Page 96 - İnsan Olarak Hekim Karar Verme ve Akıl Yürütme Yolları

1.3. Zorlama işlevlerini (forcing strategies) kullanma
Gündelik yaşamda her gün örneklerini yaşadığımız uygulama-
lardır. Bulamadığımızda bizi zor duruma sokacak ev ve araba anah-
tarlarını belli bir yere koyarız. Böylece onları arayıp bulmak için ek
bir çaba harcamamıza gerek kalmaz, bir sonraki adımda çıkabilecek
sorunları önler. Bu bir zorlama stratejisidir.
Pilotlar, denizaltı mürettebatı ve nükleer santral operatörleri gibi
yüksek riskli, yüksek güvenlik gerektiren meslekler tarafından güven-
liği sağlamak için kontrol listeleri ve karar destek araçları çok yaygın
kullanılır. Hastanelerde de doktorlar ve hemşirelerin kritik prosedür-
leri hatasız tamamlamasını sağlamak için kontrol listeleri geliştiril-
miştir.
Örneğin, yoğun bakım ünitesi personeli, septisemiyi ve venti-
latörle ilişkili pnömoniyi önlemek için kontrol listelerini kullanır.
Yakın tarihli uluslararası bir proje, ameliyathaneler için 19 maddelik
bir kontrol listesi geliştirdikten sonra cerrahiye bağlı ölümler yarıya
inmiştir. (Croskerry P, 2015)
Tanı için de kontrol listeleri önerilmiştir. Tablo 2. de genel bir
kontrol listesi örneği verilmiştir.

Tablo 3. Tanı için Önerilen Genel Kontrol Listesi
Kendiniz kapsamlı bir öykü alın.
• Öyküye göre yönlenmiş, amaçlı bir fizik muayene yapın.
• Başlangıç hipotezleri oluşturun ve bunları öykü, fizik muayene ve tanı
testleri ile ayırt dedin.
• Düşünmeyi bir süre durdurun tanıya varmak için bir mola verin. Şu
soruları kendinize sorun:
• Kapsamlı düşündüm mü?
• Sezgisel düşüncenin doğal kusurlarını dikkate aldım mı?
• Kararım başka bir önyargıdan etkilendi mi?
• Şimdi teşhisi koymam gerekiyor mu yoksa bekleyebilir miyim?
• En kötü senaryo nedir?
• Bir plan yapın, ancak belirsizliği kabul edin ve takip için bir yol
belirleyin.

(Ely et al, 2011)

95