Page 32 - Hekim Sözü Sayı: 1

GÜNCEL SAĞLIK

ve veteriner damgası olan etler tüketilme- gibi enfeksiyöz hastalıklarla da karışa-
lidir. Toplumda yanlış bir inanış şeklinde bilir. Yanıkara da şarbon gibi bir mera
Normal şartlar altın- hasta olan hayvanlar ölmeden İslami hastalığıdır, ancak insana bulaşmaz.
usullere göre kesildiği takdirde etlerinin
da şarbon çok hızlı
yenilebileceğine inanılmaktadır. Bun- Hastalık daha çok kesimhanelerde ça-
seyrettiği için şar- dan dolayı zaman zaman insan ölümleri lışanlarda, kasaplarda, tabakhanelerde,
bonlu bir hayvanın görülmektedir. Örneğin 10 Şubat 2018 veteriner hekimlerde ve hayvan bakı-
tarihinde basına konu olan bir haber- cılarında açığa çıkmaktadır. Şarbonun
mezbahaya yetişip de, hasta bir hayvanın kesilip etlerinin ülkemizde bu yıla özgü değil, her zaman

kesilmesi neredeyse komşulara dağıtılması sonucu 39 yaşında var olduğunun kanıtı olarak 2002 yılında
imkânsızdır. Şarbon- 4 çocuk annesi kadının şarbondan ölü- Kaya ve ark. tarafından “European Jour-
müne sebep olmuştur. Olayın meydana nal of Clinical Microbiology Infectious
dan ölen bir hay- geldiği Trabzon’un Akçaabat ilçesinin Diseases ((2002) 21:258–261)” dergisin-
vanın eti çok hızlı Ağaçlı mahallesinde oturan bir vatandaş de yayınlanan “Anthrax in Adults and
sığırını sabah beslediğinde herhangi bir Children: A Review of 132 Cases in Tur-
kokuştuğu için zaten
şeyi olmadığını, ancak öğle su verdiğin- key” adlı makalede 1986 ile 2000 yıllarına
satılması söz konusu de içmediğini ve birden yere yığıldığını, ait 132 insan vakası bildirilmiştir.
olamaz. öleceğini anlayınca hayvanı kestiğini,
etleri de hem kendisi yediğini hem de
komşuların yediğini, kendilerine bir şey
olmadığını belirtmiştir. İşte bu örnekte
de görüldüğü gibi perakut seyirli şarbon
vakası meydana gelmiştir. Halkın bu ko-
Kaynaklar:
nuda bilinçlendirilmesi gereklidir. Hasta
1. Arda M, Minbay A, Aydın N. Özel Mikrobiyoloji
hayvanların etinin yenilmemesi, sütünün
Bakteriyel İnfeksiyöz Hastalıklar. Antraks, S. 377-
içilmemesi yönünde Sağlık bakanlığı
391. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi yayınları,
ile Tarım ve Orman bakanlığının ortak
Ankara, 1982.
hazırlayacağı kamu spotu reklamları halkı
bilinçlendirmede faydalı olacaktır.
2. Babila A. Anthrax. Redaksiyon Kurulu: Hakioğlu
F, Batu A, Sarısayın F, Vural A, Sina M. Koyun
Bu yıl ülkemizde cereyan eden şarbon
Hastalıkları, S. 79-94. Pendik Veteriner Kontrol ve
vakalarından dolayı sosyal medyada ve
Araştırma Enstitüsü Yayınları No.3, İstanbul, 1971.
bazı ulusal medyada kırmızı et yenilme-
mesi, süt içilmemesi yönünden abar-
3. Kaya A, Taşyaran MA, Erol S, Ozkurt Z, Ozkan
tılı, halkı paniğe sevk edecek haberler
B. Anthrax in Adults and Children: A Review of 132
yapılmıştır. Normal şartlar altında şarbon
Cases in Turkey. Eur J Clin Microbiol Infect Dis,
çok hızlı seyrettiği için şarbonlu bir
2002; 21:258-261
hayvanın mezbahaya yetişip kesilmesi
neredeyse imkânsızdır. Şarbondan ölen
bir hayvanın eti çok hızlı kokuştuğu için 4. Hawkes R, Pederson E, Ngeleka M. Mastitis caused
zaten satılması söz konusu olamaz. Yine by Bacillus anthracis in a beef cow. Can Vet J, 2008,
şarbonlu bir hayvanın süt verimi belirgin 48: 889-891.
olarak düşmekte, rengi sarı ya da kanlı
olmakta, bu durumda sütü satmak da çok 5. Hazıroğlu MR, Milli Ü.H. Veteriner Patoloji,
mümkün olmayacaktır. Bu kaygılar belki cilt II. Hematopoietik Sistem, S. 345-349. Medipress
hastalığın inkübasyon döneminde kesilen yayınları, Ankara, 2002.
ve bulguları henüz belli olmayan etler ya
da sütler için olabilir. 6. Jubb KVF, Kennedy PC, Palmer N. Vol.3. Hema-
topoietic respiratory system, pp.171-174, Elsevier,
Sığırlarda şarbona benzer bulgular Missouri, 2016.
görülmesi onun mutlaka şarbon olduğu
anlamına gelmez. Çünkü sığırlarda şar- 7. https://vetkontrol.tarimorman.gov.tr/merkez/
bona çok benzeyen septisemi ve kanama Menu/117/Anthrax-Asi-Uretim-Laboratuvari
kendini gösteren, kadavranın çabuk
kokuştuğu, rigor mortisin şekillenmediği 8. http://www.milliyet.com.tr/trabzon-da-sarbon-pani-
yanıkara hastalığı (Clostridium chauvoei) gi-suruyor-gundem-2607497/

30 hekim sözü OCAK - ŞUBAT 2019