Page 16 - İnsan Olarak Hekim Karar Verme ve Akıl Yürütme Yolları
P. 16
HEKİMLİKTE VE GÜNDELİK
YAŞAMDA KARAR VERME
aşam önümüze sürekli seçenekler koyar, bunlar arasından se-
Yçim yapmak, yani karar vermek zorundayızdır. Bu seçimleri
nasıl, nelere göre yaparız? Karar vermek için her zaman önümüz-
deki bütün seçenekleri çeşitli yönlerden değerlendirir, düşünür, akıl
yürütür, en uygun olanını seçebilir miyiz? Yaşam olaylarının sonsuz
çeşitliliği karşısında, sürekli akıl yürütme ile kararlar alarak yaşamak
mümkün müdür? Hekimlikte sürekli akıl yürütme ile karar vermek
mümkün müdür? Mümkün değilse mesleki pratiğimizi yürütürken
nasıl ve neye göre aralıksız tanı ve tedavi kararları alıyoruz?
1. İnsanlar nasıl karar verirler?
Karar verme konusunda birçok görüş öne sürülmüş, bu görüşler
başlangıcından bu yana büyük değişiklikler geçirmiştir.
Klasik karar verme kuramına göre, bir insan karar verirken önce
sorunu belirler, sorunu çözmek için gerekli ve yeterli veriyi toplar,
akıl yürüterek bu veriyi işler, sonrasında karar verir ve verdiği kara-
rı değerlendirir. Akıl yürütürken o konuyla ilgili bilinenleri sıralar
(öncül/premise), bu öncülleri kullanarak ortaya bir sonuç çıkartmaya
çalışır (çıkarım)
Bu sürecin işlemesi için:
1. İnsanın rasyonel bir varlık olduğu,
2. Akıl yürütme kapasitesinin topladığı bilgiyi işlemeye yeterli
olduğu,
3. Kendisi için en akılcı, kendine en yararlı olan kararı vereceği
varsayılır.
15