Page 40 - Hekim Sözü Mart-Nisan 2020 ( Sayı 8)
P. 40

BİLİM

                              COVID-19 Salgınında




                        Radyolojik Görüntüleme





                                                      Çetin Atasoy*





                Aralık 2019’da Çin’in Wuhan kentinde başlayan COVID-19 salgını kısa sürede bir
                Aralık 2019’da Çin’in Wuhan kentinde başlayan COVID-19 salgını kısa sürede bir
                 çok ülkeye yayılarak Dünya Sağlık Örgütü’nün Pandemi nitelemesini hak edecek
                 çok ülkeye yayılarak Dünya Sağlık Örgütü’nün Pandemi nitelemesini hak edecek
                 boyutlara ulaşmış, etken virüsün yüksek bulaşıcılığı, morbidite ve mortalitesi he-
                 boyutlara ulaşmış, etken virüsün yüksek bulaşıcılığı, morbidite ve mortalitesi he-
                           men bütün ülkelerde ciddi bir halk sağlığı krizi doğurmuştur.
                           men bütün ülkelerde ciddi bir halk sağlığı krizi doğurmuştur.







                 algının ülkelerin sağlık sis-  nılan RT-PCR ile ilgili deneyimler   Amerikan Radyoloji Derneği BT’nin
                 temlerinin başa çıkabileceği   testin duyarlılığının yeterince yüksek   COVID-19 hastalığı için bir tarama
            Shızların üzerinde seyretmesi,   olmadığını ortaya koymaktadır. Örnek   veya ilk sıra yöntem olarak kulla-
            hastanelerin yoğun bakım kapasite-  toplanması ve taşınmasına ilişkin bir   nılmaması gerektiği görüşündedir.
            lerinin süratle dolmasına ve morta-  dizi parametre ile kullanılan kitin özel-  Bunun temel gerekçesi BT’nin normal
            litenin artmasına neden olmaktadır.   likleri testin doğruluğunu etkileyen   olmasının hastalığın varlığını dışlamak
            Bu etkinin hafifletilmesinin salgın   başlıca etmenlerdir. Farklı çalışma-  için yeterli olmaması, anormal olması
            eğrisinin baskılanabilmesine bağlı   larda bildirilen sonuçlar görece geniş   durumunda da bulguların COVID-19
            olduğu anlaşılmaktadır. Bu da salgının   bir yelpazeye sahip olmakla beraber   için spesifik olmamasıdır.
            hastanelerden önce; sahada, toplum   genel olarak ilk PCR testinin duyarlılı-  Radyolojik yöntemlerin yeri konusun-
            temelinde ve birinci basamak sağ-  ğının %42-71 düzeyinde olduğu rapor   daki görüşlerin farklı olması, olasılık-
            lık hizmetleriyle kontrol edilmesini,   edilmektedir.             la, hem sağlık sistemlerinin hem de
            mücadelenin epidemiyoloji biliminin   Ülkemizde PCR testiyle ilgili baş-  virolojik yöntemlerle ilgili faktörlerin
            kurallarıyla bu alanlarda yoğunlaştırıl-  ka sorunlar da gözlenmiştir. Testin   (ulaşılabilirlik, sonuçların açıklan-
            masını gerektirmektedir. Daha açık bir   ulaşılabilirliği özellikle test sayılarının   ması, duyarlılık gibi) ülkeden ülkeye
            ifadeyle epidemiyoloji biliminin salgın   birkaç bin düzeyinde kaldığı salgının   değişmesinden kaynaklanmaktadır.
            yönetimi için öngördüğü karantina,   ilk haftalarında önemli bir sorun ola-  Ülkemizde bu koşulların bize özgül
            izolasyon, tecrit, filyasyon ve olabildi-  rak karşımıza çıkmıştır. Ayrıca, testin   durumları nedeniyle görüntüleme
            ğince fazla sayıda test yapılması gibi   önce tek merkezde, daha sonraları   yöntemleri yazı içerisinde değinilecek
            süreçler etkin olarak uygulanmalıdır.
                                             ise az sayıda merkezde yapılabilmesi   dezavantajlarına karşın yaygın olarak
            Öte yandan, hastaların çoğu semptom-  sonuçların geç açıklanmasına yol   kullanılagelmiştir.
            suz veya hafif semptomlarla hastalığı   açmıştır.                 COVID-19 tanısında kullanılan başlıca
            atlatırken, yaklaşık %20’sinin hastane   Bu sorunlar tanıda başka yöntemlere   görüntüleme yöntemleri akciğer grafisi
            bakımına, %5 kadarının da yoğun   olan ilgiyi artırmıştır. Çin ve başka   ve BT’dir. Teorik olarak tanıda ultraso-
            bakım tedavisine ihtiyaç duyduğu   ülke kaynaklı yayınlardan görüntü-  nografi de bazen etkili olabilir ancak
            bilinmektedir.
                                             leme yöntemlerinin tanıda önemli   bu yöntemle ilgili deneyimin görece
            Hastalığın tanısında kullanılan temel   rol oynadığının, toraks bilgisayarlı   azlığı kullanımını sınırlandırmaktadır.
            yöntem virolojik testlerdir. Dünyada   tomografisinin (BT) sensitivitesinin   Akciğer grafisi COVID-19 hastalarının
            olduğu gibi ülkemizde de bu amaçla   çok yüksek olduğunun öğrenilmesiyle   hem ilk değerlendirilmesinde hem
            uygulanan en yaygın testler ters trans-  görüntüleme yöntemleri (özellikle de   de mevcut pnömoni bulgularının
            kriptaz polimeraz zincir reaksiyonu   BT) “fiilen” tanıda kullanılır olmuştur.    takibinde kullanılabilir. Radyografi,
            (RT-PCR) ile antikor testleridir.
                                             Bununla birlikte, radyolojik yöntem-  düşük radyasyon dozu ile özellik-
            Hastalığın kesin tanısı için kulla-  lerin tanıdaki rolü konusunda halen   le çocuklarda ve gençlerde tercih
                                             tam bir uzlaşı söz konusu değildir.   edilebilecek bir yöntemdir. Ayrıca
             Prof.Dr., Koç Üniversitesi Hastanesi Radyoloji ABD
            *
             38  hekim sözü  MART-NİSAN 2020
   35   36   37   38   39   40   41   42   43   44   45