Page 40 - Hekim Sözü Sayı : 6

ETİK

paylaşımlar üzerine düşüncelerimizi pay- bir gerçekliktir.
laşmadan evvel, birkaç noktanın üzerinde “Uçuruma uzun uzun baktığında,
durmanın önemli olacağı kanısındayız. unutma ki uçurum da sana öyle bakmaya
Yeryüzünde her 3 saniyede bir kişinin başlayacaktır”
intihar girişiminde bulunduğu, her 40
saniyede bir kişinin hayatına son verdiği Nietzsche’nin “İyinin ve Kötünün Öte-
(yılda 800.000’den fazla ölüm) istatistik- sinde” adlı eserinin 146. Aforizması’nda
lerden anlaşılmaktadır. Tamamlanmış bir geçen bu cümle, Metaforik olarak, olum-
intihar olgusundan ortalama en az altı suz yönde çağrışım yaratan görüntülere
kişinin etkilendiği göz önüne alındığında baktığımızda bizde uyandırdığı benzer
ne derece önemli bir halk sağlığı sorunu- duyguları ve düşünceleri tanımlamakta-
nu tartıştığımızı anlayabiliriz. 15-29 yaş dır.
aralığında trafik kazalarından sonra en Travmatik olayların insan ruhsallığında
sık ölüm sebebi intihardır. Ülkemiz sağlık başlıca yarattıkları; olay örgüsünün önce-
istatistiklerindeki eksikliklere rağmen bu si ve sonrası arasında bağın kurulamama-
oran son 10 yılda 30.000’e yakın vatan- sı, olay bütünlüğünün anlamdırılamaması
daşımızın çeşitli şekillerde hayatlarına ve dünyanın güvenli ve adaletli bir yer
son verdiklerini göstermektedir. DSÖ olduğuna inancın kırılmasıdır. “Uçu-
verilerine göre, bu olguların geriye dönük ruma Bakma” metaforu için somut bir
yapılan araştırmalarında, popülasyonun örnek olarak, yakın geçmişin önemli bir
ortalama %40-60’ının son bir ay içinde en travmatik deneyim olan Boston Maratonu
az bir hekime başvurduğu göze çarpmak- saldırısından sonra yapılan bir araştırma
tadır. Ruh sağlığının yeterli ve düzenli verilebilir. Patlama ile ilgili altı saat ve İntiharın kendisi bir
olarak verilemediği, takiplerin yetersiz üstünde medya maruziyetine uğrayan bi-
yapıldığı ülkelerde, başvurulan hekimle- reylerin, Akut Stres Reaksiyonu cevapları, Hastalık değildir!
rin çoğunlukla birinci basamak hekimleri doğrudan maruziyet yaşayanlara göre İntihar başlı başına
1
olduğu düşünüldüğünde bu halk sağlığı yüksek bulunmuştur. Böyle travmatik bir hastalık olmadığı
sorununun ne derece önemli bir başlık bir olayın haber niteliği taşımasından
olduğunu bir kere daha görmekteyiz. ziyade aktarılma biçimi daha fazla önem gibi bir belirtisi de
taşımaktadır. her zaman olmaya-
İNTİHARIN KENDİSİ BİR
HASTALIK DEĞİLDİR! Aşağıda ayrıntılı olarak bu paylaşımların bilir. Ancak, ruhsal
İntihar başlı başına bir hastalık olmadığı ve haberlerin NASIL olması gerektiği üze- rahatsızlıklara eşlik
gibi bir belirtisi de her zaman olmaya- rine örnekler verilip açıklama yapılacaktır
bilir. Ancak, ruhsal rahatsızlıklara eşlik ama bu başlığa geçmeden once hekimin eden temel sorunlar-
eden temel sorunlardan biri olduğunu etik sorumluluğu üzerinde durmanın dan biri olduğunu
vurgulamak uygun olacaktır. Bu nedenle uygun olacağını düşünüyoruz. vurgulamak uygun
birinci basamak hekimlerinin psikiyat- Nasıl ki mesleğimiz sadece dört duvar
ristler ile koordineli çalışması, intihar arasında, muayenehane içinde, ameliyat olacaktır.
davranışlarını önlemede önemli bir köşe masasının çevresinde ya da psikoterapi
taşıdır. odasında icra edilmiyorsa, olağan dışı
İNTİHAR ÖNLENEBİLİR durumlarda, hemen hemen akla gelebile-
NEDENLERE SAHİPTİR! cekher yerde hekimlik hizmeti verebilme
İntihar olgularının bir çoğunun önlenebi- ihtimalimiz doğuyor ve yaptığımız he-
lir/tedavi edilebilir ruhsal rahatsızlıklara kimlik uygulamaları yaşamın her alanına
bağlı sebepleri olduğu kadar (Ağır Major sinebiliyorsa, hekim etiği ve yaklaşım-
Depresif Bozukluk, yoğun pozitif psikotik larımız herhangi bir travmatik durum
belirtiler ile seyreden Şizofreni akut ve sonrası için de geçerliliğini korumak
atağı gibi) kronik fiziksel rahatsızlıklar, durumundadır.
ilişkisel-toplumsal sorunlar, kayıp/yas “BU PAYLAŞIMIM VE YORUMUM
olayları, ekonomik sorunlar gibi çevresel NE DERECE ETİK?”
faktörlere de bağlı olduğu bilinmektedir. Bir hekim olarak belki de hepimizin bir
Önlenebilir birçok sebep mevcut olduğu olay ve paylaşım karşısında aklımıza
halde bir kısım olgunun belirti verme- gelen ilk soru bu olmalıdır. Hekimlik ve
mesi, uygulanan tedaviye yanıtsız olup Meslek Etik Kuralları üstünden birkaç
tamamlanmış girişimlerin olduğu da tıbbi örnek vermek gerekirse:

38 hekim sözü KASIM - ARALIK 2019