ça-
belgelenmesi halinde altı ay daha uzatılır. lıştırılabileceği anlamına gelmemektedir.
(3) Bu çalışanların anılan sürelerdeki ça- Buna rağmen Hukuk Büromuza yapılan Özellikle kamu sağ-
lışmaları, 14/7/2004 tarihli ve 25522 sayılı başvurulardan, gece nöbeti yazılamayan
Resmî Gazete’de yayımlanan Gebe veya hekimlere hem cumartesi, hem de pazar lık kuruluşlarında,
Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartla- günü nöbet görevi verildiği, üstelik kimi gebelik ve doğum
rıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım yerlerde üst üste 2-3 haftasonu nöbet
Yurtlarına Dair Yönetmelik hükümleri yazıldığı, hekimlerden 15-20 gün hiç sonrası 2 yıllık dö-
saklı kalmak üzere gündüz postalarına dinlenmeden çalışma talep edildiği görül- nemde olduğu için
rastlayacak şekilde düzenlenir.” mektedir.
gece nöbeti verile-
Görüldüğü gibi, özel sağlık kuruluşların- Böylelikle hamile olan, doğum yapan meyen kadın çalı-
da İş Kanunu’na tabi olarak çalışan kadın sağlık çalışanları adeta cezalandırılmış ol-
hekimlerin, Devlet Memurları Kanu- makta; yeterli sürelerle dinlenme hakları şanlara, hafta sonu
nu’nun aksine hafta sınırlaması olmak- ihlal edilmektedir. Bu durum Anayasa’nın gündüz nöbetlerinin
sızın, gebeliklerini belgeledikleri andan “Çalışma Şartları ve Dinlenme Hakkı”
itibaren gece nöbetlerinde çalıştırılmaları başlıklı 50. maddesine aykırıdır. verildiği görülmek-
yasaklanmıştır. Ancak devlet memurları tedir. Bu durumda
yönünden 2 yıl olan doğum sonrası gece Nitekim Anayasa’nın 50. maddesine olan çalışanlara
nöbeti muafiyeti, özel sağlık kuruluşla- göre; “Dinlenmek çalışanların hakkı-
rından çalışanlar yönünden, doğumdan dır.” Bu hak temel hak ve hürriyetlerden hafta sonu gündüz
sonra 1 yıl devam etmektedir. olması nedeniyle şahsa bağlı devredile- nöbeti verilmesinin
mez sosyal bir haktır. Madde gerekçesine
Kamu sağlık kuruluşlarında gece göre dinlenme hakkı, “…hem çalışanın önünde herhangi bir
nöbeti verilemeyen kadın hekimler bedenen korunması için zorunlu, hem de hukuki engel yoktur.
-adeta cezalandırılmakta- çalışanın dinlenme sonrası çalışmasının
tüm hafta tatillerinde nöbet tutmak verimi için gereklidir.” Dinlenme hakkı-
zorunda bırakılmaktadır. nın çalışanların olduğu kadar idarenin ve
toplumun menfaatine bir hak olduğuna,
Özellikle kamu sağlık kuruluşlarında, hakkın çalışanların yaşam ve sağlıkları-
gebelik ve doğum sonrası 2 yıllık dönem- nın korunması ve geliştirilmesine hizmet
de olduğu için gece nöbeti verilemeyen ettiğine, hakkın gerçekleşmesi için idare
kadın çalışanlara, hafta sonu gündüz edenlerin etkin müdahalesinin gerektiğine
nöbetlerinin verildiği görülmektedir. Bu şüphe yoktur.
durumda olan çalışanlara hafta sonu gün-
düz nöbeti verilmesinin önünde herhangi Aksi halde gerekli dinlenme süresi olmak-
bir hukuki engel olmadığını belirtelim. sızın yapılan kesintisiz çalışma, hekimin
karar verme yetisini olumsuz etkileyecek,
Nitekim Sağlık Bakanlığı’nın konuya iliş- özel bir dikkat ve özen gerektiren sağlık
kin 06.11.2013 tarihli görüş yazısında da, hizmetinin gereği gibi yürütülmesini
“657 sayılı Kanun’un 101. maddesinin 2. engelleyecektir. Böylece sadece hekimin/
fıkrası hükmü gereğince, kadın memurlara çalışanın dinlenme hakkı değil, hastaların
hamileliğin 24. haftasından itibaren ve do- da nitelikli sağlık hizmeti alma hakkı ihlal
ğumdan sonraki iki yıl süreyle gece nöbeti edilmiş olacaktır.
ve gece vardiyası görevi verilemeyeceği, an-
cak Sağlık Bakanlığı’nın eşit, kaliteli ve Yeterli dinlenme hakkı güvence altına
verimli sağlık hizmeti sunumunda sorumlu alınmaksızın uzun süreli çalışmaya zor-
ve yetkili bulunduğu, hak ve özgürlüklerin lanan sağlık personeli ile onlardan sağlık
ise kamu hizmetinin yürütülmesine engel hizmeti alanların yine Anayasal bir hak
olacak şekilde kullanılmaması gerektiği olan “yaşam hakları ile maddi ve manevi
dikkate alındığında, gece vardiyası/nöbeti varlığını koruma ve geliştirme haklarını”
görevi verilemeyen kadın personele, gündüz da ihlal edilmektedir.
mesaisinde ve hafta sonu gündüz saatle-
rindeki nöbet/vardiya görevi verilerek iş Tekrar belirtelim ki gebe ve emziren
dağılımının yapılabileceği” bildirilmiştir. kadın hekimler için haftanın 7 günü ke-
sintisiz çalışma getiren nöbet listeleri hak
Ancak bu durum, gece nöbeti verileme- ihlaline yol açmaktadır ve yargı yoluna
yen kadın çalışanlara hem cumartesi, başvurulması halinde bu uygulamaların
hem de pazar günü nöbet görevi verilebi- iptali mümkündür.

MART-NİSAN 2020 hekim sözü 37