Page 23 - İnsan Olarak Hekim Karar Verme ve Akıl Yürütme Yolları

mezse hata yapma olasılığımız artar. Bu nedenle bir hekimin en temel
özelliği, bilgisinin yanı sıra klinik akıl yürütme yeteneğidir.
Klinik akıl yürütme, edinilmesi zaman alan profesyonel bir bece-
ridir ve bu beceriye sahip olduğunuzda ve uyguladığınızda gerçekte
ne yaptığınızı açıklamak zordur.
Klinik akıl yürütmede girdi klinik bir problem veya hastadır. So-
nuç ise teşhis ve / veya eylem planıdır. Bu işlem saniyeler içinde de
gerçekleşebilir, günler veya aylar da sürebilir. Amaca yönelik, özenli
düşünmeyi, yazılı kaynaklara danışmayı, literatür taramayı ve meslek-
taş görüşlerine başvurmayı gerektirebilir. Bazen günlerce bir dedektif
gibi, hastanın şikâyet ve muayene, laboratuvar, görüntüleme bulgu-
larını karşınıza yazar, çeşitli anahtar sözcükler ve kombinasyonlarıyla
basılı veya internet kaynaklarından araştırırsınız ve birden olay aydın-
lanıverir.
Ortadaki tablo ne olursa olsun, doktorlar, kendilerine emanet edi-
len hastaların tıbbi sorunlarını çözme konusunda gerekli becerilere
sahip olmalıdır. Nasıl işlediği ne kadar belirsiz olursa olsun hekim
adaylarının klinik akıl yürütme yeteneğini edinmeleri gerekir.
“Akıl yürütme” doğru kabul edilen yargılara dayanarak, dilsel ve
mantıksal açıdan bir bütünlüğü ve içsel tutarlılığı olan yeni yargılar
(çıkarım) çıkarma işlemidir. Hekimlikte bu çıkarımlar tanı ve tedavi
kararlarımızı oluşturur. Klinik akıl yürütme ise çok genel bir anlamda
“klinik pratikle ilgili düşünme ve karar verme süreçleri” veya sadece
“tanısal problem çözme” olarak tanımlanır.

Klinik akıl yürütmeyi, bir doktor hastayla karşılaştığında hekimin:
a) Şikâyetlerin, bulguların doğası (natürü), niteliği ve olası
nedenleri
b) Tanı olasılıkları
c) Tedavi için yapılacaklar hakkında karar vermesi beklenen
zihinsel süreç olarak tanımlarız.
Tıp eğitiminde klinik akıl yürütme becerisinin geliştirilmesi için
çeşitli yöntemler önerilmiştir. Çünkü teorik derslerde insan vücudu

22