Page 18 - İnsan Olarak Hekim Karar Verme ve Akıl Yürütme Yolları

zamanda yargılarında, kararlarında hata yapmaya açıktır. (Kahneman
D, 2011; Kökdemir D, 2003)
İkinci sistemde, akıl yürütme önemli rol oynar, daha çok zihin-
sel çaba ve dikkat gerektirir. Dikkat dağıldığında aksamalar gösterir,
daha yavaştır ve tembeldir. Kalabalık içinde belli özelliği olan birisini
aramak, dar bir yere araba park etmek, zor bir matematik problemini
çözmek, öfkelendiğinizde nezaketinizi korumak gibi eylemler ikinci
sistemin işlevleridir. Düşünceleri düzenli biçimde yapılandırma işle-
mini ancak ikinci sistem yapabilir.
Bu iki sistem aynı zamanda birbiriyle sürekli bir ilişki içindedir.
Birinci sistem izlenimler, sezgiler, duygular ve niyetlerle 2. sisteme
öneriler götürür. İkinci yol gereğinde 1. sistemin serbest dürtü ve
çağrışımlarını bastıramazsa düşünmede sistematik hatalar yaparız.
(Kahneman, 2011) Bu nedenle karar vermede 2. sistemi, akıl yürüt-
menin yer aldığı, yavaş yolu etkinleştirmek önemlidir. Tablo 1. iki
sistemin özelliklerini karşılaştırmaktadır.

Tablo 1. Karar vermede kullanılan iki yolun karşılaştırılması.
Sistem 1 (sezgisel) Sistem 2 (analitik)
Bilişsel tarz Sezgisel Sistematik
Bilişsel farkındalık Düşük Yüksek
Maliyet Düşük Yüksek
Otomatiklik Yüksek Düşük
Hız Hızlı Yavaş
Güvenilirlik Düşük Yüksek
Hatalar Çoğunlukla Az
Çaba Düşük Yüksek
Öngörü gücü Düşük Yüksek
Duygusal komponent Yüksek Düşük
Bilimsel kesinlik Düşük Yüksek
(Croskerry P. t.y)

17