Page 58 - İnsan Olarak Hekim Karar Verme ve Akıl Yürütme Yolları

kadar uzun uyumaları gerekir, aksi halde uyku borcu ortaya çıkar ve
bilişsel ve psikomotor performansları o kadar fazla bozulur. Tek başı-
na uykusuzluk bile yorgunluğa yol açmak için yeterlidir. Sabaha karşı
03.00-04. 00 saatlerinde, bir hekimin klinik karar verme performansı,
yasal olarak sarhoş kabul edilen zihin durumuyla eşdeğerdir. Yetersiz
uyku hekimi hataya zorlar.

Bilişsel yüklenmenin, yani çok sayıda hasta ve karar baskısı altında
kalmanın klinik akıl yürütmeyi etkileyip etkilemediğini araştırmak
amacıyla yapılan bir çalışmada, on beş tıp öğrencisine bir bilişsel yük
ölçütü anketi uygulanmış ve holter bağlanarak üç video yoluyla karar
vermeleri gereken hasta senaryoları izletilmiştir. Bilişsel yüklenmenin
hem kalple ilgili değişkenleri hem de akıl yürütme performansını
etkilediği sonucuna varılmıştır. Bu nedenle tıpkı araba kullanmada
olduğu gibi belli bir yüklenme ertesinde hatalarımızın artabileceği-
nin farkında olmamız gerekir. (Solhjoo et al, 2019)
Şartlı tahliye yargıçları ile yapılan bir çalışma, yargıçların aç olduk-
larında olumlu tahliye kararı verme oranlarının düştüğünü, yemek
sonrası %65 oranına yükseldiğini göstermiştir. (Kahneman D, 2011)
Bu çalışma hekimlerin de açlık sırasında kararlarının etkilenebilece-
ğini düşündürmektedir. (Croskerry et al, 2010)
4. Hasta faktörleri
Bir doktorun karar vermesini etkileyebilecek en güçlü hasta fak-
törlerinden biri, bir tür duygusal yanlılık olan karşı aktarımdır. Baş-
langıçta bir terapistin bir hastaya karşı geliştirebileceği duyguları ifade
etmek için kullanılan karşı aktarım şimdi her uzmanlık alanındaki
hasta hekim ilişkisinde ve hatta her tür insan ilişkisinde çok daha
geniş bir bağlamda kullanılmaktadır.
“Aktarım bireyin çocukluk çağında kendisi için önemli kişilerle
yaşamış olduğu duygu ve tutumları şimdi ilişki kurduğu kişi ya da
kişiler ile yeniden yasaması; bu kişileri kendi çocukluğundaki algı ve
duygulara göre değerlendirerek tepkiler göstermesidir. Hastanın ak-
tarımına karsı terapistin geliştirdiği bilinçdışı duygusal tepki ise karşı
aktarım olarak tanımlanır.” …Hastasıyla yaptığı çalışma sırasında ka-

57