Page 44 - İnsan Olarak Hekim Karar Verme ve Akıl Yürütme Yolları

TANI KOYMADA

HATAYA YOL AÇAN NEDENLER

Hekimler çok çeşitli nedenlerle yanlış tanı ve tedavi kararları ve-
rebilirler. Tablo 1. de hataya yol açabilen nedenlerin bir özeti veril-
mektedir.

Tablo 1. Hataya zemin hazırlayan koşullar

Hata Üretim Koşulları (Error Producing Conditions)
İçsel Sistemik
• Tanının belirsizliği • İşyeri tasarımı / ekipman
• Yüksek karar yoğunluğu • İletişim yoğunluğu
• Zaman darlığı • Aşırı kalabalık
• Aynı anda birden çok olayla ilgi- • Hastaların beklemesi (Özellikle acil
lenme polikliniklerde)
• Kesintiler / dikkat dağıtıcılar
• Duymayı etkileyen gürültü • Üretim baskısı
• Hasta akını • Gürültü
• Günlük ritmin bozulması (uykusuz- • Yetersiz personel
luk, uyku borcu) • Zayıf geri bildirim
• Acemilik • Kurumun, ekibin deneyimsizliği
• Bilişsel eğilimlere bağlı • Yetersiz denetim

Tıbbi hatalar konusunda en çok çalışma yapan araştırmacılardan
Pat Croskerry ve Mark Graber, tanı hatalarını, hata yok (no fault),
sistemik faktörlere bağlı hatalar ve bilişsel eğilimlerden kaynaklanan
yanlılıklara bağlı hatalar olmak üzere üç başlık altında incelemektedir.
Hataların %28’i bilişsel, %19’u sistemle ilişkili, %46’sı hem sistem
hem de bilişsel faktörlerle ilişkili bulunmuştur. Bu faktörler çoğu kez
tek başına olmazlar, hatayı birkaç faktör birden oluşturabilir. (Crosker-
ry, 2003c; Graber et al, 2005; Graber et al, 2002)

43