Page 100 - İnsan Olarak Hekim Karar Verme ve Akıl Yürütme Yolları

edilmesi önerilmektedir. Son üç yılda, Dalhousie Üniversitesi’ndeki
hem lisans hem de lisansüstü programlar, hatalarla ilgili bilişsel otopsi
de dahil olmak üzere yeni dersler başlatmıştır.
Hasta vizitleri, seminerler, morbidite ve mortalite (M&M) top-
lantıları da tanı hatalarını tartışmak için kullanılabilecek ortamlardır.
(Croskerry P, 2002; Croskerry et al, 2013b)
2. Tanıyı etkileyebilen ırksal, etnik ve diğer ayrımcı
önyargılarla baş etme
Sağlık hizmetlerinde ayrımcılığın hiçbir türü kabul edilemez ve
önlenmelidir. Çalışmalar kültürel yetkinlik eğitiminin, ayrımcılığa yol
açan bilinçdışı önyargıları aşmaya yardımcı olabileceğini göstermek-
tedir.
Kültürel yetkinlik, sağlık sisteminin, farklı değerlere, inançlara ve
davranışlara sahip hastalara sağlık hizmeti verme yeteneğini ifade eder.
Bireysel düzeyde ise sağlık hizmeti sunanların, insanlar arasındaki
çeşitlilik ve benzerlikleri değerlendirebilme, kültürel öz-değerlendir-
me yapma, kültürel farklılıkları anlama ve etkili bir şekilde cevap ver-
me ve sağlık hizmetini buna göre uyarlama yeteneği anlamına gelir.
Bu konuda atölyeler yapılması, öğrencilere/hekimlere gruplar
arası önyargıların doğasının tanıtılması çözüm için bir yaklaşımdır.
Öğrencilerin/hekimlerin eşitlikçi davranışlara yönelmesi, ortak kim-
likleri tanıması, karşı klişe geliştirmesi ve perspektif kazanması gibi
potansiyel etkili dört stratejiyi kullanması rol model olan eğiticiler
tarafından desteklenmelidir. (Campbell, et al, 2017)
Örneğin, ABD’de tıp ve hemşirelik öğrencilerine İspanyol kö-
kenli hastaları tedavi ederken, İspanyol halkının kültürel temelli inanç
ve tutumlarını değerlendirmeleri ve bunlara göre cevap vermeleri
öğretilir. Çünkü ülkemizdekine benzer biçimde, İspanyol kültüründe
de ailenin tıbbi kararlara katılımı (familismo) ve ailede erkeklere ka-
dınlarla ilgili tıbbi karar verme yetkisi veren cinsiyet rolleri (machis-
mo) vardır. Ayrıca, sağlık ve hastalığın önceden belirlenmiş olduğu ve
bu nedenle de kontrol edilemez olduğu düşüncesi, kadercilik inancı

99