Page 34 - Hekim Sözü Sayı: 1
P. 34
BİLİM
hale getirmek. denenmesi ve refrakter hastaların daha
önce aldıkları yüklü tedaviler nedeniyle
Hücresel tedaviler Kanserin oluşma sürecinde bir nevi yanıt oranlarını bozacak derecede düşük
inaktive olmuş ve görevini yapamaz hale performansa sahip olmaları en önemli
hikayemiz çok he-
gelmiş immün sistemi yeniden ayağa kal- etkendir. Hastaların olumsuz özellikleri
yecanlı devam etse dırmanın yollarını arayan hücresel tedavi yanında kanser tipine, tümör yüküne ve
de kapitalizm koşul- yöntemleri son 20 yılda büyük bir hızla vücuttaki yaygınlığına göre hücresel teda-
yayılmaya başladı. viye verdiği cevap/direnç değişmektedir.
larında her zaman
Ancak tüm bu olumsuz faktörlere rağmen
mutu sonla bitme- Kemik İliği Naklinden CAR Hücre- özellikle lenfoma hastalarında immün
mektedir. Hücresel lere hücrelerin frenlerini bozan Nobel ödüllü
tedavi yöntemleri tedavi ve relaps/refrakter lösemide yaka-
Hücresel tedavilerin en başarılı örneği ve ladığı çok yüksek başarı oranıyla büyük
ilaç firmaları tarafın- bugünkü uygulamalara ışık tutan yön- umutlar yaratan CAR-T hücre tedavileri
dan havada yakalan- tem tartışmasız kemik iliği nakli olarak en iyi örnekler olarak öne çıkmaktadır.
bilinen hematopoetik kök hücre naklidir.
makta ve astrono-
Özellikle hematolojik malignansilerde uy- Hücresel tedaviler hikayemiz çok
mik kar oranlarıyla gulanan allojenik kök hücre nakli kanser heyecanlı devam etse de kapitalizm
hastalara sunulmak- hücrelerine karşı koymayan/koyamayan koşullarında her zaman mutu sonla bit-
hasta immün sistemin vericiden alınan memektedir. Yakaladığı büyük başarıyla
tadır. sağlıklı immün sistemle yer değiştirilmesi bilimsel çalışma alanının sınırları dışına
işlemidir. Bu immün sistem değişikliği fırlayan hücresel tedavi yöntemleri ilaç
daha önce sadece doku uyumu olan veri- firmaları tarafından havada yakalanmakta
cilerden ve hiçbir hücre seçimi olmadan ve astronomik kar oranlarıyla hastalara
topyekün yapılırken günümüzde yarı sunulmaktadır. Örneğin, patenti Novar-
uyumlu (haploidentik) vericiden ve sade- tis firmasına ait olan CAR-T hücre ilacı
ce nakledilmek istenen hücre gruplarının “tisagenlecleucel” ABD’de 475.000 dolara
seçilebildiği seleksiyonlu yöntemlerle satılmaktadır.
yapılabilmektedir. Hastanın kanser tipine
göre en etkili olabilecek immün hücre-
lerin tedavide kullanılmasının yanı sıra Hücresel tedavilerin üretimi için gerekli
immün hücrelerin fren sistemini bozarak laboratuar altyapısı ve uygulamaların ya-
kanser hücrelerine karşı daha etkin olma- pılacağı merkezlerin sahip olması gereken
larını sağlayan tedavi yöntemlerine kadar klinik yeterlilik göz önüne alındığında
çeşitli uygulamalar her geçen gün daha ortaya ciddi bir maliyet çıkmaktadır. An-
fazla hastada denenmeye başlanmıştır. cak maliyet hesapları konusunda gerekli
Hücresel tedaviler bugün gelinen noktada şeffaflık sağlanmadığı sürece astronomik
immün hücrelerin genetiğini değiştirerek fiyatların üzerindeki sis perdesi kalkma-
kanser hücrelerine karşı daha etkili silah- yacaktır. Bugün gelinen noktada hücresel
lara sahip hücreler yaratılabilmektedir. tedavilerin her kanser türü için bir muci-
Kimerik antijen reseptör (CAR) teknolo- ze sunmadığı ancak ciddi umut vaat ettiği
jisi sayesinde T hücreler kansere karşı akılda tutularak tedavi maliyetlerinin
daha önce sahip olmadıkları özellikler hastaların üstüne yıkılmasını engelleme-
kazanarak etkili şekilde mücadele edebil- nin yolları aranmalıdır. Maliyet konusun-
mektedir. Bugün bu tedavi yöntemleriyle da çok dikkatli olunması gereken diğer
en önemli mortalite sebebi olan relaps/ bir nokta ise her geçen gün sayısı artan
refrakter ALL’de %93 oranında remisyon hücresel tedavi seçeneklerinden hangisi-
sağlanabilmektedir. nin gerçekten etkili olduğunun iyi ayırt
edilmesidir. Aksi takdirde hastalara sahte
Maliyet ve Etkinlik umutlar sunulurken, önemli miktarda
kaynak boşa harcanmış olacaktır. Hüc-
Her hücresel tedavi aynı ölçüde başarılı resel tedavi yöntemleri üzerine yürüyen
olamamaktadır. Bu noktada hücresel çalışmaları yakından takip etmenin yanı
tedavilerin halen son çare olarak değer- sıra bu tedavi yöntemlerini ülkemizde da
lendirilip refrakter hasta gruplarında hayata geçirmenin yolları yaratılmalıdır.
32 hekim sözü OCAK - ŞUBAT 2019
